Η δολοφονία του δεξιού πολιτικού σχολιαστή και ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ (Charlie Kirk) αποτελεί ένα οριακό σημείο καμπής στη ραγδαία αύξηση της πολιτικής βίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, με ορισμένους ειδικούς να εκφράζουν φόβους πως το περιστατικό θα πυροδοτήσει περαιτέρω αποσταθεροποίηση και κοινωνική αναταραχή σε μια ήδη βαθιά διχασμένη χώρα.

«Το γεγονός είναι σοκαριστικό και ανησυχητικό, αλλά όχι απαραίτητα απρόβλεπτο», δήλωσε ο Mike Jensen στο Reuters, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, το οποίο παρακολουθεί τη βία αυτού του τύπου μέσω μιας βάσης δεδομένων για την τρομοκρατία από το 1970. Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2025 καταγράφηκαν περίπου 150 πολιτικά υποκινούμενες επιθέσεις — σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

1

«Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη φάση, η οποία μπορεί πολύ εύκολα να κλιμακωθεί σε εκτεταμένες ταραχές αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση», τόνισε. «Η δολοφονία του Κερκ μπορεί να λειτουργήσει ως σημείο ανάφλεξης για περισσότερη βία».

Ραγδαία όξυνση του πολιτικού φανατισμού

Οι ειδικοί στην εγχώρια τρομοκρατία αποδίδουν την αυξημένη βία σε ένα εκρηκτικό μείγμα παραγόντων: οικονομική ανασφάλεια, ανησυχία για τις δημογραφικές αλλαγές και ολοένα και πιο τοξική πολιτική ρητορική. Οι παραδοσιακές ιδεολογικές διαφορές έχουν μετατραπεί σε προσωπικές εχθρότητες, με τα social media, τις θεωρίες συνωμοσίας και τα ατομικά παράπονα να λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές της οργής.

Σύμφωνα με την Reuters, από την επίθεση στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021 μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2024, καταγράφηκαν τουλάχιστον 300 περιστατικά πολιτικής βίας, ο μεγαλύτερος αριθμός από τη δεκαετία του 1970.

«Η ακραία πολιτική βία καθιερώνεται πλέον ως κανονικότητα στις ΗΠΑ», σημειώνει ο Jon Lewis, ερευνητής στο Πρόγραμμα Εξτρεμισμού του Πανεπιστημίου George Washington. «Η δολοφονία του Kirk αποτελεί ένδειξη ενός ευρύτερου φαινομένου: οι βίαιες ενέργειες αυξάνονται, ακόμη και χωρίς σαφή ιδεολογικά κίνητρα». Ο Lewis εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τις αντίστροφες αντιδράσεις που μπορεί να προκαλέσει η δολοφονία.

Η πολιτική επιστήμονας Lilliana Mason, από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, συμφωνεί: «Οι περισσότεροι αποφεύγουν να είναι οι πρώτοι που θα χτυπήσουν. Όμως, είναι πολύ πιο πρόθυμοι να επιτεθούν ως αντίποινα».

Η επίθεση

Ο 31χρονος Τσάρλι Κερκ, στενός σύμμαχος του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και ιδρυτής της φοιτητικής συντηρητικής οργάνωσης Turning Point USA, μιλούσε μπροστά σε πλήθος 3.000 ατόμων στο Utah Valley University, όταν δέχθηκε πυροβολισμό και σωριάστηκε από την καρέκλα του, προκαλώντας πανικό στους παρευρισκόμενους.

 

Μέχρι το βράδυ της Τετάρτης, οι αρχές δεν είχαν δημοσιοποιήσει το όνομα του υπόπτου, ενώ ο διευθυντής του FBI δήλωσε ότι ένα άτομο τέθηκε υπό κράτηση για ανάκριση αλλά αφέθηκε ελεύθερο.

Ο πρόεδρος Τραμπ, σε ανάρτησή του, τον χαρακτήρισε «αναντικατάστατο» και υποστήριξε πως «κανείς δεν καταλάβαινε καλύτερα την καρδιά της αμερικανικής νεολαίας από τον Τσάρλι».

«Καλώ όλους τους Αμερικανούς να δεσμευτούν στις αξίες που ενσάρκωσε ο Τσάρλι Κερκ με τη ζωή και τον θάνατό του. Στις αξίες της ελευθερίας του λόγου, της υπεύθυνης πολιτειότητας, του κράτους δικαίου και της πατριωτικής αφοσίωσης, με πίστη στον Θεό.», ήταν το νέο μήνυμα του Ντόναλτ Τραμπ μέσα από τον επίσημο λογαριασμό του Λευκού Οίκου στο Χ.

Ο Ρεπουμπλικανός Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Mike Johnson, ανέφερε στο CNN ότι μετά την επίθεση έχει σημειωθεί καταιγισμός αιτημάτων για ενίσχυση της ασφάλειας των πολιτικών.

Ένας φαύλος κύκλος

Η βία όμως δεν σταματά εδώ. Ο ίδιος ο Τραμπ υπήρξε στόχος δύο αποτυχημένων απόπειρων δολοφονίας το προηγούμενο έτος. Στην πρώτη περίπτωση, ο δράστης σκοτώθηκε επί τόπου, ενώ στη δεύτερη, ένας άνδρας με όπλο και σκοπευτικό συνελήφθη κοντά στο γήπεδο γκολφ του Τραμπ στη Φλόριντα. Η δίκη του ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα.

Την ίδια ώρα, άλλες ακροδεξιές επιθέσεις έχουν προκαλέσει σοκ: τον Ιούνιο, χριστιανός εθνικιστής σκότωσε Δημοκρατική πολιτειακή βουλευτή στη Μινεσότα και τον σύζυγό της. Τον Αύγουστο, άνδρας με εμμονή σε συνωμοσίες για την COVID-19 επιτέθηκε με πυροβόλο στο CDC στην Ατλάντα, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό.

Συνολικά, 21 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από πολιτικά υποκινούμενη βία από την αρχή του έτους — οι 14 σε ισλαμιστική επίθεση στη Νέα Ορλεάνη την Πρωτοχρονιά. Τον Μάιο, φιλοπαλαιστίνιος ακτιβιστής σκότωσε δύο υπαλλήλους της ισραηλινής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, δηλώνοντας στην αστυνομία: «Το έκανα για τη Γάζα».

Τον Ιούλιο, ένοπλη ομάδα 11 ατόμων επιτέθηκε σε κέντρο κράτησης μεταναστών στο Τέξας, τραυματίζοντας αστυνομικό και φρουρούς, ενώ έγραψαν συνθήματα όπως «προδότης» και «γουρούνι της ICE» πάνω σε οχήματα.

Υποχώρηση στον αγώνα κατά του εξτρεμισμού

Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ έχει μειώσει τη χρηματοδότηση και τους πόρους για την αντιμετώπιση της εγχώριας τρομοκρατίας, εστιάζοντας την πολιτική ασφαλείας στο μεταναστευτικό και τα σύνορα.

Ο Mike Jensen προειδοποιεί ότι η κατάσταση ενδέχεται να βγει εκτός ελέγχου: «Αυτή είναι μια κυβέρνηση που, είτε συμφωνεί κανείς είτε όχι, έχει επιφέρει βαθιές αλλαγές μέσα σε οκτώ μόλις μήνες. Κάποιοι τις λατρεύουν, άλλοι τις μισούν. Και αυτοί που τις μισούν, αρχίζουν να αντιδρούν με βία. Όμως το ίδιο θα κάνουν και οι υποστηρικτές. Είναι ένας φαύλος κύκλος που μπορεί να μας οδηγήσει σε κάτι πραγματικά καταστροφικό».

 

Διαβάστε επίσης 

Ουκρανία: Σταθερό ξανά στο 15,5% το βασικό επιτόκιο λόγω υψηλού πληθωρισμού – Τι ζητά από το ΔΝΤ

Ρωσία: Απορρίπτει τις δηλώσεις της Πολωνίας περί drones στον εναέριο χώρο της – «Τίποτα καινούριο»

Φον ντερ Λάιεν: Κι άλλη πρόταση μομφής από την ριζοσπαστική αριστερά στο Ευρωκοινοβούλιο