Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας ως υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, ο Μπόρις Πιστόριους έπρεπε να βρει χρήματα για την αναμόρφωση των παραμελημένων ενόπλων δυνάμεων της χώρας.

Μετά την έγκριση από τη νέα κυβέρνηση της χρηματοδότησης ύψους 650 δισ. ευρώ για τα επόμενα πέντε χρόνια, ο Πιστόριους έχει να αντιμετωπίσει ένα άλλο πρόβλημα: τη διάθεση αυτού του ποσού.

1

Οι παραμελημένες ένοπλες δυνάμεις

Ο υπουργός Άμυνας μάχεται κατά μίας γραφειοκρατίας η οποία παρέτεινε κατά εφτά χρόνια την επιλογή μίας νέας καραμπίνας και κατά μία δεκαετία την προμήθεια κρανών για τους πιλότους ελικοπτέρων.

Τώρα, θα πρέπει να επιβλέψει μία επιχείρηση για την αύξηση της παραγωγής από την βιομηχανία όπλων, η οποία ήδη αντιμετωπίζει θέματα παραγωγικής ικανότητας.

Παράλληλα δισεκατομμύρια ευρώ πρέπει να διατεθούν για έργα όπως η αναβάθμιση στρατώνων, ορισμένοι εκ των οποίων είναι σε άθλια κατάσταση με σάπιους σοβάδες και γεμάτοι μούχλα, σύμφωνα με την εποπτική αρχή των ενόπλων δυνάμεων.

Οι δαπάνες για την άμυνα τα τελευταία πέντε χρόνια στην Γερμανία

Ο Πιστόριους δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες ότι η χώρα θα μπορούσε «επιτέλους να προμηθευτεί ό,τι χρειάζεται μετά την ανακοίνωση του Βερολίνου ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός της Γερμανίας θα φθάσει τα 162 δισ. ευρώ έως το 2029, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης προς την Ουκρανία.  Μία αύξηση 70% σε σχέση με το τρέχον έτος.

Ωστόσο, προειδοποίησε: «Όλα αυτά προϋποθέτουν ότι η βιομηχανική παραγωγική ικανότητα μπορεί πλέον να ενισχυθεί γρήγορα, να αναβαθμιστεί και να προσαρμοστεί στις ανάγκες και τις παραγγελίες μας».

Τα σχέδια θέτουν τη Γερμανία σε τροχιά για την επίτευξη του νέου στόχου του ΝΑΤΟ να δαπανήσει το 3,5% του ΑΕΠ για την βασική άμυνα έως το 2029, έξι χρόνια νωρίτερα από την προθεσμία που συμφώνησε πρόσφατα η δυτική στρατιωτική συμμαχία.

Καλύπτοντας το κενό ασφαλείας

Υπό την πίεση της απειλής του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις εγγυήσεις ασφάλειας των ΗΠΑ από την Ευρώπη, τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν να επενδύσουν περισσότερο στους δικούς τους στρατούς, μετά από μια περίοδο «ειρηνικού μερίσματος» που απολάμβαναν από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Επιδιώκουν επίσης να αποτρέψουν την επιθετικότητα του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς η εισβολή του στην Ουκρανία, η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση σε ευρωπαϊκό έδαφος από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνεχίζεται για τέταρτο έτος.

Τα στελέχη του γερμανικού στρατού θα πρέπει να δαπανήσουν δεκάδες δισεκατομμύρια σε συστήματα αεράμυνας, όπλα μακράς εμβέλειας, θωρακισμένα οχήματα και κυβερνοπόλεμο για να ανταποκριθούν στις νέες δεσμεύσεις των μελών έναντι του ΝΑΤΟ.

Προσδοκούν επίσης να αναπτύξουν δορυφορικά συστήματα για να ενισχύσουν τις δυνατότητες της Ευρώπης στον τομέα της πληροφορίας, της επιτήρησης και της αναγνώρισης, εν μέσω ανησυχιών για την εξάρτησή τους από την Ουάσιγκτον.

«Οι Ευρωπαίοι αγωνίζονται να καλύψουν το κενό, αλλά είναι ένα μεγάλο εγχείρημα. Θα χρειαστεί χρόνος και θα κοστίσει πολλά χρήματα», δήλωσε ο Ben Schreer, του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών.

Εκτόξευση των δαπανών

Τα έξοδα προσωπικού θα αυξηθούν επίσης κατακόρυφα, καθώς το Βερολίνο επιδιώκει να αυξήσει το δυναμικό των επαγγελματιών στις ένοπλες δυνάμεις από περίπου 180.000 στρατιώτες σε 260.000 έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030: ένα δύσκολο εγχείρημα για έναν στρατό που ήδη αγωνίζεται να καλύψει τις κενές θέσεις.

Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η Γερμανία, η οποία σχεδιάζει να εισαγάγει την εθελοντική στρατιωτική θητεία, θα πρέπει τελικά να υιοθετήσει ένα υποχρεωτικό μοντέλο,  κάτι που, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Ifo με έδρα το Μόναχο, θα κοστίσει στην κυβέρνηση 3,2 δισ. ευρώ ετησίως.

Η χώρα έχει ήδη σημειώσει πρόοδο στην αναμόρφωση της Ομοσπονδιακής Άμυνας από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022, όταν ο τότε καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανακοίνωσε τη δημιουργία ειδικού ταμείου 100 δισ. ευρώ για τον εξοπλισμό του στρατού.

Ο αρχηγός του στρατού τότε είχε προειδοποιήσει ότι οι ένοπλες δυνάμεις ήταν «σχεδόν με άδεια χέρια» (χωρίς όπλα).

Η αναβάθμιση της κλίμακας των δαπανών για την άμυνα κατέστη δυνατή χάρη στην απόφαση του νέου καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς να επιτρέψει απεριόριστο δανεισμό για την αποκατάσταση της Γερμανίας ως του ισχυρότερου συμβατικού στρατού της Ευρώπης. Η χώρα θα δανειστεί 380 δισ. ευρώ από τώρα έως το 2029 για να χρηματοδοτήσει αυτή την έκτακτη δαπάνη.

Καθυστερήσεις

Παράλληλα, η διάθεση τόσο μεγάλων ποσών υπογραμμίζει και τις τεράστιες προκλήσεις για το σύστημα προμηθειών της Γερμανίας στον τομέα της άμυνας.

Το γραφείο προμηθειών της  Μπούντεσβερ  στην Κόμπλεντζ, το οποίο απασχολεί 11.800 υπαλλήλους, ήταν διαβόητο στο παρελθόν για την αυστηρή τήρηση των εθνικών και των κοινοτικών κανονισμών και για τη σύνταξη περίπλοκων προδιαγραφών.

Το υπουργείο Οικονομικών στο Βερολίνο ήταν ένα ακόμα εμπόδιο για γρήγορες αγορές, καθώς  αξιωματούχοι χωρίς στρατιωτική εμπειρία διαφωνούσαν για τον πραγματικό αριθμό υποβρυχίων που χρειάζεται ο γερμανικός στόλος.

Ο Πιστόριους έχει ήδη πετύχει μία στροφή στην αλλαγή της κουλτούρας, ζητώντας ταχύτητα αντί για αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «χρυσές λύσεις». Η Γερμανία έχει χρησιμοποιήσει το ταμείο των 100 δισ. ευρώ για να παραγγείλει μια σειρά από ακριβά εξοπλιστικά είδη, όπως μαχητικά αεροσκάφη F-35, ελικόπτερα Chinook και ένα σύστημα αεροπορικής άμυνας Arrow 3 από το Ισραήλ.

Ωστόσο, η δυσαρέσκεια συνεχίζει να υπάρχει. «Μερικές φορές, μόνο η σύνταξη ενός συμβολαίου μπορεί να πάρει ένα ολόκληρο έτος», αναφέρει ανώτερος αξιωματικός.

Ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της παραγγελίας, οι προμηθευτές μπορεί να καθυστερήσουν την παράδοση λόγω των τεράστιων εμποδίων που αντιμετωπίζει ο κλάδος. «Όταν παραγγέλνεις σήμερα ένα σύστημα αεράμυνας όπως το Patriot, σου λένε: Ευχαριστούμε για την παραγγελία, θα το παραλάβετε το 2028», συνεχίζει ο ανώτερος αξιωματούχος.

Οι προκλήσεις

Οι γερμανικές εταιρείες άμυνας είναι ενθουσιασμένες με τα τεράστια ποσά που θα λάβουν, όμως δεν μπορούν να κρύψουν τον εκνευρισμό τους, καθώς καλούνται να ανταπεξέλθουν στην πρόκληση μιας δραματικής επέκτασης της παραγωγής τους.

«Όταν κοιτάς τους αριθμούς που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στο Βερολίνο, σχεδόν φοβάσαι», δήλωσε ένας στέλεχος μιας μεσαίας γερμανικής εταιρείας κατασκευής όπλων.

Οι αναλυτές προειδοποιούν για τους κινδύνους σε περίπτωση κακών αποφάσεων στο μέτωπο των προμηθειών, αλόγιστης σπατάλης, καθώς και για την εκμετάλλευση στις τιμές από τους παραγωγούς εν μέσω της εκρηκτικής ζήτησης.

«Όσο πιο γρήγορα διαθέσουμε τα χρήματα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να καταλήξουν στην πιο εύκολη, πιο ακριβή, αλλά και ενδεχομένως πιο ξεπερασμένη τεχνολογία. Εστιάζοντας στις δικές της εθνικές προτεραιότητες, η Γερμανία έχασε την ευκαιρία να αναπτύξει πανευρωπαϊκές λύσεις», σχολίασε ο Guntram Wolff, ανώτερος ερευνητής στο οικονομικό think tank Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες.

Ο Μερτς παραμένει αντίθετος στο σχέδιο για κοινό δανεισμό από την ΕΕ, το οποίο θα βοηθούσε τις μικρότερες χώρες να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες.

«Παλιοί» παίκτες της βιομηχανίας, όπως η Rheinmetall που κατασκευάζει πυρομαχικά, και νεοεισερχόμενοι, όπως η εταιρεία ανάπτυξης τεχνητής νοημοσύνης και κατασκευής drones Helsing, διαφωνούν ως προς τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία και ως προς τον τρόπο κατανομής των πόρων του αμυντικού προϋπολογισμού.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Rheinmetall, Armin Papperger, η εταιρεία του οποίου έχει λάβει 42 δισ. ευρώ από το ταμείο των 100 δισ. ευρώ σύμφωνα με τον γερμανικό δημόσιο τηλεοπτικό κανάλι ZDF, δήλωσε ότι «ο συμβατικός πόλεμος επέστρεψε». Ωστόσο, ο συνιδρυτής της Helsing, Gundbert Scherf, διαφωνεί: «Εξακολουθούμε να μετράμε άρματα μάχης, πλοία και αεροπλάνα. Αυτή είναι λάθος νοοτροπία».

Η Claudia Major, αντιπρόεδρος του German Marshall Fund, δήλωσε ότι πρόκειται για ένα ψευτοδίλημμα. «Στο τέλος πρέπει να βρούμε τον κατάλληλο τρόπο, τον τρόπο που ταιριάζει στον τρόπο μάχης του ΝΑΤΟ.  Και πρέπει να τον βρούμε γρήγορα».

© The Financial Times Limited 2024. All Rights Reserved. Not to be redistributed, copied or modified in any way.
mononews.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation.