Τρία σενάρια για την επόμενη μέρα σε Κομισιόν και ΕΚΤ: Ο Βέμπερ, ο Βάιντμαν και η… έκπληξη της Μέρκελ

Η υποψηφιότητα του Γενς Βάιντμαν για την ηγεσία της Ευρωπα¨οικής Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι νεκρή. Ίσως απλά πρέπει να περιμένει την ώρα του.

Είναι ακόμα νωρίς στις πολιτικές ζυμώσεις για την κάλυψη των κορυφαίων πόστων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ κρατά ανοιχτές τις επιλογές της. Αυτό και μόνο είναι αρκετό για να διατηρήσει τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη στη διεκδίκηση της διαδοχής του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.

Ο ρόλος του προέδρου της Κομισιόν αποτελεί κλειδί για τη διαδικασία της ΕΚΤ, αφού δεν μπορούν και οι δύο θέσεις να καλυφθούν από Γερμανό. Ωστόσο, στην αρχική της τοποθέτηση, η Μέρκελ έδωσε μόνο υποστήριξη υπό όρους στον πολιτικό της σύμμαχο Μάνφρεντ Βέμπερ για την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Κομισιόν. Αποτελεί σημάδι ανησυχίας στο Βερολίνο ότι ο Βέμπερ ίσως να μην είναι ο ισχυρότερος υποψήφιος για την κεντροδεξιά πολιτική οικογένεια της Ευρώπης, όπου το μπλοκ των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ είναι η μεγαλύτερη δύναμη.

Αυτό σημαίνει ότι ο Βάιντμαν πιθανόν να επιστρέψει στο παιχνίδι για την ΕΚΤ αν η υποψηφιότητα του Βέμπερ αποτύχει και ένας μη Γερμανός καταλήξει επικεφαλής της Κομισιόν ξανά, σύμφωνα με άτομα με γνώση των σκέψεων της κυβέρνησης που ζήτησαν να μην κατονομαστούν. Πολλά μπορούν ακόμα να συμβούν μέχρι την προθεσμία του Οκτωβρίου του 2019 για την κάλυψη και των δύο πόστων. Ακολουθούν κάποια πιθανά σενάρια:

Προεδρία Βέμπερ

Ο Βέμπερ, του οποίου οι Χριστιανοκοινωνιστές είναι μέρος της κυβέρνησης της Μέρκελ, έπρεπε να κάνει δημόσια διακήρυξη τώρα, λόγω των διαδικαστικών προθεσμιών για τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Αυτό τον καθιστά τον πρώτο Γερμανό υποψήφιο για τα δύο μεγάλα πόστα της ΕΕ, κάτι που δεν είναι απαραιτήτως πλεονέκτημα.

Αν και η Μέρκελ δεν μπορεί ρεαλιστικά να αντισταθεί σε έναν Γερμανό υποψήφιο, τα εμπόδια στην πολύπλοκη διαδικασία επιλογής της επιτρέπουν να περιμένει, είπε ένα από τα άτομα. Την ώρα της απόφασης, πιθανότατα μετά τις ευρωεκλογές, το μομέντουμ στην ΕΕ ίσως στηρίξει έναν άνθρωπο με περισσότερη εμπειρία και αυθεντία για να ηγηθεί της Κομισιόν, είπαν και τα δύο άτομα.

Για την ώρα, ο Βέμπερ πρέπει να εξασφαλίσει υποστήριξη από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα για να είναι ο βασικός του υποψήφιος. Μεταξύ των πιθανών ανταγωνιστών του είναι ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit, και ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ.

Ακόμα και αν ο Βέμπερ εξασφαλίσει το χρίσμα και οδηγήσει το ΕΛΚ σε νίκη τον Μάιο, η έλλειψη εμπειρίας του θα μπορούσε να αποτελέσει ζήτημα.

Επάνοδος του Βάιντμαν

Με εμπειρία από δεκάδες ολονύχτιες διαπραγματεύσεις στην ΕΕ μετά από σχεδόν 13 χρόνια διακυβέρνησης, η Μέρκελ έχει λόγο που δε μιλάει πολύ: τα ευρωπαϊκά πόστα θα αποδοθούν σε ένα παιχνίδι διπλωματίας, εθνικών συμφερόντων και ισορροπιών δυνάμεων μεταξύ κομμάτων που μόλις τώρα ξετυλίγεται.

Δεν έχει απορρίψει τον Βάιντμαν και έχει σε μεγάλη εκτίμηση τον επικεφαλής της Bundesbank, που ήταν ο κύριος οικονομικός της σύμβουλος για πέντε χρόνια μέχρι το 2011, είπε ένα από τα άτομα. Αντιθέτως, η Μέρκελ συνόδευσε τη στήριξή της στον Βέμπερ την περασμένη εβδομάδα με την επιφύλαξη ότι πιθανόν να υπάρξουν και άλλοι υποψήφιοι από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Η ιστορία δείχνει ότι η Μέρκελ θα πρέπει να παλέψει για τον Βάιντμαν αν θέλει να εγκαταστήσει τον πρώτο Γερμανό πρόεδρο της ΕΚΤ. Το 2011 δεν στήριξε δημοσίως τον Άξελ Βέμπερ, που κατόπιν εγκατέλειψε τη διεκδίκηση της θέσης. Ο Βάιντμαν θεωρείται ευαίσθητος στις πολιτικές που πρέπει να διαχειριστεί η Μέρκελ σε επίπεδο ΕΕ.

Η επιλογή της Μέρκελ

Αν και η Μέρκελ φέρεται να έχει απορρίψει τις φήμες ότι ίσως διεκδικήσει το πόστο της Κομισιόν, έχουν υπάρξει κατά καιρούς ενδείξεις ότι θα αποτελούσε καλή διάδοχο του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Η 64χρονη Μέρκελ θα προσέδιδε βαρύτητα και παγκόσμια αναγνώριση σε μία περίοδο που η ΕΕ πολιορκείται από λαϊκιστικά κόμματα, εμπορικές διαμάχες με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και το Brexit.

Αφήνοντας στην άκρη τις πολιτικές ζυμώσεις, η ένταξη της Μέρκελ στο παιχνίδι πιθανόν να περιλαμβάνει κάποια συμφωνία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Αν η υποψηφιότητα του Βέμπερ αποτύχει, θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα στη Γαλλία για να αναλάβει την προεδρία της ΕΚΤ και στη Μέρκελ για να γίνει η πρώτη Γερμανίδα επικεφαλής της Κομισιόν εδώ και δεκαετίες.

Η Μέρκελ έχει αφήσει υπόνοιες για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις, λέγοντας την περασμένη εβδομάδα ότι οι ευρωεκλογές την ερχόμενη άνοιξη είναι απλώς ο πρόλογος για “περισσότερες συζητήσεις και διαπραγματεύσεις”.

Αν και δεν της αρέσει να της βάζουν την ταμπέλα της προστάτριας της παγκόσμιας φιλελεύθερης τάξης, η Μέρκελ αναπόφευκτα έχει την ΕΕ στο μυαλό της. Δήλωσε στην τηλεόραση του ARD τον Αύγουστο ότι είναι δεσμευμένη στην τέταρτη και πιθανότατα τελευταία της θητεία, που ολοκληρώνεται το 2021. Όμως, πρόσθεσε, “αυτό που είναι πολύ κοντά στην καρδιά μου είναι η Ευρώπη, η ευρωπαϊκή μας κοινότητα”.