Πώς θα υπολογιστούν οι επικουρικές συντάξεις για να δοθούν οι αυξήσεις σε 250.000 ασφαλισμένους

Τον τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων από 1/1/2015 και μετά χωρίς την περικοπή για το άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ περιλαμβάνει απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση.

Επί της ουσίας, διατηρείται ο ίδιος αλγόριθμος υπολογισμού στο πλαίσιο του συστήματος νοητής κεφαλαιοποίησης (NDC) όπως είχε οριοθετηθεί από το 2016. Η εξίσωση διαμορφώνεται με πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους, με βάσει τις ράντες της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής και τους πίνακες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το φύλο, την ηλικία συνταξιοδότησης, το προσδόκιμο ζωής, τους πίνακες θνησιμότητας, τις συνολικές ετήσιες εισφορές του ασφαλισμένου, τα έτη συσσώρευσης εισφορών, το μέσο πλήθος προστατευόμενων τέκνων, την μέγιστη ηλικία τέκνου έως την οποία καταβάλλεται η μεταβιβαζόμενη σύνταξη, τα ποσοστά μεταβίβασης σε σύζυγο και παιδιά κ.α. Σημειώνεται πως οι ράντες που υπολογίστηκαν για πρώτη φορά το 2016 προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν έως και φέτος. Από το 2021 και εφεξής πρέπει να επικαιροποιούνται ανά τριετία.

Με το νέο τρόπο υπολογισμού θα δουν αυξήσεις 250.000 συνταξιούχοι, καθώς κρίθηκε από το ΣτΕ αντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών συντάξεων για το κομμάτι που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ, που εφαρμόστηκε το 2016. Οι συνταξιούχοι θα λάβουν αύξηση στα ποσά των επικουρικών τους συντάξεων στις 2 Ιουνίου, ενώ τα αναδρομικά ποσά 8 μηνών θα δοθούν τον Οκτώβριο καθώς η αύξηση μετράει από την  1η Οκτωβρίου 2019.

Οι εν λόγω αυξήσεις αφορούν ασφαλισμένους που είχαν αποχωρήσει – δηλαδή είχαν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης – έως 31 Δεκεμβρίου 2014. Αφορούν δηλαδή παλαιούς συνταξιούχους, οι οποίοι δεν σχετίζονται με το νέο τρόπο υπολογισμού, ο οποίος εφαρμόζεται μόνο για χρόνο ασφάλισης από 1/1/2015 και μετά.

Η μεσοσταθμική αύξηση είναι 99,57 ευρώ το μήνα μεικτά. Ανά πρώην Ταμείο οι αυξήσεις κυμαίνονται μεσοσταθμικά :

–τραπεζουπάλληλοι των πρ. Τραπεζών Πίστεως και Εμπορικής όπως και πρατηριούχοι υγρών καυσίμων – πάνω από 200 ευρώ μεικτά. Οι συνταξιούχοι της Πίστεως δικαιούνται μεσοσταθμικά 295 ευρώ, της Εμπορικής 269 ευρώ και οι πρατηριούχοι υγρών καυσίμων μεσοσταθμικά 208 ευρώ.

–ναυτικοί του τ. ΚΕΑΝ και ναυτιλιακοί και τουριστικοί πράκτορες του τ. ΤΕΑΥΝΤΠ – κοντά στα 150 ευρώ μεικτά. Οι ναυτικοί δικαιούνται 151 ευρώ και οι ναυτιλιακοί πράκτορες 155 ευρώ μεσοσταθμικά.

–εμπορουπάλληλοι και δικηγόροι – κοντά στα 130 ευρώ μεικτά. Οι εμπορουπάλληλοι (τ. ΤΕΑΥΕΚ) δικαιούνται 132 ευρώ και οι δικηγόροι του τ. ΤΕΑΔ 138 ευρώ μεσοσταθμικά.

–μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ – ΕΤΕΑΜ), συμβολαιογράφοι και τραπεζουπάλληλοι της πρ. ΕΤΒΑ – κοντά στα 100 ευρώ μεικτά. Οι μισθωτοί ΙΚΑ δικαιούνται 108 ευρώ μεσοσταθμικά, οι συμβολαιογράφοι 105 ευρώ και οι εργαζόμενοι στην πρ. ΕΤΒΑ 110 ευρώ.

–εργαζόμενοι σε εταιρείες Οινοπνευματοποιίας και Ζυθοποιίας (κατά μέσο όρο 68 ευρώ), Δημοτικοί Υπάλληλοι (κατά μέσο όρο 77 ευρώ), Προσωπικό Γεωργικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων (κατά μέσο όρο 86 ευρώ) – 50 έως 100 ευρώ μεικτά.

–Δημόσιοι υπάλληλοι, εργαζόμενοι σε ασφαλιστικά Ταμεία, τραπεζουπάλληλοι της πρ. Αγροτικής Τράπεζας, μηχανικοί, εργαζόμενοι του ΟΤΕ, Ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί, τεχνικοί Τύπου – έως 50 ευρώ μεικτά

Όπως είχε καθοριστεί ήδη από το 2016, ο νέος τρόπος υπολογισμού του ποσού της επικουρικής ισχύει εξ ολοκλήρου για τους εργαζόμενους που ασφαλίζονται για πρώτη φορά από 1/1/2014 και μετά. Για όσους ασφαλίστηκαν πρώτη φορά μέχρι την 31.12.2013 και καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015 και εφεξής κι εφόσον συγχρόνως η καταβολή της σύνταξης αρχίζει από 1.1.2015 και εφεξής, ισχύει μεικτό σύστημα :

-το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους έως 31.12.2014 υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% επί των συντάξιμων αποδοχών που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης και

-το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2015 και εφεξής υπολογίζεται σύμφωνα με τον νέο αλγόριθμο.

Σύμφωνα με ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, ο νέος μεικτός τρόπος υπολογισμού οδηγεί σε επικουρικές συντάξεις της τάξης των 160 ευρώ – 190 ευρώ για τραπεζουπαλλήλους, δημοσίους υπαλλήλους, υπαλλήλους Ταμείων και γενικώς όσους έχουν πάνω από 35 έτη ασφάλισης στην επικούριση σε όλα τα πρώην Ταμεία ιδιωτικού και Δημόσιου τομέα. Αντίθετα, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, μισθωτοί του πρ. ΙΚΑ θα πρέπει να περιμένουν μια επικουρική σύνταξη, η οποία μεσοσταθμικά αναμένεται να κυμαίνεται στα 125-150 ευρώ, για όσους έχουν συντάξιμες αποδοχές κοντά στα 1.000 ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες στο πρ. ΕΤΕΑΕΠ εκκρεμούν περί τις 75.000 αιτήσεις από 1/1/2015 και μετά. Περίπου οι μισές προέρχονται από μισθωτού του πρώην ΙΚΑ. Πέρυσι και φέτος έχουν εκδοθεί περί τις 100.000 επικουρικές συντάξεις με τον νέο τρόπο υπολογισμού. Συνολικά οι εκκρεμότητες του πρώην ΕΤΕΑΕΠ στα τέλη Απριλίου ξεπερνούν, σύμφωνα με πληροφορίες, τις 90.000.

Σύνταξη αναπηρίας 

Ως βάση υπολογισμού της σύνταξης αναπηρίας, λαμβάνεται το ποσό των συσσωρευμένων εισφορών κατά την ημερομηνία επέλευσης της αναπηρίας. Για τον υπολογισμό των συντάξεων αναπηρίας εφαρμόζεται η ο ίδιος αλγόριθμος και σε κάθε περίπτωση γίνεται χρήση της κατάλληλης ράντας.

 Σε περίπτωση πρόσκαιρης καταβολής σύνταξης λόγω προσωρινής αναπηρίας και εφόσον αυτή διακοπεί, για τον υπολογισμό ποσού σύνταξης εκ νέου, ανεξαρτήτως της νέας κατηγορίας σύνταξης στην οποία ο ασφαλισμένος θα εμπίπτει, (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου ενεργού ασφαλισμένου), λαμβάνονται υπόψη και τα πόσα των καταβολών σύνταξης που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο της προσωρινής αναπηρίας. Ως βάση υπολογισμού της νέας σύνταξης λαμβάνεται:

1. η κεφαλαιοποιημένη διαφορά κατά την ημερομηνία έναρξης καταβολής της νέας σύνταξης :

• των συσσωρευμένων εισφορών στη λήξη καταβολής της τελευταίας πρόσκαιρης σύνταξης και
• των κατά διαστήματα καταβληθέντων ποσών πρόσκαιρης σύνταξης, συσσωρευμένων στη λήξη καταβολής της τελευταίας πρόσκαιρης σύνταξης

2. το ποσό των νέων συσσωρευμένων εισφορών που καταβλήθηκαν μετά την τελευταία πρόσκαιρη σύνταξη, κεφαλαιοποιημένο κατά την ημερομηνία έναρξης καταβολής της νέας σύνταξης.

Επικουρική σύνταξη χηρείας 

Στα δικαιοδόχα μέλη του θανόντος (ο/η σύζυγος – τέκνα), καταβάλλεται σύνταξη ανάλογη των συσσωρευμένων εισφορών. Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν δικαιοδόχοι, οι εν λόγω συσσωρευμένες εισφορές ενισχύουν τυχόν ανισορροπίες του συστήματος. Τα ορφανά ανήλικα τέκνα λαμβάνουν από το χρόνο του θανάτου του ενεργού ασφαλισμένου σύνταξη που ισοδυναμεί συνολικά με το ποσοστό των συσσωρευμένων εισφορών. Ο/η επιζών σύζυγος λαμβάνει ισόβια σύνταξη που ισοδυναμεί με το ποσοστό των συσσωρευμένων εισφορών κατά την ημερομηνία θανάτου.

Μηχανισμός εξισορρόπησης

Διατηρείται επίσης η ρήτρα του μηχανισμού εξισορρόπησης, όπως προβλέφθηκε το 2016. Βάσει του μηχανισμού, οι συντάξεις δεν αναπροσαρμόζονται στην περίπτωση που αν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα, το αποτέλεσμα θα προκύπτει αρνητικό, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης χρήσης. Κατά τη χρονική περίοδο αυξημένων εισφορών, οι συντάξεις δεν αναπροσαρμόζονται στην περίπτωση που, αν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα, το αποτέλεσμα είναι είτε αρνητικό είτε μικρότερο από το 0,5% των εισφορών, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης χρήσης. Χρήση περιουσιακών στοιχείων του Κλάδου της Επικουρικής Ασφάλισης επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση δημιουργίας ελλειμμάτων παρά την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων.