«Παγωμένη» η αγορά του real estate φόβοι για βίαιη πτώση στις τιμές των ακινήτων

Σε κατάσταση ακινησίας έχει μπει η αγορά του real estate με τα στελέχη της να μην είναι σε θέση να εκτιμήσουν το μέγεθος των συνεπειών στα ακίνητα από την πανδημία του κορονοϊού. Όπως σημειώνουν, οι επιπτώσεις θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια που θα έχει η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση που βιώνει η χώρα, αλλά και σχεδόν ολόκληρος ο κόσμος.

Προφανώς, αυτή τη στιγμή καμία αγοραπωλησία ακινήτου δεν γίνεται. Άλλωστε σημαντικό μέρος των διαδικασιών δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί αφού π.χ. τα υποθηκοφυλακεία έχουν κλείσει, ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες, οι εφορίες και οι συμβολαιογράφοι υπολειτουργούν.

Στον… αέρα είναι όμως και πολλές κλεισμένες συμφωνίες που δεν πρόλαβαν να ολοκληρωθούν. Αγοραστές, αν έχουν δώσει μικρή προκαταβολή, υπαναχωρούν, και τη «χαρίζουν» στους πωλητές, ενώ ορισμένοι ζητούν πιεστικά, ακόμα και αν έχουν υπογράψει προσύμφωνο, να μειωθεί η τιμή που έχουν συμφωνήσει. Και αυτό συμβαίνει τόσο σε αγοραπωλησίες κατοικιών όσο και επαγγελματικών ακινήτων.

Περιστατικά σαν και αυτό που θα περιγράψουμε παρακάτω (πραγματικό γεγονός που μας έχει μεταφερθεί από επαγγελματία περί τα ακίνητα) έχουν γίνει η καθημερινότητα των συμβούλων ακινήτων που προσπαθούν να συγκρατήσουν αγοραστές και πωλητές… Επενδυτής, ισραηλινό επενδυτικό κεφάλαιο, έχει συμφωνήσει, πριν ξεσπάσει η πανδημία, την αγορά ακινήτου με καταστήματα στο ισόγειο και γραφεία στους ορόφους. Πρόκειται για ακίνητο εισοδήματος που χρήζει ανακαίνισης και δεν είναι μισθωμένο. Η εξαγορά του είχε συμφωνηθεί στη λογική μιας απόδοσης της τάξεως του 6%. Πριν λίγες μέρες ο αγοραστής ζήτησε από τον πωλητή να κατεβάσει την τιμή 25%…

Με άλλα λόγια οι αγοραστές ήδη ζητούν να πάρουν τα ακίνητα σε τιμές όπως είχαν διαμορφωθεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και πριν την τελευταία διετία κατά τη διάρκεια της οποίας τμήματα της αγοράς του real estate είχαν αρχίσει να βλέπουν ανάκαμψη. Βεβαίως, πράξεις δεν γίνονται και για να μιλήσουμε με ασφάλεια για τιμές θα πρέπει να τελειώσει όλο αυτό και επιστρέψει η ζωή μας στην κανονικότητα.

Σε κατάσταση σοκ είναι όσοι έχουν εισοδήματα από ενοίκια. Δεν είναι μόνο όσοι νοικιάζουν σε καταστηματάρχες που έκλεισαν αναγκαστικά με βάση τη γνωστή απόφαση της κυβέρνησης και τους έχει δοθεί η δυνατότητα να μην καταβάλλουν το 40% του μηναίου μισθώματος. Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή καμία δραστηριότητα που δεν έχει πληγεί και άρα η μη καταβολή μισθωμάτων θα είναι ευρύτερη. Πολλοί μισθωτές έχουν ενημερώσει ήδη τους ιδιοκτήτες, ενώ ο μήνας δεν έχει τελειώσει ότι δεν θα καταβάλλουν το 100% του μισθώματος.

Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι στελέχη της αγοράς υπογραμμίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να προσαρμοστεί στις συνθήκες που διαμορφώνονται αρκεί να βοηθήσει και η κυβέρνηση. Υπάρχουν περιπτώσεις εκμισθωτών που θα ήθελαν να «χαρίσουν» κάποια από τα νοίκια στους μισθωτές τους, αλλά χρειάζεται να βοηθηθούν με απαλλαγές από τη φορολογία και πάντως να μην θεωρηθεί ότι πρόκειται για ανείσπρακτα μισθώματα.

Την ίδια στιγμή η οικοδομική δραστηριότητα το τελευταίο έτος είχε αυξηθεί σημαντικά, ειδικά σε περιοχές όπως είναι τα Νότια Προάστια στην Αττική. Κατασκευαστές πήραν δάνεια και τώρα υπάρχει κίνδυνος να μείνουν και πάλι αδιάθετα διαμερίσματα. Στη χώρα μας η αγορά των ακινήτων έχει ανακάμψει σε πολύ μεγάλο βαθμό από ξένους, όμως, η πανδημία αφορά ολόκληρο τον κόσμο.

Σε παρόμοια κατάσταση έχουν βρεθεί και όσοι επένδυσαν σε τουριστικά ακίνητα, είτε κατασκευάζοντας νέες ξενοδοχειακές μονάδες, είτε ανακαινίζοντας ακίνητα για να μισθωθούν σε πλατφόρμες τύπου Airbnb. Η πτώση του τουρισμού εκτιμάται ότι θα είναι φέτος τρομακτική…

Από την κρίση δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες οι ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας) αλλά και οι εταιρείες real estate, όπως η Lamda Development. Ήδη η τελευταία αναμένεται να υποστεί μια σημαντική μείωση εσόδων από το υποχρεωτικό κλείσιμο των τριών εμπορικών της κέντρων, των μεγαλύτερων που έχει η χώρα. Μείωση εσόδων θα έχουν και οι ΑΕΕΑΠ από τα καταστήματα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους και τα ξενοδοχεία. Γενικότερα η ανάπτυξη των ΑΕΕΑΠ, που κράτησαν ζωντανή την αγορά κατά τη διάρκεια της κρίσης, θα επιβραδυνθεί. Σειρά από αποφάσεις που έχουν λάβει δεν θα υλοποιηθούν, όπως π.χ. η έκδοση ομολόγου από τη Lamda, η οποία όπως εκτιμάται θα μεταφερθεί για αργότερα ή η αύξηση κεφαλαίου της Prodea ΑΕΕΑΠ η οποία πάει για το Φθινόπωρο.