Αλμπέρ Καμύ
Μοιραία συμβαίνει αυτό: από τη μία ο εγκλεισμός που οδηγεί τον κόσμο στις βιβλιοθήκες του ή στα βιβλιοπωλεία. Από την άλλη η δυσοίωνη εποχή ταιριάζει με το πεισιθάνατο πλην όμως ουμανιστικό θέμα το οποίο αμφότεροι πραγματεύονται -ο καθένας με άλλο ύφος και από διαφορετική οπτική γωνία (αν και μοιάζουν πνευματικά συγγενείς). Η έκπτωση της ανθρώπινης συνθήκης εκφράζεται μέσα από την αλληγορία: την τύφλωση ο Πορτογάλος Ζοζέ, την Πανούκλα ο γαλλοαλγερινός Αλμπέρ.
Ο Σαραμάγκου (Νόμπελ 1998) επανέρχεται σταθερά στο θέμα που αναπτύσσει στο Περί Τυφλότητας. «Σκέφτομαι ξαφνικά όλους αυτούς τους ανθρώπους χωρίς όνομα στο Περί τυφλότητας, σκέφτομαι τον κατάλογο με τα ονόματα των εργατών που εμφανίζονται στο Χρονικό του μοναστηριού, και σε μια στιγμή εμφανίζεται μπροστά μου ο τίτλος Όλα τα ονόματα. Θα βγεί άραγε κάτι από αυτόν;», είχε κάποτε παρατηρήσει συζητώντας για το τρίτο, ομότιτλο μυθιστόρημά του.
Στο Περί τυφλότητος τα κλιμακούμενα περιστατικά μιας αιφνίδιας τύφλωσης οδηγούν την κυβέρνηση να βάλει σε καραντίνα τους τυφλούς. Ο συγγραφέας αναπτύσσει το θέμα του σαν σχολαστικός υπάλληλος στην γραφειοκρατία της ιστορίας του.
Με χειρουργική ακρίβεια και εμμονή ακόμη και στην πιο κοινότοπη λεπτομέρεια με την οποία πολλαπλασιάζει το αίσθημα της αγωνιώδους ασφυξίας και της μοναχικής αλλοτρίωσης σε έναν ερεβώδη κόσμο που σβήνει καθώς οι άνθρωποι βαθμιάια χάνουν την όρασή τους.
Στον Καμύ απονέμουν το Νόμπελ το 1957.
_ Ξέρετε, φυσικά, τι είναι, ε Ριέ;
-Περιμένω τα αποτελέσματα των αναλύσεων.
-Εγώ όμως ξέρω. Και δεν έχω ανάγκη από αναλύσεις. Έκανα ένα μέρος της καριέρας μου στην Κίνα και είδα μερικά τέτοια κρούσματα στο Παρίσι, πάνε είκοσι χρόνια. Μόνο που τότε δεν τολμήσανε να της δώσουν αμέσως ένα όνομα…
Στην περίφημη Πανούκλα (ένα από τα σπουδαιότερα έργα της γαλλικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας), η πανδημία που ξεσπάει μετατρέπει την πόλη Οράν σε έναν τόπο φαντασμάτων και απειλητικών σκιών, με τον θάνατο να παραμονεύει σε κάθε στροφή. Η αποξένωση, η έλλειψη εμπιστοσύνης στις κατακερματισμένες σχέσεις των ανθρώπων που ζουν τη μοναξιά μέσα σε συνθήκες πνιγηρής μονοτονίας, λίγες φορές ακόμη έχουν αποτυπωθεί στη λογοτεχνία με τόση ένταση.
Μέσα στο έρεβος όμως ο συγγραφέας ακολουθεί τα πρόσωπα που δρουν ως υπερασπιστές της τιμής του ανθρώπινου γένους απέναντι στις δυνάμεις τις τυφλής ειμαρμένης, το Κακό που έρχεται απ’ έξω αλλά και από τον ενδόμυχο κόσμο του.
