Στη Λευκάδα και το Κάστρο της Αγίας Μαύρας η 160ή επέτειος της ένωσης των Επτανήσων

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στα εγκαίνια του αποκατεστημένου Κάστρου της Αγίας Μαύρας και ο βουλευτής Λευκάδος Θανάσης Καββαδάς

Περιεχόμενα

Χαράματα της 21ης Μαΐου του 1864, όλοι οι Λευκαδίτες ακόμη κι από τα πιο απομακρυσμένα χωριά ψηλά στο βουνό είχαν συγκεντρωθεί γύρω από το φρούριο της Αγίας Μαύρας για να ζήσουν την πολυπόθητη στιγμή της ένωσης του νησιού με την μητέρα Ελλάδα: Την αγγλική σημαία να υποστέλλεται από το Κάστρο, στη θέση της να υψώνεται η ελληνική και την αγγλική φρουρά να αποχωρεί οριστικά με τη φρεγάτα «Μάγισσα».

Φέτος, 160 χρόνια από το ιστορικό γεγονός, αντίγραφο αυτής της σημαίας υψώθηκε και πάλι από το υπουργείο Πολιτισμού και κυματίζει πλέον στις επάλξεις του Κάστρου.

Με την σπουδαία επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων να εορτάζεται και με την αποκατάσταση και ανάδειξη του κάστρου Αγίας Μαύρας, από την υπουργό Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, που εκπροσώπησε την κυβέρνηση.

Πρόκειται για «την πρώτη επέκταση του νεαρού, ελεύθερου ελληνικού κράτους», όπως είπε στην ομιλία της η κυρία Μενδώνη, «η αφετηρία ενός αγώνα για την εθνική ολοκλήρωση, που έμελλε να κρατήσει δεκαετίες και να μας επιφυλάξει εποποιίες, αλλά και δυσβάστακτες καταστροφές και θυσίες».

Προσθέτοντας ότι η ενσωμάτωση της Επτανήσου στον εθνικό κορμό ήταν πολυσήμαντη έφερε και φέρνει την Ελλάδα πιο κοντά στη Δύση και την Ευρώπη, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Η ελληνική σημαία αντίγραφο της πρώτης που υψώθηκε κατά την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα στο Κάστρο της Αγίας Μαύρας

Η σύγκληση με την Δύση

«Μύχιος πόθος των Ελλήνων του 19ου αιώνα, ήδη από την Επανάσταση, δεν ήταν μόνο η εθνική χειραφέτηση και ολοκλήρωση, αλλά και η σύγκλιση του νεοσύστατου κράτους με τα έθνη της Δύσης», όπως είπε.

«Το Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων, το οποίο ενσωματώνεται στο ελληνικό βασίλειο έδωσε ένα νέο μέτρο προς το οποίο έπρεπε να συγκλίνει το ελληνικό κράτος.

Εντελώς, ενδεικτικά αναφέρω, ότι τα Επτάνησα διέθεταν αστικό κώδικα (ο γνωστός Πολιτικός Κώδιξ των Ιονίων Νήσων), σύγχρονα σωφρονιστήρια και αστυνομία που ακολουθούσαν τις διεθνείς τάσεις της εποχής, αλλά και αποτελεσματικές και προηγμένες για τα δεδομένα της εποχής κρατικές δομές. Όλα αυτά ήταν ζητούμενο για το ελληνικό βασίλειο, που αγωνιζόταν να συγκλίνει με τα πρότυπα της Ευρώπης».

Στο πλαίσιο αυτό σημαντική υπήρξε η είσοδος στο εθνικό κοινοβούλιο μιας γενιά πολιτικών με προοδευτικές θέσεις, που λίγη σχέση είχαν με τους συναδέλφους τους από την Παλιά Ελλάδα, που βασίζονταν στα προσωπικά πολιτικά δίκτυα, τις ευκαιριακές συμμαχίες και τις διαρκείς κομματικές μεταπηδήσεις.

«Τα στελέχη του Κόμματος των Ριζοσπαστών, που είχε πρωτοστατήσει στον αγώνα για Ένωση, ήρθε να εμπλουτίσει στη συνέχεια το πολιτικό προσωπικό της Ελλάδας, κομίζοντας νεωτερικές ιδέες για την πολιτική και την οργάνωση του κράτους, αλλά και νεωτερικές, ρηξικέλευθες ιδέες.

Το ριζοσπαστικό πνεύμα που γεννήθηκε και άνθησε στα Επτάνησα ήρθε να επιδράσει καταλυτικά και στα πολιτικά ήθη της Ελλάδας, στηρίζοντας το αίτημα του εκσυγχρονισμού.

Και, όπως και πριν από την Ένωση, ήταν πολλοί οι Επτανήσιοι που στελέχωσαν, χάρη στη μόρφωση και τα προσόντα τους, θέσεις-κλειδιά του μικροσκοπικού, τότε, κρατικού μηχανισμού».

Αίθουσα του βορειοανατολικού προμαχώνα (casamatta) του Κάστρου που μετατράπηκε σε εκθεσιακό χώρο

Βραβευμένη αποκατάσταση

Όσον αφορά την αποκατάσταση του Κάστρου της Αγίας Μαύρας, ένα έργο με πολλές απαιτήσεις, που χρειάστηκε έξι χρόνια για να ολοκληρωθεί, είναι σημαντικό, ότι μαζί με το Κάστρο της Ναυπάκτου, βραβεύτηκαν από τον διεθνή φορέα Τhe Fortress Study Group, γεγονός που αποδεικνύει την ποιότητα των εργασιών που έγιναν.

«Το μνημείο ταυτίζεται με το νησί», όπως είπε η κυρία Μενδώνη. «Σε έγγραφα και χάρτες της μεταβυζαντινής εποχής, η Λευκάδα καταγράφεται ως Αγία Μαύρα. Γνώρισε, ανά τους αιώνες, πολλούς κυριάρχους, που άφησαν τα ίχνη τους.

Το διαπίστωσα η ίδια στις αλλεπάλληλες αυτοψίες μου, κατά την πρόοδο των εργασιών. Αυτά έπρεπε να αναδειχθούν ισόρροπα, για να μυήσουν τον επισκέπτη στην ίδια την ιστορία της Λευκάδας. Και το Κάστρο αποτελεί ένα εμβληματικό και επιβλητικό μνημείο, άμεσα συνυφασμένο με την πορεία του νησιού στη διαχρονία».

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι οι εργασίες υλοποιήθηκαν με αυτεπιστασία από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, υπό την διεύθυνση της σημερινής Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς κυρίας Ολυμπίας Βικάτου, ενώ χρειάστηκε η εξασφάλιση φυσικά, της χρηματοδότησης και ο παραμερισμός πολλών εμποδίων-τεχνικών, γραφειοκρατικών και πρακτικών- για την ολοκλήρωσή του.

Η παρουσίαση του έργου καθώς και της αποκατάστασης τεσσάρων εκκλησιαστικών μνημείων της Λευκάδας , του Αγίου Γεωργίου της πόλης, του Αγίου Χαραλάμπου Κατωχωρίου, και των Καθολικών του Αγίου Γεωργίου στους Σκάρους και της Παναγίας Οδηγήτριας στην Απόλπαινα έγινε στο Διοικητήριο Λευκάδας από την κυρία Βικάτου ενώ στο πλαίσιο των εορτασμών μετά την επίσημη δοξολογία στον Ιερό Ναό του Παντοκράτορα, έγινε τρισάγιο στον τάφο του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη που βρίσκεται πίσω από το ιερό του ναού και στην συνέχεια η υπουργός Πολιτισμού η κατέθεσε στεφάνι στο Ηρώο της πόλης, για την 160η επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα.