Ο δικηγόρος που δημιούργησε μια συλλογή εκατομμυρίων δολαρίων

Αγόραζε έργα απ΄ευθείας από τα ατελιέ του Τζιακομέτι και του ντε Κούνιγκ. Ο Φραντς Κλάιν σχεδίασε ειδικά για εκείνον ένα έργο του πάνω σε φύλλο τηλεφωνικού καταλόγου. Αλληλογραφούσε με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως ο Αλεξάντερ Κόλντερ και με μεγάλους εμπόρους τέχνης όπως ο Πιερ Ματίς, γιος του ζωγράφου Ανρί Ματίς.

Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του Μουσείου Whitney – εκτός της ιδρυτικής οικογένειας-  και μέγας ευεργέτης  των μεγαλύτερων μουσείων μοντέρνας τέχνης των ΗΠΑ. Και η συλλογή του, που θα πωληθεί σε τέσσερις διαδοχικές δημοπρασίες των Sotheby’s στην Νέα Υόρκη και το Παρίσι, αρχής γενομένης από τις 14 Νοεμβρίου αναμένεται να φθάσει τα 100 εκατομμύρια δολάρια. Κατά τ΄ άλλα όμως, ήταν μόνον ένας δικηγόρος…

Πρόκειται για τον Ντέιβιντ Μ. Σόλινγκερ, φανατικό λάτρη και προστάτη της τέχνης, μανιώδη επισκέπτη μουσείων και γκαλερί και συλλέκτη με επιδέξιο μάτι, μοναδικό πάθος και στόχο. Γι΄αυτό και η συλλογή του θεωρείται, ότι αντιπροσωπεύει τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην τέχνη, στην Νέα Υόρκη και στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ένας Πικάσο του 1927, Χουάν Μιρό, Φερνάν Λεζέ, Πάουλ Κλέε, Ζαν Ντιμπιφέ, Ζορζ Ματιέ, Νικολά ντε Σταλ είναι μερικά ακόμη από τα ονόματα των ζωγράφων, που συμπληρώνουν τη συλλογή Σόλινγκερ, η πλειονότητα της οποίας συγκροτήθηκε κατά την δεκαετία του ’50. Και παρ΄ότι ο ίδιος έφυγε από τη ζωή το 1996 το σύνολο έμεινε σχεδόν άθικτο με τα αριστουργήματα που περιλαμβάνει, όχι μόνον να ανιχνεύουν την ιστορία της τέχνης αλλά κάποια και να την προμηνύουν.

Η συλλογή όμως, αφηγείται επίσης την ιστορία του ίδιου του Ντέιβιντ Σόλινγκερ και της διαρκούς κληρονομιάς του, της φιλανθρωπίας και της υποστήριξης  που έδωσε σε σημαντικά ιδρύματα, εμπνεόμενος από μία δια βίου αγάπη για την τέχνη.

Πρωτοπόρος δικηγόρος

Γεννημένος στην Νέα Υόρκη σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και στη συνέχεια στη Σχολή Νομικής του Κολούμπια ενώ πολύ γρήγορα έγινε εταίρος σε μεγάλο δικηγορικό γραφείο του Μανχάταν.

Γρήγορα επίσης απέκτησε μία ειδίκευση την οποία είχαν τότε ελάχιστοι, αυτήν στο δίκαιο της διαφήμισης, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, ενός αναπτυσσόμενου κόσμου δηλαδή, με τεράστιες προοπτικές. Έτσι ανάμεσα στους πελάτες του είχε και ορισμένους καλλιτέχνες, όπως την γλύπτρια Λουίζ Νέβελσον και τους ζωγράφους Χανς Χόφμαν και Φραντς Κλάιν. Δημιούργησε  μακροχρόνιες φιλίες μαζί τους και ο αμοιβαίος σεβασμός και ο θαυμασμός τους είναι έντονα αισθητός στη συλλογή του, που περιλαμβάνει έργα από τον καθένα τους.

Συνολικά θα διατεθούν στην δημοπρασία 90 έργα από τα 150 της συλλογής Σόλινγκερ και μεταξύ των κορυφαίων βρίσκεται το πορτρέτο του 1927 της Μαρί-Τερέζ Βαλτέρ, που δημιούργησε ο Πικάσο μόλις τρεις  εβδομάδες μετά την πρώτη του συνάντηση με την 17χρονη μούσα του.

Οι «Γυναίκες σε μία πολυθρόνα», απεικονίζουν όπως είναι ο τίτλος του έργου, δύο γυναικείες μορφές,  από τις οποίες η μία με τις καμπύλες γραμμές συμβολίζει τον νέο του έρωτα και η δεύτερη με τις αιχμηρές γωνίες αντιπροσωπεύει την τότε σύζυγό του, την ρωσίδα χορεύτρια  Όλγα Κόχλοβα.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο πίνακας στάλθηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης  της Νέας Υόρκης για φύλαξη, όπως αναφέρεται από τον οίκο Sotheby’s αλλά μετά τον πόλεμο επαναπατρίστηκε στη Γαλλία. Τελικά ο Σόλινγκερ τον αγόρασε από τον έμπορο του Πικάσο, τον Ντανιέλ- Ανρί Κανβελέρ. Σήμερα εκτιμάται από 15 έως 20 εκατομμύρια δολάρια.

Αστέρια της συλλογής

Σε μία επίσκεψή του στο Παρίσι ο Σόλινγκερ είχε δει στο ατελιέ του Τζιακομέτι για πρώτη φορά το εμβληματικό του έργο «Τρεις άνδρες που περπατούν». Τότε ζήτησε από τον καλλιτέχνη να ζωγραφίσει τις τρεις χαρακτηριστικές φιγούρες σε διαφορετικές αποχρώσεις του χρυσού και στη συνέχεια αγόρασε το έργο, μέσω της Galerie Maeght στο Παρίσι.  Στη δημοπρασία υπολογίζεται επίσης να πωληθεί μεταξύ 15 ως 20 εκατομμυρίων δολαρίων.

Στην ίδια τιμή εκτιμάται όμως και το έργο του Μιρό «Γυναίκες, αστέρια» του 1945 μία ελαιογραφία, με τα χαρακτηριστικά μοτίβα του καλλιτέχνη, όπως αστέρια, φιγούρες, μάτια.

Στα 18 ως 25 εκατομμύρια δολάρια ωστόσο αναμένεται να φθάσει ένα λακαρισμένο κολάζ με έντονο το κίτρινο χρώμα του Βίλεμ ντε Κούνινγκ, έργο του 1950. Η επιφάνειά του με την πλούσια υφή είναι «χτισμένη» με στρώματα χαρτιού, μπογιάς, κάρβουνου και με ασημένιες πινέζες! Ο Σόλινγκερ το είχε αγοράσει απ΄ευθείας από τον καλλιτέχνη σε μία επίσκεψη στο στούντιό του, όταν ακόμη ήταν σχετικά άγνωστος.

Το κολάζ έχει παρουσιαστεί σε πολλές σημαντικές εκθέσεις, μετά των οποίων στο MoMA και στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου το 2016–17 στην έκθεση «Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός».

Η χρονοκάψουλα της τέχνης

Ένα έργο του Φραντς Κλάιν έχει μια ιδιαίτερη ιστορία: Όταν ο Άλφρεντ Μπαρ, ιδρυτικός διευθυντής του MoMA, ζήτησε από τον Σόλινγκερ να αγοράσει τον πρώτο Κλάιν για το μουσείο εκείνος ανταποκρίθηκε με προθυμία. Ο καλλιτέχνης όμως αργότερα ζωγράφισε ένα σκίτσο αυτού του πίνακα στη σελίδα ενός τηλεφωνικού καταλόγου, ειδικά για τον συλλέκτη. Και αυτό το σκίτσο είναι τώρα μέρος της συλλογής, που δημοπρατείται.

Προς 1,5 έως 2 εκατομμύρια δολάρια διατίθεται εξάλλου,  η αφηρημένη σύνθεση του ντε Σταλ, έργο του 1951, για το οποίο ο Σόλινγκερ είχε πει κάποτε, ότι το αγόρασε μέσα σε 15 δευτερόλεπτα! «Δεν είχα ακούσει ποτέ για τον ντε Σταλ, δεν είχα δει ποτέ κάποιο έργο του.  Ήταν μια υπόθεση αγάπης με την πρώτη ματιά». Η οποία τότε του είχε κοστίσει μόνον 800 δολάρια.

Το 1961, ο Σόλινγκερ, καθιερωμένος ήδη δικηγόρος έγινε διαχειριστής του Μουσείου Whitney. Πέντε χρόνια αργότερα, διαδέχθηκε την Φλόρα Γουίτνεϊ Μίλερ, κόρη της Γερτρούδης Βάντερμπιλτ Γουίτνεϊ ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του μουσείου και έγινε το πρώτο άτομο εκτός της οικογένειας, που κατείχε αυτή τη θέση.

Αποδείχθηκε άριστη επιλογή, αφού οδήγησε το μουσείο, από ένα μικρό ιδιωτικό ίδρυμα στο διεθνώς αναγνωρισμένο μουσείο, που είναι σήμερα. Δώρισε όμως πολλά έργα του και σε άλλα μουσεία της Νέας Υόρκης, όπως το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης και το Γκουγκενχάιμ.

Η συλλογή, που χαρακτηρίζεται ως μια χρονοκάψουλα των μέσων του 20ού αιώνα, όταν το κέντρο του κόσμου της τέχνης μετακόμισε από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη εκτέθηκε τελευταία φορά το 2002 στο Κορνέλ.

Διαβάστε επίσης:

Διαμαρτυρία καλλιτεχνών για τον μεταλλικό αετό στο νέο γήπεδο της ΑΕΚ

Η ξύλινη γέφυρα της Αμφίπολης – Διασώζεται μοναδικό τεχνικό έργο 2.500 ετών