Λάμψη και προστασία των αρχαίων στους σταθμούς «Αγία Σοφία» και «Βενιζέλου»

΄Ετοιμες και οι μελέτες κατασκευής στεγάστρων και φωτισμού για την προστασία και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων, που αποκαλύφθηκαν στους σταθμούς «Αγία Σοφία»  και «Βενιζέλου»  του  Μετρό Θεσσαλονίκης. Οι μελέτες εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και όπως δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη με αυτές επιτυγχάνεται η ανάδειξη και η νοηματική ενδυνάμωση των αρχαιολογικών χώρων, με τρόπο απολύτως τεκμηριωμένο, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό, αρχιτεκτονικό, αλλά και το αστικό πλαίσιο, στο οποίο εντάσσονται. Συγχρόνως βέβαια  αναβαθμίζεται ο περιβάλλων χώρος των σταθμών και η οπτική συσχέτισή τους με τα ιστάμενα μνημεία της Θεσσαλονίκης. « Με τον τρόπο αυτό διασώζουμε τεκμήρια της ιστορίας 23 αιώνων της Θεσσαλονίκης, αναδεικνύουμε τις αρχαιότητες, με σύγχρονο και πρωτότυπο τρόπο, και αναβαθμίζουμε την όψη κομβικών σημείων του αστικού περιβάλλοντος», δήλωσε επίσης η υπουργός, τονίζοντας ότι πρόκειται για την ολοκλήρωση ενός εξαιρετικά σύνθετου αρχαιολογικού έργου στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης, που αντίστοιχό του δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα.

Τα στέγαστρα

Η πρώτη μελέτη αφορά στον σχεδιασμό των στεγάστρων προστασίας στη βόρεια και νότια είσοδο του σταθμού «Βενιζέλου» που χωροθετείται στην συμβολή των οδών Εγνατία και Βενιζέλου. Η ανάγκη για την κατασκευή στεγάστρων στις εισόδους του Σταθμού προέκυψε εξαιτίας των αρχαιολογικών ευρημάτων που ήλθαν στο φως κατά τη διάρκεια κατασκευής του σταθμού. Συγκεκριμένα, για τη θέαση των αρχαιοτήτων δημιουργήθηκε επίπεδο αρχαιολογικού χώρου, οπότε και κατέστη αναγκαία η στέγαση των εισόδων στο επίπεδο της οδού.

Ο σχεδιασμός των στεγάστρων έγινε έτσι, ώστε να είναι όσο πιο διακριτικά και διάφανα, λόγω της γειτνίασης τους με τα σημαντικά όμορα αρχαιολογικά μνημεία της Θεσσαλονίκης του 15ου αι., το Τζαμί «Χαμζά Μπέη» και το «Μπεζεστένι». Στο πλαίσιο αυτό προκρίθηκε η δημιουργία κεκλιμένων στεγάστρων με γυάλινη κατασκευή για να εξασφαλίζεται εκτός από την προστασία των χώρων του Σταθμού και του αρχαιολογικού χώρου, η απρόσκοπτη θέαση των παρακείμενων μνημείων χωρίς να δημιουργείται οπτικό εμπόδιο στη θέαση τους. Στον  «Σταθμό Βενιζέλου» δημιουργείται ο μεγαλύτερος διεθνώς αρχαιολογικός χώρος ενταγμένος σε κοινωφελές τεχνικό έργο.

Ο φωτισμός

 Όσον αφορά τη δεύτερη, εγκεκριμένη επίσης μελέτη για τον σταθμό «Αγία Σοφία», έχει θέμα της τον φωτισμό ανάδειξης των αρχαιοτήτων στη βόρεια και νότια είσοδο του σταθμού, του στεγάστρου στη βόρεια είσοδο και της πλατείας Μακεδονομάχων. Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί συνέχεια της εγκεκριμένης μελέτης για τη διαμόρφωση της βόρειας εισόδου του σταθμού και την εγκατάσταση στεγάστρου στον χώρο αρχαιοτήτων, αλλά και της επανατοποθέτηση τμήματος της μαρμαρόστρωτης πλατείας και του στυλοβάτη στη νότια είσοδο του Σταθμού.

Να σημειωθεί ότι ο φωτισμός ανάδειξης του σταθμού, αλλά και της πλατείας είναι διακριτικός ώστε να μην ανταγωνίζεται τον φωτισμό των αρχαιολογικών ευρημάτων, διατηρώντας, ωστόσο, ακέραιο το ενδιαφέρον των περαστικών. Στην πλατεία, ο λειτουργικός φωτισμός θα περιορισθεί στις οδεύσεις, σε προτομές και σε συγκεκριμένα στοιχεία της φύτευσης, οριοθετώντας έτσι τον χώρο.

Η προετοιμασία

Οι βασικές αρχές σχεδιασμού, οι προδιαγραφές για την εκπόνηση και των δύο μελετών, καθώς η παρακολούθηση της εξέλιξής τους είχαν καθοριστεί από ομάδες εργασίες αποτελούμενες από στελέχη της Αττικό Μετρό και εξωτερικούς συνεργάτες, στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και των πέντε αρμοδίων Διευθύνσεων του ΥΠΠΟΑ υπό την συντονιστική ευθύνη των Διευθύνσεων Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Τον περασμένο Δεκέμβριο εξάλλου, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά για τις μελέτες προστασίας, στερέωσης, συντήρησης επιφανειών, αποκατάστασης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων στον Σταθμό «Αγία Σοφία», καθώς και για τις ηλεκτρομηχανολογικές και  αρχιτεκτονικές  μελέτες για τη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου του κελύφους, που περιβάλλει τις αρχαιότητες, στον Σταθμό «Βενιζέλου». Η εκπόνηση των μελετών για τις αρχαιότητες στον Σταθμό «Αγία Σοφία», όπως και όσων μελετών προηγήθηκαν για τον ίδιο σταθμό (επανατοθέτηση του κρηναίου οικοδομήματος, κατασκευή στεγάστρου προστασίας των αρχαιοτήτων, κατασκευή διαδρόμου θέασης και κλίμακας καθόδου στο επίπεδο των αρχαιοτήτων για τη συντήρησή τους και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου), αποτέλεσε αντικείμενο επεξεργασίας, επίσης, κοινής ομάδας εργασίας.

Επιπλέον, όπως είναι γνωστό οι αρχαιότητες που προέρχονται από τις ανασκαφές του Μετρό Θεσσαλονίκης θα φιλοξενηθούν σε δύο μουσεία, στο κτήριο Crossover στο «Σταθμό Συντριβάνι» και σε ένα εκ των κτηρίων στρατωνισμού στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.

Διαβάστε επίσης

Μπρούνο Στεφανίνι: Ο εκκεντρικός συλλέκτης με τα 280 κτίρια, τα αγάλματα και τα πολυβόλα