Δήμητρα Φιλίππου: Τιμή στην Αρβελέρ με σύσσωμη την ελίτ της χώρας και το ΕΠΚεΔ

Η πρόεδρος του Συλλόγου Οι Φίλοι του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Δήμητρα Φιλίππου, τίμησε την πρόεδρό του, Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ.

Σύσσωμη η ελίτ της χώρας (πνευματική και μη) χάρισε εχθές βράδυ στην κορυφαία βυζαντινολόγο το πιο θερμό της χειροκρότημα. Στην αίθουσα παρουσιάσεων του Μουσείου Γουλανδρή, με προεξάρχουσα την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, το κοινό εξέπεμπε διάχυτη αλλά και γνήσια συγκίνηση. Σε μία άρτια οργανωμένη βραδιά, κυρίως από την ίδια τη Δήμητρα Φιλίππου.

Αμοιβαία εκτίμηση και «άρρηκτη φιλία» (με τα λόγια της ίδιας της Αρβελέρ) ενώνει τις δύο γυναίκες. Συνδέθηκαν μέσα από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών (ΕΠΚεΔ) στο οποίο προεδρεύει η διάσημη ιστορικός. Ενώ το Σωματείο των Φίλων ιδρύθηκε το 2013 με σκοπό να διευρύνει την απήχηση του ΕΠΚεΔ και του (σύγχρονου) ελληνικού πολιτισμού πέρα από τα σύνορα της χώρας. Η φιλία τους ξεκινάει όμως από πολύ πιο νωρίς. Πλέον λειτουργούν ως συνοδοιπόροι στο ευρύτερο πνευματικό γίγνεσθαι, με τη Δήμητρα Φιλίππου υπό τη «σκέπη» της καθηγήτριας.

Η αφρόκρεμα της ελληνικής ελίτ

Η αίθουσα συμποσίων του Ιδρύματος σχεδιάστηκε σε διαστάσεις «μπουτίκ» και έτσι οι καλεσμένοι βρέθηκαν αρκετά κοντά στο τιμώμενο πρόσωπο και τους ομιλητές.

Στην ατμόσφαιρα ένιωθε κανείς οικειότητα και ζεστασιά, παρά τους επισήμους.

Στο κέντρο της πρώτης σειράς κάθισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, με τον συμβίο της, Παύλο Κοτσώνη. Εκ δεξιών τους, η πρόεδρος των Φίλων και εξ αριστερών τους η Αρβελέρ. Δίπλα της, από την άλλη πλευρά, η πρέσβυς καλής θελήσεως της Unesco Μαριάννα Βαρδινογιάννη.

Στην πρώτη γραμμή και η πρόεδρος του Ιδρύματος Γουλανδρή Φλορέτ Καραδόντη, ανιψιά των ιδρυτών του σπουδαίου κληροδοτήματος. Δυο σειρές πίσω, ο πάλαι ποτέ έμπιστος συνεργάτης του Βασίλη Γουλανδρή, διευθυντής του Ιδρύματος Κυριάκος Κουτσομάλλης.

Ανάμεσα στους καλεσμένους βρέθηκε επίσης η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα αλλά και ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Νίκος Κούκης. Η Μαίρη Φιλίππου (αδελφή του αείμνηστου Κυριάκου Φιλίππου) με την ανιψιά τους Αννίτα Κωστακοπούλου. Η Λόλα Νταϊφά, η Βάνα Λαβίδα, η Μαρίζα Φασιανού, η πάντα εντυπωσιακή Άντζελα Γκερέκου, όλες σταθερές υποστηρίκτριες στους σκοπούς των Φίλων. Ο Θανάσης Λάλας (που έχει υπάρξει συνεργάτης στους Φίλους του ΕΠΚεΔ), ο ιστορικός Τέχνης Τάκης Μαυρωτάς (Ίδρυμα Β&Μ Θεοχαράκη), ο γνωστός μαιευτήρας και πρόεδρος της HOPEgenesis Στέφανος Χανδακάς.

Τα τεκταινόμενα της βραδιάς

Επί σκηνής, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας (και αντιπρόεδρος του ΕΠΚεΔ, δίπλα στην Αρβελέρ) Θάνος Βερέμης και ο δημοσιογράφος Μάκης Προβατάς ως συντονιστής της βραδιάς.

Τη βραδιά τόνωσε ο καθηγητής, ακαδημαϊκός και μοναδικός σολίστας της αρχαίας λύρας παγκοσμίως Νίκος Ξανθούλης, με τη θεσπέσια μελωδία και τον κελαρυστό ρυθμό του. Αργότερα ανέβηκε επί σκηνής η καταπληκτική ερμηνεύτρια Βασιλική Καρακώστα. Με τη διαπεραστική, βαθιά φωνή της δόνησε την αίθουσα και συμπαρέσυρε με το πάθος της τους θεατές.

Άκρως συγκινητικό το ενσταντανέ με τους μαθητές. Καταρχήν τον σπουδαστή της Ιστορίας στο ΕΚΠΑ που πρώτος μίλησε. Ύστερα τη δεκαπεντάχρονη μαθήτρια από τον Κωστέα Γείτονα και κυρίως τα δύο κορίτσια από το 10ο δημοτικό Παλαιού Φαλήρου που μάλιστα πλέον ονομάζεται Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ. Στο τέλος ευχήθηκαν στην καθηγήτρια «καλή ευτυχία»…

Οι ομιλητές επί σκηνής υπήρξαν απολαυστικοί. Αποτελεί μοναδικό προνόμιο να ακούει κανείς μερικούς από τους γίγαντες του πνεύματος να εκφράζουν τις σκέψεις τους με χαλαρό τρόπο, ωσάν να βρίσκονταν σε εκλεκτή στενή ομήγυρη.

Για παράδειγμα, ο Θάνος Βερέμης αναφέρθηκε στη σχέση του διαφωτιστή Αδαμάντιου Κοραή με τον σημαντικό αμερικανό πρόεδρο Τόμας Τζέφερσον. Μία άγνωστη ιστορία σχετικά με το πώς αντιμετώπισε εκείνη την εποχή με το προοδευτικό του πνεύμα το ζήτημα της δουλείας. Παρατήρησε ύστερα ότι ο Κοραής οφείλει να θεωρείται «ανάδοχός μας». Όπως χαρακτηριστικά επισήμανε, «μας εφεύρε (σ.σ. ο λόγιος τύπος του εφηύρε)». Πριν διακόσια χρόνια το κράτος συναπαρτιζόταν από ορθόδοξους ελληνόφωνους ενώ με τον Κοραή (ίσως όχι ακριβώς Γραικοί) αλλά «γίναμε Έλληνες».

Και ξαφνικά ανάμεσα στο πλήθος πετάχτηκε μία καλοντυμένη κυρία υπεράνω πάσης υποψίας και αναφώνησε διακόπτοντας την κατανυκτική ατμόσφαιρα: «Εμείς ήρθαμε εδώ για να τιμήσουμε την κυρία Αρβελέρ όχι για να ακούσουμε άλλα για την Ιστορία».

Δυο τρεις μάλιστα τη χειροκρότησαν.  Παρότι η Ιστορία ανέδειξε την κυρία Αρβελέρ για να φτάσει να γίνει η πρώτη γυναίκα πρύτανης της Σορβόννης στην πορεία του κορυφαίου γαλλικού πανεπιστημίου.

Με το ύφος της Αρβελέρ

Η μεγάλη Κυρία έμελλε να αποκαταστήσει την τιμή των ομιλητών, φίλων και συνεργατών της (ο Βερέμης στο ΕΚΠεΔ).

Καταρχήν κάθισε στο χείλος της σκηνής (όπως συνηθίζει), στο ύψος των θεατών, γιατί σε όλα όσα εκφράζει και πράττει υπάρχει συμβολισμός.

Ύστερα ευχαρίστησε έναν – έναν ξεχωριστά τους συντελεστές αυτής της καταπληκτικής «παράστασης» σχολιάζοντάς τους με μία σοφία, ένα κάποιο ευθύβολο ευφυολόγημα.

Ευχαρίστησε πρώτα «το προεδρικό ζεύγος», όπως τρυφερά τους αποκάλεσε. Ύστερα τη Δήμητρα Φιλίππου για τη σύλληψη και την οργάνωση της βραδιάς. Αναφέρθηκε με ιδιαίτερη αγάπη στη φιλία τους. Αργότερα ήρθε η σειρά της ανιψιάς της Ελίζας Γουλανδρή, Φλορέτ Καραδόντη. «Πικάσο, Ντεγκά, Γκογκέν…», επισήμανε, «και ξεχνώ πολλά άλλα, έφεραν αυτό το Μουσείο στο στερέωμα του διεθνούς χώρου». Ουδείς ως τώρα δεν το έχει θέσει με τόση ακρίβεια και καλλιέπεια στην έκφραση.

Έφτασε στον Θάνο Βερέμη για τον οποίο παρατήρησε ότι χάρη «στο στοχασμό και τα εύθυμα σχόλιά του με βοηθάει να ανέχομαι κάτι που με κουράζει, το ΔΣ του Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών». Τέλος, «όσο για τον Τίτο, είναι ο μελλοντικός μας νομπελίστας, ο τρίτος μας ποιητής». Ενώ μνημόνευσε «τον ηρωικό αγώνα που κάναμε στην Αντίσταση, ο καθένας με τα δικά του ψευδώνυμα».

Όλοι ζήτησαν φωτογραφία με την κυρία Αρβελέρ

Ευχαρίστησε τα παιδιά που με τη βοήθεια των δασκάλων και των καθηγητών τους ανθολόγησαν τόσο καίρια τη ζωή της. Και τα συμβούλεψε παιγνιωδώς «να κάνουν πάντα αυτό που θέλουν χωρίς υποχρεωτικά να ακούν τους γονείς τους» (αναφερόμενη σε όσα απαρεγκλίτως ακούν…).

Σχολιάζοντας τελικά τα συγκλονιστικά «Πάρθεν» της Βασιλικής Καρακώστα (απόκρυφο του Καβάφη και δημοτικό τραγούδι), πέρασε στη Σορβόννη και το μόχθο της διδασκαλίας. Τέλος υπενθύμισε ότι η πρώτη πιο μεγάλη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία παραμένει το Βυζάντιο, όχι η Ρώμη. Παρότρυνε να είμαστε περήφανοι ως Ρωμιοί και όχι μόνο ως νεοέλληνες.

Λίγο πριν το τέλος της εκδήλωσης, όλοι οι επίσημοι και λιγότερο επίσημοι έσπευσαν να φωτογραφηθούν καθιστοί στο πλευρό της. Ελάχιστοι τη γνωρίζουν καλά. Αλλά εκείνη, ενενήντα τόσο ετών, τούς αγκάλιασε όλους.

«Λάθος νεκρού»

Ακριβοδίκαιη, οξυδερκής, πιο ζωντανή και νέα από πολλούς. Απολαυστική. Με σοφία που λάμπει σαν φωτεινή άλως όπου και αν σταθεί.

Θυμήθηκε τελικά το βιβλίο που ετοιμάζουν προς τιμήν της ο Μάκης Προβατάς και η Έφη Βασιλοπούλου («από τα πολλά», όπως δήλωσε, που υποκίνησε η κυρία Φιλίππου). Για να διευκρινίσει με χιούμορ: «Ελπίζω να μην είναι αγιογραφία»… Η Έφη Βασιλοπούλου βρίσκεται στο πλευρό της Ελένης Αρβελέρ εδώ και τριάντα χρόνια και συνέβαλε στην οργάνωση του υλικού και των συνεντεύξεων.

«Ακούγοντας αυτά που λεγόντουσαν για μένα, σκέφτηκα κάτι που λέω συχνά: Οι υπερβολές είναι μόνο για επικηδείους». Ύστερα αφηγήθηκε το μακάβριο ανέκδοτό της: Σε κηδεία πλούσιου Αμερικάνου όλοι υπογραμμίζουν πόσο σπουδαίος υπήρξε. Η σύζυγος γέρνει προς στο γιο και του ψιθυρίζει «παιδί μου άνοιξε το φέρετρο, έχει γίνει λάθος νεκρού».

Και έτσι η ίδια το μεταφέρει στα μέτρα της: «Ένιωθα, λοιπόν, ακούγοντας αυτά τα πράγματα, ότι είμαι ένα λάθος νεκρού. Ένιωσα λίγο σαν αυτό που γράφει ο Εγγονόπουλος, τι γύρευες στη Λάρισα, εσύ ένας Υδραίος. Νεκρός λανθασμένος, με συγκινήσατε, με ευχαριστήσατε και δεν μου μένει παρά να ευχαριστήσω όλους για την τιμή που μου κάνατε και για τις αναμνήσεις».

Chapeau!

Διαβάστε επίσης Δημήτρης Δασκαλόπουλος: Απόφοιτος Κολλεγίου, δημιουργεί Κτίριο Τεχνών

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση