Μια είδηση ιδιαίτερου διπλωματικού και στρατιωτικού ενδιαφέροντος είχαμε τώρα τελευταία, η οποία αφορά στην περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και άλλου ενός κράτους που βρίσκεται εντός του εγγύτερου περιφερειακού πλαισίου ενδιαφέροντος.

Μιλάω για τις υπογραφές που «έπεσαν» αφού ολοκλήρωσε τις εργασίες της η τριμερής σύνοδος κορυφής μεταξύ της Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, όπου αξιωματούχοι των τριών χωρών συναντήθηκαν στην Κύπρο για την υπογραφή του κοινού σχεδίου δράσης και του προγράμματος αμυντικής συνεργασίας Αθήνας – Ιερουσαλήμ.

1

Τις υπογραφές ακολούθησε και η ανάλογη ανακοίνωση, στο περιεχόμενο της οποίας περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων θεμάτων η διεξαγωγή κοινών ασκήσεων, η συνεκπαίδευση τμημάτων ειδικών επιχειρήσεων και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα αντιμετώπισης σύγχρονων απειλών, κάτι για το οποίο οι πιο «ψαγμένοι» από εσάς ίσως και να ενημερωθήκατε από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας.

Το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ δεν είναι κάτι το οποίο δημιουργήθηκε εκ του μηδενός αλλά υπάρχει το ανάλογο ιστορικό από πίσω που οδήγησε σταδιακά στην τελευταία εξέλιξη και για το οποίο θα σας ενημερώσω ευθύς αμέσως. Η διμερής ισραηλινο-ελληνική αμυντική συνεργασία έχει τα αρχικά ερείσματά της στην επιδείνωση των ισραηλινο – τουρκικών σχέσεων, με κύρια γεγονότα ένα περιστατικό στο Νταβός το 2009 και την επέμβαση του Ισραήλ στο πλοίο «Mavi Marmara» το 2010. Κατόπιν αυτής της επιδείνωσης το Ισραήλ αναζήτησε εταίρο στην ανατολική Μεσόγειο από το 2011, τον βρήκε στην Ελλάδα και μέχρι το 2021, η συνεργασία εξελίχθηκε σε πλήρη σχέση μεταξύ των δύο κρατών.

Ο ρόλος των ΗΠΑ

Η «προξενήτρα», συγγνώμη ο μεσάζων ήθελα να πω, ήταν οι ΗΠΑ που ενθάρρυναν την αρχική επαφή μέσω της άσκησης «NOBLE DINA», με την πρώτη σε τριμερές επίπεδο (Ισραήλ, Ελλάδα, ΗΠΑ) να πραγματοποιείται το 2012, εστιάζοντας σε προστασία ενεργειακών εγκαταστάσεων και αεροναυτικά σενάρια. Από τότε, σε ετήσια βάση και ενίοτε και τη συμμετοχή και άλλων κρατών (όπως το 2021 που προστέθηκαν Γαλλία και Κύπρος) οι ασκήσεις ενισχύουν δεσμούς, σχέσεις, «κοινή γλώσσα» και επιχειρησιακή ετοιμότητα μεταξύ των συμμετεχόντων.

Ωστόσο μπορεί οι ασκήσεις να ενισχύουν όλα τα παραπάνω αλλά θέτουν και τις απαραίτητες βάσεις και για άλλου είδους συνεργασίες εξίσου απτές και σημαντικές, μη σας πω και σημαντικότερες. Εκτός από την αμιγώς στρατιωτικής φύσης συνεργασία, η ισραηλινή αμυντική βιομηχανία βλέπει στην Ελλάδα ένα εξαιρετικό πεδίο για την προμήθεια ισραηλινών συστημάτων άμυνας, με την πρώτη προμήθεια να λαμβάνει χώρα στις 6 Μαΐου 2020 όταν υπεγράφη συμφωνία για μίσθωση στην Ελλάδα δύο ισραηλινών UAV «Heron» με σκοπό την επιτήρηση των ελληνικών συνόρων. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, το σύστημα Heron μισθώθηκε στην Ελλάδα για περίοδο τριών ετών με επιλογή αγοράς του συστήματος το 2023.

Επιπλέον το Ισραήλ συμφώνησε να αναβαθμίσει τους «Ινδιάνους» της Αεροπορίας Στρατού, το ελικόπτερο AH-64 «Apache». Η σύμβαση αξίας αρκετών εκατομμυρίων περιλαμβάνει την αναβάθμιση των αισθητήρων και των συστημάτων σκόπευσης από την ισραηλινή Elbit Systems καθώς επίσης και τους φονικούς αντιαρματικούς πυραύλους Spike NLOS της Rafael. Τέλος, το Ισραήλ στις 18 Απριλίου 2021 υπέγραψε άλλη μεγάλη αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα, επίσης πολύ μεγάλης αξίας, που αποτέλεσε και τη μεγαλύτερη «διακρατική» συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών (αναφέρεται και ως «G to G» – Government to Government Contract) που αφορά στη σύμβαση στο Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης Πτήσεων της Πολεμικής Αεροπορίας στην Καλαμάτα.

Και εδώ μέσω της ισραηλινής εταιρείας Elbit Systems, το Ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας έφτιαξε το Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης Πτήσεων για την Ελληνική Αεροπορία βασισμένο στο μοντέλο της Σχολής Πτήσεων της Ισραηλινής Αεροπορίας.

Τα νέα εκπαιδευτικά αεροσκάφη M-346 και η συντήρηση ολόκληρου του στόλου εκπαίδευσης (αεροσκάφη M-346 και T-6) είναι εξασφαλισμένη για περίοδο περίπου 20 ετών, με το κερασάκι να αποτελούν τα υπερσύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα, οι προσομοιωτές πτήσεων και τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου για την αποτελεσματική διαχείριση της εκπαίδευσης των πιλότων μας.

Άλλωστε, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, τότε Υπουργός Άμυνας της Ελλάδας, είχε πει κατόπιν υπογραφής της συμφωνίας ότι «Δώσαμε διαβεβαιώσεις για εντατικοποίηση επαφών για την παραγωγή αμυντικού υλικού με ισραηλινές εταιρείες που ενδιαφέρονται για συνέργειες και συνεργασία, ακόμη και σε συμπαραγωγή στην Ελλάδα, με ελληνικές αμυντικές εταιρείες. Περιμένω να δω σημαντική κίνηση από τον επόμενο μήνα, με συγκεκριμένες προτάσεις να τίθενται στο τραπέζι».

Η αμυντική συνεργασία

Και κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα και το πρόγραμμα αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – Ισραήλ που περιλαμβάνει, για πρώτη φορά, την ανταλλαγή πολύτιμης γνώσης και διδαγμάτων (Lessons Learned) σε θέματα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων συστημάτων (UAV) καθώς επίσης και στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου, όπου το Ισραήλ αποτελεί πρωτοπόρο με μεγάλη επιχειρησιακή εμπειρία από τις πρόσφατες συρράξεις στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο.

Φυσικά υπάρχουν εξελίξεις και στον προγραμματισμό ασκήσεων και τις δράσεις ευρύτερης στρατιωτικής συνεργασίας με αυξημένες δραστηριότητες για τον επόμενο χρόνο, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν τη διεθνώς γνωστή και καταξιωμένη αεροπορική άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ» της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας αλλά και την ισραηλινή άσκηση «Noble Dina» που αναφέραμε πιο πάνω και θα πραγματοποιηθεί το 2026, καθώς επίσης και συνεργασίες σε πολλούς τομείς που άπτονται του επιχειρησιακού ενδιαφέροντος των τριών ελληνικών Γενικών Επιτελείων και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου.

Επιπλέον, η ελληνική πλευρά ενδιαφέρεται για την προμήθεια των υπερσύγχρονων και «battle proven» ισραηλινών αντιαεροπορικών με σκοπό να εκσυγχρονίσει τα παλαιότερης τεχνολογίας ελληνικά αντιαεροπορικά που εξασφαλίζουν μέχρι και σήμερα τους ελληνικούς ουρανούς. Φυσικά είναι σε διαδικασία παράδοσης και τα όπλα που παρουσιάστηκαν πρώτη φορά στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου για τις «οχιές» της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας (F-16 «Viper»), δηλαδή οι πύραυλοι Rampage και τα συστήματα Spice 1000/2000 που μετατρέπουν τις απλές βόμβες των αεροσκαφών σε έξυπνες.

Η Ασπίδα του Αχιλλέα

Μένoντας πάντα στο πλαίσιο του πολυαναμενόμενου θόλου προστασίας και του μηχανισμού της «ΑΣΠΙΔΑΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ», βλέπουμε στο μέλλον και τη διακρατική συμφωνία («G to G») για την προμήθεια του συστήματος πυραυλικού πυροβολικού PULS, μετά και την έγκρισή του από το ΚΥΣΕΑ, το οποίο πρόκειται να ενταχθεί στο πολυεπίπεδο σύστημα που θα προστατεύει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας μαζί με τον σύγχρονο στόλο των νέων φρεγατών και των αεροσκαφών 4ης, 5ης και 5ης γενιάς. Επαφές και συζητήσεις γίνονται επιπλέον και σε κατάλληλα υψηλό επίπεδο για την ενδεχόμενη προμήθεια και άλλων οπλικών συστημάτων από το Ισραήλ.

Από τα προσφάτως υπογραφέντα και ανακοινωθέντα είναι προφανές το γεγονός ότι όλα τα ανωτέρω μέσα, συστήματα και συνεργατικό πλαίσιο όχι μόνο προσφέρουν αναβαθμισμένες επιχειρησιακές δυνατότητες αλλά επιβεβαιώνουν και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη βαθιά και ανώτατου επιπέδου στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών και τον ρόλο που αναμένεται να παίξει στην ευρύτερη περιοχή.