Λίνα Μενδώνη: Προτεραιότητα η ανάπτυξη για τον πολιτισμό – Θετικό το πρόσημο του υπουργείου Πολιτισμού παρά την πανδημία

– Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή σ’ αυτόν τον ένα χρόνο, που βρίσκεστε στο υπουργείο Πολιτισμού;

– Ήταν στις αρχές Μαρτίου, όταν η πανδημία και το lockdown ήρθε ακριβώς στη στιγμή, που το υπουργείο είχε βρει τον βηματισμό του και έμπαινε σε ανοδική τροχιά. ΄Ηταν πραγματικά ένα σοκ, αυτό που συνέβη. Ωστόσο, με τις σωστές κινήσεις, που έγιναν εκείνη την περίοδο και με πολλή δουλειά, χάρις και στα στελέχη του υπουργείου, όσο και με τις τηλεδιασκέψεις που λειτούργησαν πολύ καλά, αυτό αντιστράφηκε τελικά.

Όταν η υπουργός Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη αναλάμβανε την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού τον περασμένο Ιούλιο, είναι βέβαιο, ότι δεν μπορούσε καν να διανοηθεί, όπως και όλοι ασφαλώς, τι επρόκειτο να ακολουθήσει στους μήνες που έρχονταν. Μια κατάσταση πρωτόγνωρη, μια άμεση απειλή για την ανθρώπινη ζωή, με όλα τα οικονομικά επακόλουθα και για τον ευπαθή χώρο που πολιτισμού. Ένας καθημερινός, αλλιώτικος «πόλεμος» επιβίωσης όλων μας  — «Να είμαστε όλοι γεροί, ήταν η πρώτη μου έγνοια», όπως λέει η ίδια — αλλά και η υποχρέωση, και από την δική της θέση, να παραμείνει το κράτος όρθιο μέσα στη λαίλαπα, προκειμένου να ανακάμψει το γρηγορότερο, μαζί κι οι πολίτες.

Δεν είναι περίεργο λοιπόν, που η ίδια, με την πρώτη άρση των μέτρων άρχισε να ταξιδεύει πάλι σ΄ όλη την Ελλάδα για την επίλυση των προβλημάτων που παρουσιάσθηκαν, για την παρακολούθηση των έργων, που είχαν μείνει πίσω ή για την προώθηση νέων. Το περίεργο είναι, ότι κάποιοι θέλησαν να σχολιάσουν και αυτό αρνητικά…

Έναν χρόνο μετά, και παρά την μεσολάβηση αυτής της άγριας, από κάθε άποψη περιόδου, τα πεπραγμένα όμως του υπουργείου Πολιτισμού αποδεικνύουν, ότι ο στόχος, που είχε τεθεί, επιτεύχθηκε. Νέα έργα ξεκίνησαν με τις καλύτερες προδιαγραφές, άλλα που χρόνιζαν, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, εντάξεις στο ΕΣΠΑ, επενδύσεις που απεμπλάκησαν, νομοθετικές ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό φορέων του πολιτισμού ή την ίδρυση νέων και το κυριότερο ασφαλώς, η προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων, που έχει προκαλέσει η πανδημία στους ανθρώπους του πολιτισμού.

Είναι βέβαιο, ότι πολλά ακόμη μένει να γίνουν, στη συζήτηση όμως που ακολουθεί, καθώς συνέβη υπό το κράτος των αποφάσεων του Ερντογάν για την μετατροπή Αγία Σοφία, εκείνο που προηγείται είναι «η ηθική απαξίωση του μνημείου», όπως η ίδια λέει.

«Αυτό το οποίο έχει κάνει ο πρόεδρος Ερντογάν για δικούς του, εσωτερικούς λόγους, θα έχει επιπτώσεις για την χώρα του, καθώς την απομακρύνει από τον δυτικό κόσμο. Γιατί απαξιώνει και στερεί από την ανθρωπότητα ένα μνημείο, το οποίο απαλλαγμένο από τις δουλείες των θρησκευτικών λατρειών θα μπορούσε να λειτουργεί ως σημείο επαφής των πολιτισμών αντιπροσωπεύοντας την πολυπολιτισμικότητα της Κωνσταντινούπολης», λέει η κυρία Μενδώνη.

Σημειώνει μάλιστα, ότι γενικά τα θρησκευτικά, χριστιανικά μνημεία στην Τουρκία απαξιώνονται συστηματικά: «Δεν υπάρχει πρόνοια, φροντίδα, συντήρηση, σε αντίθεση με ό,τι κάνουμε εμείς στην Ελλάδα για τα οθωμανικά μνημεία, για τα οποία εφαρμόζεται απολύτως ο Αρχαιολογικός νόμος, που προστατεύει με τον ίδιο τρόπο όλων των περιόδων τα έργα, τα οποία βρίσκονται στην επικράτεια. Απόδειξη είναι, ότι από το 2000 ως σήμερα η Ελλάδα έχει δώσει περισσότερα από 50 εκατομμύρια ευρώ για την αποκατάσταση και την ανάδειξη οθωμανικών κτισμάτων είτε είναι τζαμιά, είτε είναι τεκέδες, είτε μαυσωλεία και τουρμπέδες».

  -Σας ικανοποιεί η στάση της UNESCO απέναντι στο θέμα;

 -Αυτό το οποίο μπορώ να επισημάνω είναι, ότι πρώτη φορά η UNESCO δια της γενικής της διευθύντριας εκδίδει δύο, και μάλιστα αυστηρά, δελτία τύπου εναντίον της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Και σε τέτοιου είδους κινήσεις η UNESCO δεν μας έχει συνηθίσει. Από εκεί και πέρα η Ελλάδα θα μεθοδεύσει τη στάση της και ήδη αυτό πρόκειται να αποφασιστεί σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών. 

Προτεραιότητα η ανάπτυξη                             

-Πέρυσι τέτοια εποχή όταν αναλαμβάνατε το υπουργείο είχατε θέσει ως προτεραιότητα τον αναπτυξιακό ρόλο του πολιτισμού. Τι μπορούμε να πούμε, ότι έχει γίνει ως σήμερα;

 -Ό,τι έχουμε κάνει στο υπουργείο είναι προς αυτήν την κατεύθυνση. Απεμπλέξαμε επενδύσεις, όπως το Ελληνικό, το Elounda Hills, το Kilada Hills, τα «Αστέρια» και άλλες, με τελευταία την Κασσιόπη. Αλλά και δημόσια έργα, οδικούς άξονες, το σταθμό του μετρό «Βενιζέλος» της Θεσσαλονίκης. Επίσης, εντάξαμε περισσότερα από 70 έργα στο ΕΣΠΑ, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και τονώνοντας έτσι την τοπική οικονομία. Διότι αυτά τα έργα έχουν προϋπολογισμό μεγαλύτερο από 70 εκατομμύρια ευρώ. Ακόμη και το τελευταίο πρόγραμμα «΄Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» έχει, επί της ουσίας, αναπτυξιακό χαρακτήρα. Εφέτος, μπορεί να επουλώσει λίγο τα τραύματα της ανεργίας στο χώρο του πολιτισμού, καθώς θα εργαστούν περί τους 1500 ανθρώπους. Ωστόσο,  ως θεσμός, διότι έτσι θα λειτουργεί, θα συμβάλλει στην οικονομία κάθε περιοχής. Δηλαδή, σε 43 περιφερειακές ενότητες δημιουργείται μία πολιτιστική κίνηση, που εφ’ όσον όλα εξελιχθούν καλά, θα λειτουργεί ως ένα έναυσμα για την τοπική ανάπτυξη.

-Με δεδομένο ότι οι απώλειες από την πανδημία είναι τεράστιες οικονομικά και για τον χώρο του πολιτισμού, που μεγάλο μέρος των εσόδων του προέρχεται από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για την κάλυψή τους; Γιατί μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι, που δίνουν αυτά τα έσοδα εξακολουθούν να έχουν πολύ μικρή επισκεψιμότητα.

 -΄Έχουμε ένα θετικό, ότι η επισκεψιμότητα αυξάνεται, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια, ότι μπορεί να φθάσει στα κανονικά, για την εποχή, επίπεδα. Όμως, αυτά που βαίνουν διαρκώς αυξανόμενα είναι τα έσοδα από τα πωλητήρια, καθώς εφέτος λειτουργούν όλα. Μάλιστα, στα περισσότερα υπάρχουν νέα πωλητέα είδη ενώ έχει μπει ο όρος, δύο τουλάχιστον αντικείμενα να προέρχονται από τον χώρο στον οποίο βρίσκεται το πωλητήριο. Δεν γίνεται να πηγαίνεις στην Επίδαυρο και να αγοράζεις τον δίσκο της Φαιστού… Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι, τα 0,68 λεπτά που δαπανούσε, στις καλές εποχές ένας επισκέπτης, να φθάσουν στα 3 ευρώ. Τότε, θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα στην αύξηση των εσόδων. Από τον Σεπτέμβριο εξάλλου θα λειτουργήσει και το e-shop του ΤΑΠΑ ενώ από τα 18 αναψυκτήρια που ήταν κλειστά, ήδη κάποια έχουν αναδόχους και ανοίγουν. Όλα αυτά θα συμβάλλουν στην αύξηση των εσόδων, τα οποία φυσικά, λόγω κορωνοϊού, δεν θα πιάσουν  το στόχο.

 -Οπότε τι μπορεί να γίνει;

-Θα κάνουμε υπομονή. Θα λειτουργήσουμε με λιγότερα έσοδα.

–Αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στα μνημεία;

-Δεν θα έχει επιπτώσεις, αν το ΄21 επανέλθουμε στην απόλυτη κανονικότητα. Δηλαδή, τη μία χρονιά μπορούμε να την καλύψουμε, την δεύτερη θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα.

Ο σύγχρονος πολιτισμός

-Τελικά πόσα χρήματα έχουν δοθεί στη φάση της πανδημίας για τον σύγχρονο πολιτισμό και τους ανθρώπους του;

 -Περίπου 100 εκατομμύρια. ΄Η για την ακρίβεια τόσα έχουν προϋπολογισθεί, διότι υπάρχουν ακόμη κάποια ποσά, που θα δοθούν. Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο. Έχουμε υπολογίσει, ότι τα επιδόματα, για παράδειγμα των 800 ευρώ, μέσω του συστήματος «Εργάνη» του υπουργείου Εργασίας, τα δικαιούνται περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιουλίου όμως, αίτημα για να λάβουν το επίδομα έχουν κάνει περί τις 2.000 μόνον. Αυτό για μας είναι ακατανόητο. Ζητούσαν επίδομα και τώρα δεν πηγαίνουν να το πάρουν;  Γι΄αυτό πάντως συνεργαστήκαμε με το υπουργείο Εργασίας και δόθηκε  παράταση ως το τέλος του Αυγούστου.

-Στο Μητρώο των καλλιτεχνών υπάρχουν εγγραφές;

– Ως αυτή τη στιγμή έχουν εγγραφεί περίπου 7.000, όπως,  άλλωστε, ξέρετε αυτό δεν είναι υποχρεωτικό. Να επισημάνω ωστόσο, ότι από ένα σημείο και μετά οι πολιτικές θα καθορίζονται με βάση αυτό το Μητρώο.

-Αφού, όπως λέτε έχουν δοθεί τόσα χρήματα στον πολιτισμό, γιατί εξακολουθούν να διαμαρτύρονται οι καλλιτέχνες;

-Αυτό είναι θέμα που αφορά στους ίδιους. Εξαρτάται και πώς το βλέπει κανείς. Εγώ πάντως επιμένω και λέω: Αφού δικαιούνται χρήματα, γιατί δεν τα παίρνουν;

 -Νιώθετε κάπως αδικημένη από το γεγονός, ότι ενώ εσείς κάνετε παροχές και διευκολύνσεις, υπάρχει αυτή η αντίδραση;

 -Θεωρώ ότι το θέμα  είναι καθαρά πολιτικό. Πρόκειται για μία στοχευμένη πολιτική από την πλευρά της αντιπολίτευσης.

 -Πολλή συζήτηση και αντιπαράθεση υπήρξε και στο θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών.

 -Στον τομέα των πνευματικών δικαιωμάτων για μένα ήταν πολύ σημαντική η αδειοδότηση της ΕΔΕΜ αλλά και το γεγονός, ότι έπρεπε να κλείσει το μόρφωμα, αυτή η κρατική υπηρεσία που είχε δημιουργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, με το νομοσχέδιο του 2017. Η πρόκληση ήταν, αν θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε ώστε να υπάρξει ένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης προς όφελος των καλλιτεχνών, γιατί αυτή τη στιγμή έχουμε δύο, την ΕΔΕΜ και την Αυτοδιαχείρηση. Είναι δικό τους θέμα ασφαλώς, τι θα κάνουν αλλά η μόνη ενδεδειγμένη λύση είναι η ύπαρξη ενός οργανισμού. Εμείς προσφέρουμε τις καλές μας υπηρεσίες. Σημαντικό ωστόσο είναι, ότι νομοθετήσαμε και την ισχυροποίηση των κοινοτικών οδηγιών στα θέματα των πνευματικών δικαιωμάτων ενώ ενισχύσαμε τον ρόλο της ειδικής επιτροπής – που υπήρχε στον νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας- για την αντιμετώπιση και της διαδικτυακής πειρατείας, η οποία έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις σήμερα. ΄Ετσι θα είναι δυνατή η έκδοση δυναμικών αποφάσεων για απομάκρυνση ενός παράνομου περιεχομένου από το διαδίκτυο, το dynamic site blocking.

Το δίπολο της Πατησίων: Εθνικό Αρχαιολογικό -Ακροπόλ

«Εμβληματικό έργο είναι η επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που όρισε  ο Πρωθυπουργός στις προγραμματικές του δηλώσεις ως σαφή προτεραιότητα του υπουργείου Πολιτισμού», όπως λέει εξάλλου η κυρία Μενδώνη. «Βρίσκεται σε καλό δρόμο και η προκήρυξη για τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό θα μπορούσε να γίνει μετά τον Οκτώβριο. Αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται ο σχετικός φάκελος, στον οποίο μένει να προστεθούν η αρχιτεκτονική τεκμηρίωση του υπάρχοντος κτηρίου, καθώς και η επικαιροποίηση της εδαφοτεχνικής μελέτης. Στο σύνολό τους πρόκειται για μελέτες, που οδηγούν σε μία σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες, σύμφωνα με την ίδια, μπορούν να κατατεθούν τον Σεπτέμβριο στη Βουλή, ώστε να ξεκαθαρίσει πλήρως το χωροταξικό καθεστώς του οικοδομικού τετραγώνου της Πατησίων αλλά και του Ακροπόλ. Η «σύνδεση» των δύο εξάλλου, ως διαφορετικών πόλων έκφρασης του αρχαίου και του σύγχρονου πολιτισμού αναμένεται, πέραν των άλλων, να προσδώσει την προσήκουσα αξία στην περιοχή, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί τις επιπτώσεις της γενικότερης υποβάθμισής της».

 Όσον αφορά στον τρόπο που θα επιτευχθεί, είναι κάτι που αφήνεται στο μελετητή.«Η πρώτη μας αίσθηση ήταν, ότι θα μπορούσε να γίνει υπογείως, αλλά αν οι αρχιτέκτονες προτείνουν κάτι άλλο, ακόμη και για εναέρια σύνδεση μου είπαν κάποιοι, αυτό μένει να το δούμε στις μελέτες τους», λέει η κυρία Μενδώνη.

– Ο ρόλος του Ακροπόλ, ποιος ακριβώς είναι;

 – Το «AKROPOL ACROSS», όπως το ονομάσαμε, ακριβώς γιατί βρίσκεται «απέναντι» από το Εθνικό Αρχαιολογικό  Μουσείο θα είναι ένα κέντρο πολιτισμού και δημιουργίας, με τρεις βασικές αρμοδιότητες. Η πρώτη είναι να λειτουργεί υποστηρικτικά προς τους καλλιτέχνες και όχι μόνον πρακτικά με την διοργάνωση εκδηλώσεων κ.λ.π. , αλλά παρέχοντάς τους και υπηρεσίες, που θα τους διευκολύνουν στην αναζήτηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Για το σκοπό αυτό θα υπάρχει ένα τμήμα, που θα κατατοπίζει τους ενδιαφερόμενους για τις χρηματοδοτικές δυνατότητες, ελληνικές, ευρωπαϊκές ή διεθνείς, παράλληλα με έναν ψηφιακό κόμβο με τον ίδιο στόχο. Η εξωστρέφεια είναι το δεύτερο ζητούμενο, προκειμένου να ανοίξει ο ορίζοντας των καλλιτεχνών προς τα έξω. Κι εδώ σημαντικός θα είναι ο ρόλος μιας διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής, την οποία καθιερώσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα για να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία και το εξωτερικό. Τέλος, θα υπάρχει και ένας κοινωνικός χαρακτήρας του Ακροπόλ με προγράμματα για τους περιοίκους, άτομα άνω των 65 ετών, προκειμένου να ενισχυθεί η παιδεία του κοινού σχετικά με τον σύγχρονο πολιτισμό.

Έργα στην πανδημία

-Στον απολογισμό του ενός έτους, τι θεωρείτε, ότι ήταν το πιο σημαντικό που έχει γίνει και τι έχει μείνει πίσω, είτε λόγω της πανδημίας είτε για άλλους λόγους;

-Θα έλεγα ότι καθένα στον τομέα του ήταν πιο σημαντικό, όπως ήταν το Ελληνικό στον τομέα των επενδύσεων, το Εθνικό Αρχαιολογικό και το Ακροπόλ, που προαναφέραμε, στην κατηγορία των εμβληματικών έργων, το Τατόι που ανήκει στο καθαρά αναπτυξιακό κομμάτι της Αττικής, η χορηγία της Microsoft  προς το υπουργείο Πολιτισμού για την ψηφιακή εφαρμογή αναπαράστασης των μνημείων της Αρχαίας Ολυμπίας, όπως ήταν στην αρχαιότητα, το άνοιγμα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, η προώθηση του έργου της Εθνικής Πινακοθήκης, εκεί που ήταν ένα λιμνάζον εργοτάξιο. Κι εδώ να πω, ότι  αν δεν είχε μεσολαβήσει το lockdown θα είχε ήδη τοποθετηθεί το planar, η γυάλινη πρόσοψη δηλαδή της Πινακοθήκης, που θα αλλάξει όλη την εικόνα της στην πόλη. Αυτό θα γίνει πάντως ως τα μέσα Οκτωβρίου. Καθυστέρηση σημειώθηκε και στην τοποθέτηση του ανελκυστήρα στην Ακρόπολη, κάτι που έχει κάνει σημαία η αντιπολίτευση, παρ΄ότι αυτό συνέβη, όπως είναι γνωστό, επειδή επί 72 εργάσιμες ημέρες το εργοστάσιο στο Κόμο, όπου κατασκευάζεται, ήταν κλειστό. 

-Θα ανοίξει η Εθνική Πινακοθήκη ολόκληρη, όπως έχει ανακοινωθεί, στις 25 Μαρτίου 2021;

-Βεβαίως. Είναι το έργο με το οποίο το υπουργείο Πολιτισμού μετέχει στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης ενώ παράλληλα οι υπηρεσίες του και οι εποπτευόμενοι φορείς του, όπως το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία οργανώνουν τα δικά τους προγράμματα.

-Στο ΕΜΣΤ και αφού έγινε η καθυστέρηση λόγω της πανδημίας, γιατί δεν γίνεται διαγωνισμός για την θέση του διευθυντή;

-Θα γίνει αλλά προηγούνται άλλες ρυθμίσεις. Όπως ο ορισμός διοικητικού και οικονομικού διευθυντή, γιατί χρειαζόμαστε μία εκτίμηση κόστους, οφέλους κ.λ.π., της λειτουργίας δηλαδή, του μουσείου. Όταν θα τα έχουμε αυτά θα προχωρήσουμε στον διαγωνισμό. Πάντως τα επίσημα εγκαίνια, θα γίνουν, όπως είχα πει, με προσωρινό διευθυντή. 

 -Ο σταθμός «Βενιζέλος» του μετρό στην Θεσσαλονίκη σε ποιο σημείο βρίσκεται σε σχέση με τις αρχαιότητες, που έχουν αποκαλυφθεί;

 -Αυτή τη στιγμή το μετρό βγάζει τους τόνους άμμου, με τα οποία είχαν σκεπαστεί τα αρχαία για την προστασία τους και συγχρόνως ετοιμάζει τις μελέτες, τις οποίες ζητήσαμε εμείς ως υπουργείο, δηλαδή της απόσπασης των αρχαιοτήτων και της επανατοποθέτησής τους. Υποθέτω, ότι αρχές Σεπτεμβρίου θα κατατεθούν.

Ιστορικές νομοθετικές αλλαγές

-Στο πλαίσιο του νομοθετικού έργου του υπουργείου αναγγείλατε, ότι το φθινόπωρο πρόκειται να έρθει στη Βουλή σχέδιο νόμου για την μετατροπή μεγάλων μουσείων της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Πώς θα διασφαλίζεται η λειτουργία τους και ποιο θα είναι το εργασιακό καθεστώς των υπαλλήλων;

-Οι υπάλληλοι δεν πρόκειται να θιγούν καθόλου. Θα είναι υπάλληλοι του ελληνικού δημοσίου, του υπουργείου Πολιτισμού, οι οποίοι θα υπηρετούν στα νομικά πρόσωπα. Αν δεν το επιθυμούν, θα εξακολουθήσουν να εργάζονται υπηρετώντας στο υπουργείο Πολιτισμού, όπως τώρα.

 -Ο διευθυντής πώς θα επιλέγεται;

-Βάσει συγκεκριμένης διαδικασίας με πρόσκληση ενδιαφέροντος. Σε πρώτη φάση πάντως δεν υπάρχει περίπτωση διεθνούς διαγωνισμού.

-Ένας ακόμη νόμος που αναμένεται είναι αυτός για την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας. Γιατί πιστεύετε, ότι θα λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά;

-Αυτός ο νόμος θα είναι μία προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα του θεσμικού πλαισίου που ισχύει στην Ιταλία, γιατί είναι πολύ αποτελεσματικό. Βασικό του στοιχείο στην Ιταλία είναι, ότι το τμήμα των καραμπινιέρι που ασχολείται με την αρχαιοκαπηλία αποτελεί υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Πρόκειται για ομάδα αστυνομικών, ειδικά εκπαιδευμένων, πολλοί από τους οποίους μάλιστα συνδυάζουν και γνώσεις αρχαιολογίας –οι περισσότεροι είναι και αρχαιολόγοι. Επιπλέον και αν θέλουμε να καταπολεμήσουμε την αρχαιοκαπηλία, γιατί έχουμε προβλήματα ας μην κρυβόμαστε, θα πρέπει να ενισχύσουμε τις διωκτικές αρχές με σύγχρονη τεχνολογία. Στην Ιταλία η υπηρεσία αυτή είναι συνδεμένη με δορυφορικά συστήματα. Το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε και εμείς. Η πρώτη αλλαγή πάντως, βελτίωση επί της ουσίας στον υπάρχοντα νόμο, είχε γίνει από πέρυσι τον Ιούλιο, με την επαναφορά σε επίπεδο κακουργήματος των αδικημάτων παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων και αρχαιοκαπηλίας, τα οποία οι κώδικες του ΣΥΡΙΖΑ είχαν υποβιβάσει σε πλημμέλημα.

-Υπάρχει και νέος νόμος για τον κινηματογράφο;

-Είναι στα επόμενα σχέδιά μας, γιατί στον χώρο των οπτικοακουστικών και της κινηματογραφικής βιομηχανίας έχουν γίνει τεράστια άλματα, ακόμη και από το 2010, που είχε γίνει ο προηγούμενος νόμος. Χρειάζεται λοιπόν αναπροσαρμογή, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα και κρατώντας πάντως και τα καλά στοιχεία του προηγούμενου. Αυτό θα είναι μία κοινή νομοθετική πρωτοβουλία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Απόγευμα και στο υπουργείο Πολιτισμού επικρατεί ησυχία. Η κυρία Μενδώνη πρέπει να φύγει γρήγορα για την επόμενη υποχρέωση. Όρθιες πια, την ρωτώ, ποια θεωρεί, την πιο σημαντική συνεισφορά της στο υπουργείο Πολιτισμού από το 1999 που βρέθηκε πρώτη φορά σ΄αυτό, ως γενική γραμματέας τότε. Ξαφνιάζεται. «Δεν μπορώ να το σκεφτώ τώρα, αλλά σίγουρα θεωρώ καθοριστική τη συμμετοχή μου στην αλλαγή του πολιτιστικού τοπίου στην Ελλάδα, μέσω των περίπου 1500 έργων ΕΣΠΑ, που έγιναν από το 2000 ως σήμερα», απαντά.