Σε λιγότερο από έναν χρόνο ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν καλείται να διαχειριστεί μία ακόμα πολιτική κρίση στη χώρα, η οποία βούλιαξε τις αγορές, με τις γαλλικές τράπεζες να κλείνουν την Τρίτη με απώλειες έως και 6%.

Η απόφαση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από την αντιπολίτευση για να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις για τη μείωση του διογκωμένου δημοσίου χρέους της Γαλλίας στις 8 Σεπτεμβρίου «σκόνταψε» στην καθολική άρνηση των πολιτικών του αντιπάλων να στηρίξουν την κυβέρνηση.

1

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν ότι θα καταψηφίσουν την «μειοψηφική του κυβέρνηση», ανοίγοντας γι’ ακόμα μία φορά ζήτημα πολιτικής αστάθειας, εκτός εάν επιτευχθεί συμφωνία εντός των επόμενων εβδομάδων.

Έχει ξεμείνει από επιλογές ο Μακρόν;

Με τον Μπαϊρού να εμφανίζεται ανοιχτός σε συζητήσεις με τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά κατηγορηματικός για τις περικοπές στον προϋπολογισμό, ο Μακρόν είναι πιθανόν να κληθεί για δεύτερη φορά να πάρει αποφάσεις. Για κάποιους αναλυτές, όλες οι διαθέσιμες επιλογές του έχουν ήδη αποδειχθεί αδιέξοδες.

Εάν η κυβέρνηση πέσει, ο Μακρόν είναι πιθανόν να ορίσει νέο πρωθυπουργό. Το ίδιο σκηνικό είχε εξελιχθεί και τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ο τότε πρωθυπουργός, Μισέλ Μπαρνιέ δεν έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης για τον προϋπολογισμό του 2024, φέρνοντας τη Γαλλία στην δύσκολη θέση να βρεθεί για πάνω από ένα μήνα χωρίς να έχει ψηφιστεί προϋπολογισμός.

Σημειώνεται ότι ο Μπαρνιέ είχε μία από τις μικρότερες θητείες, καθώς είχε κλείσει μόλις τρεις μήνες στην εξουσία. Αναλυτές πάντως σημειώνουν ότι η τοποθέτηση νέου πρωθυπουργού «δεν θα αλλάξει την κοινοβουλευτική αριθμητική», οπότε οποιαδήποτε ουσιαστική δημοσιονομική εξυγίανση «θα εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί».

Ο Μακρόν έχει δεχθεί πολλές επικρίσεις για τη σημερινή κατάσταση της Γαλλίας. Το καλοκαίρι του 2024 είχε προκηρύξει πρόωρες εκλογές, υπογραμμίζοντας ότι αυτές θα έδιναν μία ξεκάθαρη εικόνα. Ύστερα από έναν θρίλερ για την εξουσία εξαιτίας της δυναμικής του κόμματος της Μαρί Λεπέν, το κοινοβούλιο του 2024 ήταν ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο το οποίο απειλεί για δεύτερη φορά την έξοδο ενός πρωθυπουργού.

Μία ακόμα επιλογή για τον Μακρόν είναι να κερδίσει λίγο πολιτικό χρόνο ζητώντας από τον Μπαϊρού να παραμείνει ως επικεφαλής μίας υπηρεσιακής κυβέρνησης, ενώ το τρίτο σενάριο είναι να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Στην τελευταία περίπτωση, το αποτέλεσμα δεν αναμένεται λιγότερο χαοτικό από το υπάρχον, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κανένα κόμμα δεν θα καταφέρει να αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία. οι πρόωρες εκλογές «θα ενέχουν τον κίνδυνο η ακροδεξιά να αποκτήσει απόλυτη πλειοψηφία αυτή τη φορά»

«Η απόφαση του Γάλλου πρωθυπουργού να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στην αντικατάστασή του από έναν άλλο πρωθυπουργό ή (σε ένα λιγότερο πιθανό σενάριο) σε νέες κοινοβουλευτικές εκλογές», έγραψαν οι αναλυτές της Capital Economics σε σημείωμά τους. «Σε κάθε περίπτωση, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας θα παραμείνει πολύ πάνω από το επίπεδο που απαιτείται για τη σταθεροποίηση του δείκτη χρέους»

«Θανάσιμος κίνδυνος» το δημόσιο χρέος

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Μπαϊρού χαρακτήρισε το δημόσιο χρέος ως ένα «θανάσιμο κίνδυνο για τη χώρα». Με χρέη άνω των 3,3 τρισ. ευρώ, η Γαλλία έχει δημιουργήσει μόνο τα τελευταία έξι χρόνια 1 επιπλέον τρισ. ευρώ σε χρέος.

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s έχει ήδη υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας από τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ και οι S&P Global και Fitch δημοσίευσαν αρνητικές προοπτικές.

Σύμφωνα με την Eurostat, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ της Γαλλίας αυξήθηκε στο 113% πέρυσι και αναμένεται να φτάσει το 118% έως το 2026.

Το προτεινόμενο πακέτο του Μπαϊρού, ύψους 44 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών για το 2026, συμπεριλαμβανομένου ενός μονοετούς παγώματος των κρατικών δαπανών και της περικοπής δύο ημερών εθνικών αργιών, δέχθηκε δριμεία κριτική και απορρίφθηκε από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρντ δήλωσε ότι, ενώ υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης για ορισμένα μέτρα του σχεδίου, η κυβέρνηση δεν θα συμβιβαστεί όσον αφορά τον στόχο των 44 δισ. ευρώ, ενώ προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος να παρέμβει το ΔΝΤ εάν η Γαλλία δεν τακτοποιήσει τα οικονομικά της.

Οι αναλυτές της Barclays προβλέπουν ένα «σχεδόν αμετάβλητο» γαλλικό έλλειμμα τα επόμενα δύο χρόνια, ίσο με 5,6% του ΑΕΠ το 2025 και 5,4% το 2026, μετά το 5,8% του περασμένου έτους. Η κυβέρνηση στοχεύει σε 5,4% φέτος και 4,6% το 2026, σε ένα τετραετές σχέδιο που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα με στόχο να ευθυγραμμίσει το έλλειμμα της Γαλλίας με το όριο του 3% της ΕΕ.

Βουτιά στις αγορές

Οι γαλλικές τράπεζες βούλιαξαν υπό το βάρος μίας πιθανής πολιτικής αστάθειας με την BNP Paribas να καταγράφει πτώση 4,23%, την ΑΧΑ 4,35% και την Societe Generale 6,74%.

Oι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της χώρας είναι πλέον από τις υψηλότερες στην ευρωζώνη, έχοντας ήδη ξεπεράσει χώρες που κάποτε βρισκόταν στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία. To spread μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας απέχει μόλις επτά μονάδες βάσης.

Οι γαλλικές μετοχές έχουν πληγεί βαριά από την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στη Γαλλία απ’ όταν ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κήρυξε πρόωρες εκλογές τον Ιούνιο του 2024. Αν και ο Eurostoxx έχει καταγράψει άνοδο 6% από τότε, ο Cac 40 έχει απώλειες 4% για το ίδιο διάστημα.

«Ο κίνδυνος που βλέπει η αγορά είναι ότι, αν η κυβέρνηση πέσει ξανά, θα υπάρξει πλήρες αδιέξοδο και δεν θα υπάρχει καμία πιθανότητα αντιμετώπισης του ελλείμματος», δήλωσε ο Peter Schaffrik, επικεφαλής μακροοικονομικός στρατηγικός αναλυτής της RBC Capital Markets.