Με επιστολή της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κυπριακή Δημοκρατίας στον ΟΗΕ προς τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού, η Λευκωσία εκφράζει τις θέσεις της κατά του λεγόμενου «Μνημόνιο Κατανόησης» Τουρκίας – Λιβύης του 2019», το οποίο, όπως τονίζει, «δεν συνάδει με το διεθνές δίκαιο και ιδίως με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου που αφορούν τη σύναψη συνθηκών, καθώς και με το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτό αποτυπώνεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)».

Στην επιστολή σημειώνεται με έμφαση ότι «το εν λόγω Μνημόνιο δεν παράγει οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα για τρίτα μέρη, ούτε επηρεάζει τα δικαιώματα τρίτων κρατών επί θαλάσσιων ζωνών, συμπεριλαμβανομένων των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων βάσει του διεθνούς δικαίου».

1

Η Λευκωσία τονίζει ότι η Λιβύη με αυτό το Μνημόνιο «αναφέρεται σε δήθεν οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ δύο κρατών που δεν διαθέτουν αντικριστές ή παρακείμενες ακτές, δημιουργώντας έτσι ένα ανύπαρκτο θαλάσσιο όριο μεταξύ τους, ενώ εσκεμμένα παραγνωρίζει την παρουσία και τα θαλάσσια δικαιώματα των παράκτιων κρατών της περιοχής, περιλαμβανομένων ελληνικών νησιών όπως η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα».

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο άρθρο 121 της UNCLOS, το οποίο, όπως σημειώνεται, «αποτυπώνει εθιμικό διεθνές δίκαιο και, ως εκ τούτου, δεσμεύει και κράτη μη μέρη στη Σύμβαση». Υπογραμμίζεται δε ότι το άρθρο αυτό «προβλέπει ρητώς το δικαίωμα των νησιών σε αιγιαλίτιδα ζώνη, σε συνορεύουσα ζώνη, σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη».

Στο έγγραφο επισημαίνεται, επίσης, ότι «η γραμμή που κλείνει τον Κόλπο της Σύρτης, καθώς και η σχετική χάραξη της ευθείας γραμμής βάσης, δεν συνάδουν με τους κανόνες του εθιμικού διεθνούς δικαίου, όπως αυτοί αποτυπώνονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), και, συνεπώς, δεν παράγουν καμία έννομη συνέπεια».

Η Λευκωσία τονίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου και υπενθυμίζει ότι «οι συμφωνίες οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών πρέπει να συνάπτονται μεταξύ Κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές, καλή τη πίστει και σύμφωνα με τις παγιωμένες αρχές του διεθνούς δικαίου, όπως αυτές έχουν κωδικοποιηθεί στη UNCLOS και καθοδηγούνται από τη διεθνή νομολογία».

Παράλληλα, η Κυπριακή Δημοκρατία καταγράφει «τη διακηρυγμένη ετοιμότητα της Λιβύης να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις με όλα τα γειτονικά Κράτη για την οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Κλείνοντας, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας ζητεί «όπως η παρούσα επιστολή κυκλοφορήσει ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, υπό το θέμα 75 της ημερήσιας διάταξης, και του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και όπως δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Θαλασσίων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας και περιληφθεί σε επόμενη έκδοση του Δελτίου για το Δίκαιο της Θάλασσας».

Ολόκληρο το κείμενο της Ρηματικής Διακοίνωσης

Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών παρουσιάζει τα σέβη της προς τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και, σε συνέχεια των ρηματικών διακοινώσεων ημερομηνίας 27ης Μαΐου 2025 και 20ής Ιουνίου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης προς τον Γενικό Γραμματέα, έχει την τιμή να δηλώσει τα ακόλουθα.

Το αποκαλούμενο Μνημόνιο Κατανόησης για την Οριοθέτηση των Θαλάσσιων Ζωνών Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα, μεταξύ της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας του Κράτους της Λιβύης, με ημερομηνία 27ης Νοεμβρίου 2019, το οποίο υποτίθεται ότι οριοθετεί την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και την υφαλοκρηπίδα μεταξύ των ακτών τους, δεν συνάδει με το διεθνές δίκαιο και ιδίως με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου που αφορούν τη σύναψη συνθηκών, καθώς και με το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτό αποτυπώνεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Ως εκ τούτου, το εν λόγω Μνημόνιο δεν παράγει οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα για τρίτα μέρη, ούτε επηρεάζει τα δικαιώματα τρίτων κρατών επί θαλασσίων ζωνών, συμπεριλαμβανομένων των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων βάσει του διεθνούς δικαίου. (Μπορείτε να ανασύρετε επιστολές του Μονίμου Αντιπροσώπου της Κυπριακής Δημοκρατίας προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ημερομηνίας 20ής Ιανουαρίου 2020, 24ης Απριλίου 2020 και 20ής Ιουλίου 2020, απευθύνθηκαν στον Γενικό Γραμματέα).

Το εν λόγω Μνημόνιο αναφέρεται σε δήθεν οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ δύο κρατών που δεν διαθέτουν αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές, δημιουργώντας έτσι ένα ανύπαρκτο θαλάσσιο όριο μεταξύ τους, ενώ εσκεμμένα παραγνωρίζει την παρουσία και τα θαλάσσια δικαιώματα των παράκτιων κρατών της περιοχής, περιλαμβανομένων ελληνικών νησιών όπως η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα.

Υπογραμμίζεται ότι το άρθρο 121 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), το οποίο αποτυπώνει εθιμικό διεθνές δίκαιο και ως εκ τούτου, δεσμεύει και κράτη μη μέρη στη Σύμβαση, προβλέπει ρητώς το δικαίωμα των νησιών σε αιγιαλίτιδα ζώνη, σε συνορεύουσα ζώνη, σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Σημειώνεται, εξάλλου, ότι γραμμή που κλείνει τον Κόλπο της Σύρτης, καθώς και η σχετική χάραξη της ευθείας γραμμής βάσης, δεν συνάδουν με τους κανόνες του εθιμικού διεθνούς δικαίου, όπως αυτοί αποτυπώνονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), και, συνεπώς, δεν παράγουν καμία έννομη συνέπεια.

Η Κυπριακή Δημοκρατία υπογραμμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Υπενθυμίζει, υπό το πρίσμα αυτό, ότι οι συμφωνίες οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών πρέπει να συνάπτονται μεταξύ Κρατών με αντικρυστές ή παρακείμενες ακτές, καλή τη πίστει και σύμφωνα με τις παγιωμένες αρχές του διεθνούς δικαίου, όπως αυτές έχουν κωδικοποιηθεί στη UNCLOS και καθοδηγούνται από τη διεθνή νομολογία.

Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας σημειώνει τη διακηρυγμένη ετοιμότητα της Λιβύης να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις με όλα τα γειτονικά Κράτη για την οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας ευγενώς ζητεί όπως η παρούσα επιστολή κυκλοφορήσει ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, υπό το θέμα 75 της ημερήσιας διάταξης, και του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και όπως δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Θαλασσίων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας και περιληφθεί σε επόμενη έκδοση του Δελτίου για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Διαβάστε επίσης

Deutsche Bank: Η άποψη του Μπέσεντ για το ύψος των επιτοκίων με βάση τα μοντέλα της FED είναι λάθος

Μάντζος: Ανάγκη για εγγυήσεις ασφαλείας, όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για την ίδια την Ε.Ε.

Τουρκία: Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ του 2026 θα φιλοξενηθεί στην Άγκυρα