DW: Αμφίβολο το μέλλον της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό

Αμφιβολίες για το μέλλον της συμφωνίας και από τις δύο πλευρές – Αποφασισμένη η Μέρκελ να την διατηρήσει

Θετικά σημάδια έδειχνε στην έναρξη της εφαρμογής της η συμφωνία για το προσφυγικό μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Το πρώτο διάστημα, η συμφωνία φαινόταν να αποδίδει, με τις προσφυγικές ροές που έφταναν στην Ελλάδα να έχουν μειωθεί, αφού η Τουρκία συγκρατούσε αποτελεσματικά την προσφυγική κίνηση.

Ωστόσο, η στάση της Τουρκίας να βοηθήσει στο προσφυγικό άρχισε σταδιακά να εξασθενεί, με την Άγκυρα να υποστηρίζει ότι η ΕΕ δεν κατέβαλλε την οικονομική βοήθεια, όπως είχε συμφωνηθεί. Εκτός αυτού, η Άγκυρα άρχισε να απειλεί με το τέλος της προσφυγικής συμφωνίας, κάνοντας μάλιστα λόγο για «άνοιγμα των συνόρων».

Η Τουρκία, ωστόσο, δεν είναι η μόνη που διατυπώνει αμφιβολίες για το μέλλον της συμφωνίας, αφού αντίστοιχοι ψίθυροι υφίστανται και στην πλευρά της ΕΕ.

Ορισμένες χώρες-μέλη προειδοποιούν ότι, με τη συμφωνία, η Άγκυρα είναι πλέον σε θέση να εκβιάζει τις Βρυξέλλες. Την ίδια στιγμή, όμως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται πως μια ακύρωση της συμφωνίας θα οδηγήσει σε αύξηση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη και θα ενισχύσει ακροδεξιές και λαϊκιστικές δυνάμεις στην ΕΕ.

Για την Γερμανίδα καγκελάριο, πάντως, η ύπαρξη και η τήρηση της συμφωνίας είναι απαραίτητο δεδομένο και θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζεται ευλαβικά και στο μέλλον.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της συνάντησης της Άνγκελα Μέρκελ με τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα την περασμένη εβδομάδα, η Γερμανίδα καγκελάριος ευχαρίστησε την Τουρκία για τη φιλοξενία εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων και υποσχέθηκε επιπλέον οικονομική βοήθεια.

Ο ειδικός σε ζητήματα μετανάστευσης, Γκέρλαντ Κνάους, ο οποίος θεωρείται ένα από τους αρχιτέκτονες της προσφυγικής συμφωνίας, εκτιμά ότι «ορθώς η καγκελάριος υποσχέθηκε στην Τουρκία περαιτέρω οικονομική βοήθεια, διότι, χωρίς αυτή, τίθεται σε κίνδυνο η προσφυγική συμφωνία».

Για τον αυστριακό ειδικό υπάρχει ένα ακόμα πρόβλημα, που είναι σε θέση να δυναμιτίσει τη συμφωνία: «Η αδυναμία της ΕΕ να διασφαλίσει στους προσφυγικούς καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά ότι η εξέταση των αιτημάτων χορήγησης ασύλου θα γίνεται δίκαια και με αξιοπρεπείς συνθήκες. Στην ουσία, το σύστημα ασύλου έχει καταρρεύσει. Στην παρούσα φάση, ισούται με μηδέν η πιθανότητα επαναπροώθησης στην Τουρκία ατόμων που δεν χρίζουν ασύλου. Αν η ΕΕ δεν καταφέρει να λύσει αυτό το πρόβλημα, η προσφυγική συμφωνία θα αποτύχει».

Το μέλλον της προσφυγικής συμφωνίας εξαρτάται όμως και από τους οικονομικούς πόρους.

Στην παρούσα φάση, οι χώρες μέλη της ΕΕ συζητούν για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας. Οι διαπραγματεύσεις κάθε άλλο παρά εύκολες είναι, λόγω της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας, που συνεπάγεται σημαντική μείωση των εισφορών στα κοινοτικά ταμεία.

Στην προσπάθεια εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης στο ζήτημα του κοινοτικού προϋπολογισμού πραγματοποιείται, στις 20 Φεβρουαρίου, έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Το ζήτημα της οικονομικής στήριξης της Άγκυρας στο προσφυγικό με επιπλέον δις βρίσκεται ήδη στην ατζέντα.