Bloomberg: Μεγάλη αναδιάρθρωση στην ΕΚΤ – H Χριστίνα Παπακωνσταντίνου στη «μάχη» για την αντιπροεδρία

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εισέρχεται σε μια διετή περίοδο αναδιάρθρωσης, κατά την οποία θα αντικατασταθούν τα δύο τρίτα της ανώτατης ηγεσίας της, συμπεριλαμβανομένης της προέδρου Κριστίν Λαγκάρντ.

Τα σχέδια για την αναδιοργάνωση του εξαμελούς Εκτελεστικού Συμβουλίου — το οποίο διαμορφώνεται τόσο από πολιτικά κριτήρια όσο και από προσωπικά προσόντα — ενδέχεται να ξεκινήσουν αυτή την εβδομάδα, όταν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα συναντηθούν στο Λουξεμβούργο, όπου θα έχουν την ευκαιρία να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για τον διάδοχο του δεύτερου στην ιεραρχία μετά τη Λαγκάρντ, Λουίς ντε Γκίντος.

Το ποια κράτη-μέλη θα προτείνουν υποψηφίους και ποια θα τους στηρίξουν μπορεί να αποκαλύψει τις φιλοδοξίες τους για τις σημαντικότερες θέσεις που θα ακολουθήσουν: του επικεφαλής οικονομολόγου και της ίδιας της προεδρίας — και οι δύο θέσεις θα είναι κενές το 2027.

Η Γερμανία και η Γαλλία, οι μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής, έχουν στραμμένο το βλέμμα τους σε συγκεκριμένες θέσεις. Μαζί με την Ιταλία, είχαν ανέκαθεν εκπροσώπηση στο συμβούλιο.

Η Ισπανία και οι Κάτω Χώρες είναι επίσης στο παιχνίδι, ενώ οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης επιδιώκουν για πρώτη φορά μια θέση, και τα κράτη του Νότου θέλουν να αναγνωριστεί η πρόοδός τους μετά την κρίση χρέους, καθώς βρίσκονται πλέον σε καλύτερη κατάσταση από πολλές χώρες του Βορρά.

Κρίσιμης σημασίας θα είναι η διατήρηση ισορροπίας μεταξύ των μεγάλων και μικρών χωρών, του Βορρά και Νότου, και — ιδανικά — μεταξύ των φύλων.

Για τα νέα μέλη, οι προκλήσεις ξεπερνούν κατά πολύ τον καθορισμό των επιτοκίων. Περιλαμβάνουν την  καθοδήγηση μιας επεκτεινόμενης νομισματικής ζώνης μέσα από διαρθρωτικές αλλαγές, την πλοήγηση σε ένα κατακερματισμένο παγκόσμιο περιβάλλον και την εισαγωγή ενός ψηφιακού νομίσματος που στοχεύει να ενισχύσει την οικονομική ασφάλεια και να ενδυναμώσει τον ρόλο του ευρώ στη διεθνή σκηνή.

Η παρακάτω περιγραφή των υποψηφίων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή «στην κούρσα» — προτού εκφράσουν άποψη η ίδια η ΕΚΤ, οι Ευρωπαίοι νομοθέτες και οι ηγέτες της περιοχής — βασίζεται σε συνομιλίες με άτομα που γνωρίζουν τις στρατηγικές των κυβερνήσεων και τις προθέσεις των υποψηφίων. Ζήτησαν να παραμείνουν ανώνυμα, καθώς συζητούν εμπιστευτικά σχέδια.

Αντιπροεδρία

Μεταξύ αυτών που φέρεται να ενδιαφέρονται να διαδεχθούν τον Ντε Γκίντος είναι ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Φινλανδίας, Όλι Ρεν — ένας βετεράνος πολιτικός που έχτισε την καριέρα του στο σταυροδρόμι της κεντρικής τραπεζικής και της πολιτικής.

Έχει διατελέσει τρεις φορές Ευρωπαίος Επίτροπος, υπουργός Οικονομίας της χώρας του, καθώς και εθνικός και ευρωπαίος νομοθέτης, και θεωρείται ένας ισχυρός υποψήφιος.

Αν και η μετριοπαθής πολιτική του στάση διευρύνει την απήχησή του, ενδέχεται να αντιμετωπίσει σκληρό ανταγωνισμό από γυναίκες υποψήφιες με εδραιωμένη φήμη ως αναπληρώτριες διοικητές κεντρικών τραπεζών — όπως η Κλάρα Ραπόζο από την Πορτογαλία και η Χριστίνα Παπακωνσταντίνου από την Ελλάδα.

Τόσο η Πορτογαλία όσο και η Ελλάδα κατείχαν ήδη στο παρελθόν τη θέση του αντιπροέδρου της ΕΚΤ, ενώ και ο νυν διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ενδέχεται να εισέλθει στην κούρσα. Ωστόσο, ορισμένες χώρες ίσως προτιμήσουν να προτείνουν γυναίκα για την αντιπροεδρία, ώστε αργότερα να μπορούν να προωθήσουν άνδρα για την κορυφαία θέση.

Άλλα ονόματα που ακούγονται είναι εκείνο της Ισπανίδας Νάντια Καλβίνιο, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, και της Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκε, Επιτρόπου Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών της Πορτογαλίας. Η Ιταλία είναι απίθανο να μπει στη μάχη, δεδομένου ότι ο Πιέρο Τσιπολόνε έχει συμπληρώσει λιγότερο από δύο χρόνια της οκταετούς θητείας του στο Εκτελεστικό Συμβούλιο.

Ένα ακόμη όνομα που αξίζει προσοχής είναι αυτό του Μπόρις Βούιτσιτς, ο οποίος ως διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κροατίας συνέβαλε στην ένταξη της χώρας του στο ευρώ το 2023. Τα προσόντα του τον καθιστούν επίσης υποψήφιο για τη θέση του επικεφαλής οικονομολόγου — ρόλο που εξασφάλισε ο Φίλιπ Λέιν το 2019, αφού δεν είχε επιτύχει να αναλάβει την αντιπροεδρία.

Επικεφαλής Οικονομολόγος

Η συγκεκριμένη θέση, αν και λιγότερο καλοπληρωμένη και χαμηλότερη στην ιεραρχία από εκείνη του αντιπροέδρου, έχει μεγαλύτερη βαρύτητα. Πέρα από την επίβλεψη των κρίσιμων τριμηνιαίων προβλέψεων, ο επικεφαλής οικονομολόγος είναι αυτός που προτείνει τα επιτόκια στις συνεδριάσεις νομισματικής πολιτικής.

Αυτό καθιστά τη θέση ελκυστική για τη Γαλλία, η οποία είναι απίθανο να εξασφαλίσει τρίτη προεδρική θητεία μετά από αυτές των Λαγκάρντ και Ζαν-Κλοντ Τρισέ, αλλά θα θελήσει να διατηρήσει τη μέγιστη δυνατή επιρροή.

Πιθανή υποψήφια θεωρείται η Λορένς Μπουν, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, η οποία έχει υπηρετήσει τους προέδρους Φρανσουά Ολάντ και Εμανουέλ Μακρόν και σήμερα ηγείται των γαλλικών δραστηριοτήτων της Santander.

Άλλα ονόματα που ακούγονται είναι η καθηγήτρια οικονομικών Ελέν Ρεϊ, η υποδιοικήτρια της Τράπεζας της Γαλλίας Ανιές Μπενασί-Κερέ και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Πιερ-Ολιβιέ Γκουρενσάς.

Η Γερμανία μπορεί επίσης να ενδιαφερθεί, αν η προεδρία φαίνεται απρόσιτη. Κατείχε τη θέση δύο φορές στο παρελθόν — με τον Ότμαρ Ίσινγκ στην αρχή του ευρώ και στη συνέχεια με τον Γιούργκεν Σταρκ.

Προεδρία

Ο αγώνας για τη διαδοχή της Λαγκάρντ ξεκίνησε πριν ακόμη αναλάβει τα καθήκοντά της, με τον προκάτοχό της Μάριο Ντράγκι να θεωρείται ευρέως ότι προετοιμάζει τον Ισπανό Πάμπλο Ερνάντες ντι Κώος για την προεδρία.

Ο Ντι Κώος ηγήθηκε της κεντρικής τράπεζας της χώρας του από το 2018 έως το 2024, πριν αναλάβει τη θέση του επικεφαλής της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών. Αν και το επαγγελματικό του ιστορικό είναι εξαιρετικό, οι πολιτικές του συμμαχίες και το γεγονός ότι μόλις πρόσφατα ανέλαβε τη θέση του στην Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών μειώνουν τις πιθανότητές του.

Ο  Κλάας Κνοτ είναι ένας άλλος υποψήφιος. Τα δεκατέσσερα χρόνια του στο τιμόνι της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας τον κατέστησαν το μακροβιότερο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου όταν αποχώρησε τον Ιούνιο. Με διαπιστευτήρια στην οικονομία και την εποπτεία, και μια θητεία ως πρόεδρος του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, λέγεται ότι είναι ο αγαπημένος της Λαγκάρντ για να την αντικαταστήσει.

Σε ένα podcast την Κυριακή, περιέγραψε τον Νοτ ως τον κατάλληλο διάδοχο. «Έχει την νοημοσύνη, έχει την αντοχή, είναι ικανός να ενσωματώνει τους ανθρώπους και αυτό είναι ένα σπάνιο και πολύ απαραίτητο προσόν», είπε.

Οι προοπτικές των Πάμπλο Ερνάντες ντι Κώος και Κλάας Κνοτ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Γερμανία, της οποίας η κυβέρνηση εξετάζει τις πιθανότητες να εξασφαλίσει για πρώτη φορά την προεδρία της ΕΚΤ.

Ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιόαχιμ Νάγκελ, θα ήταν ο προφανής υποψήφιος — κυρίως χάρη στις προσπάθειές του να διαμορφώσει μετριοπαθείς πολιτικές θέσεις με ευρύτερη απήχηση. Ωστόσο, η πολιτική στήριξη ενδέχεται να αποδειχθεί προβληματική, καθώς ο Νάγκελ προέρχεται από το κόμμα του προκατόχου του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, των Σοσιαλδημοκρατών.

Η Ιζαμπέλ Σνάμπελ, της οποίας η θητεία στο Εκτελεστικό Συμβούλιο λήγει δύο μήνες μετά τη Λαγκάρντ, μπορεί επίσης να ενδιαφέρεται. Αν και η τρέχουσα θέση της θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο, οι νομικοί της ΕΚΤ πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να ξεπεραστεί μέσω ενός νομικού κενού που εντόπισαν το 2018.

Αυτό που λειτουργεί κατά της Γερμανίας είναι οι άλλες κορυφαίες ευρωπαϊκές θέσεις που κατέχει — κυρίως η προεδρία της Επιτροπής από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έως το 2029, αλλά και η ηγεσία του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ από την Κλαούντια Μπουχ.

Δεν αποκλείεται, βέβαια, να εμφανιστεί και μια «απρόβλεπτη» υποψηφιότητα: ο διορισμός της Λαγκάρντ απέδειξε ότι η ιδιότητα του οικονομολόγου ή η εμπειρία σε κεντρική τράπεζα δεν αποτελούν πλέον απαραίτητη προϋπόθεση.

Θέση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο

Η θέση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο που θα ελευθερωθεί όταν λήξει η μη ανανεώσιμη θητεία της Σνάμπελ στα τέλη του 2027 θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτική επιλογή για τη Γερμανία και τη Γαλλία, σε περίπτωση που δεν εξασφαλίσουν άλλες κορυφαίες θέσεις νωρίτερα. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για μικρότερες χώρες.

Ενδέχεται επίσης να προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για επιτυχία στην Ανατολική Ευρώπη — είτε μέσω του Μπόρις Βούιτσιτς είτε άλλων, όπως ο Μάρτινς Καζάκς από τη Λετονία ή ο Μπόστιαν Βάσλε από τη Σλοβενία.

Μια ακόμη θέση θα μπορούσε να ανοίξει αν ο Φρανκ Έλντερσον αποχωρήσει νωρίτερα, μόλις λήξει η πενταετής θητεία του ως αντιπροέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου το επόμενο έτος — όπως έκανε πριν από αυτόν η Σαμπίν Λάουτενσλεγκερ. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Έλντερσον θα μπορούσε επίσης να παραιτηθεί εάν ο συμπατριώτης του, Κνοτ, αναλάβει την προεδρία.

Διαβάστε επίσης:

Econostream: Η Χριστίνα Παπακωνσταντίνου υποψήφια για αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Παπασταύρου για καλώδιο: Για να προχωρήσει το έργο, πρέπει να σταματήσουν οι αμφιβολίες για τη βιωσιμότητά του