Bloomberg: Χωρίς φρένα η κούρσα του πληθωρισμού στην Τουρκία

Η Τουρκία αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση κόστους ζωής εδώ και δεκαετίες. Οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 99% και οι λογαριασμοί ενέργειας αυξήθηκαν κατά 20%. Και αυτό σε μια χώρα όπου ο μισός πληθυσμός πρέπει να επιβιώσει με τον κατώτατο μισθό, σχολιάζει το Bloomberg.

Ωστόσο, οι αντίπαλοι του Ερντογάν δεν είναι μέχρι στιγμής σε θέση να ενωθούν πίσω από έναν αντίπαλο που θα μπορέσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του ευρύτερου εκλογικού σώματος και να αξιοποιήσει τις νίκες στις τοπικές εκλογές πριν από τρία χρόνια στις μεγαλύτερες πόλεις, την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος ηγείται του CHP, του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, έχει παροτρύνει τους ψηφοφόρους να “δοκιμάσουν τον Κιλιτσντάρογλου”, αλλά δεν είναι σαφές αν οι σύμμαχοί του από πέντε άλλες ομάδες θα συμφωνήσουν να τον υποστηρίξουν. Το μπλοκ δεν έχει ακόμη συγχωνεύσει ξεχωριστά σχέδια για την εξυγίανση της οικονομίας και δεν έχει δημοσιεύσει έναν οδικό χάρτη.

Ο πρόεδρος και το κόμμα του ΑΚ, εν τω μεταξύ, υπόσχονται το ισοδύναμο των 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βοήθεια για λογαριασμούς ενέργειας, καθώς και δεκάδες δισεκατομμύρια για κοινωνική στέγαση, φορολογικές αμνηστίες και φθηνά δάνεια, ενώ υπόσχονται πρόωρη συνταξιοδότηση για εκατομμύρια ανθρώπους. Η εξάρτηση του Ερντογάν από το φθηνό χρήμα για να κρατήσει την οικονομία σε ανάπτυξη βοήθησε επίσης πολλές μικρές επιχειρήσεις να αποφύγουν τη χρεοκοπία μετά την πανδημία.

Κερδίζει επίσης εύσημα για την ολοένα και πιο ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, μέλους του ΝΑΤΟ, η οποία εξισορροπεί την υποστήριξη προς την Ουκρανία που μάχεται τη ρωσική εισβολή, ενώ παράλληλα καλλιεργεί δεσμούς με τη Μόσχα.

Ο Ερντογάν επισκέφθηκε το Γκαζιαντέπ στις 5 Νοεμβρίου για να εγκαινιάσει δεκάδες εργοστάσια και έναν σιδηρόδρομο. Είπε σε συγκέντρωση υποστηρικτών του ότι η κυβέρνησή του επένδυσε 52,5 δισεκατομμύρια λίρες (2,8 δισεκατομμύρια δολάρια) κατά τη διάρκεια της θητείας του στην εξουσία, κατασκευάζοντας σχολεία, δρόμους, σπίτια, νοσοκομεία και πανεπιστήμια, καθώς και ένα γήπεδο ποδοσφαίρου στην περιοχή. “Όσοι θέλουν να δουν ποιο είναι το πρόγραμμα της τουρκικής οικονομίας θα πρέπει να κοιτάξουν το Gaziantep”, είπε.

Μια έρευνα της Metropoll στα τέλη Οκτωβρίου έδειξε ότι η αποδοχή του Ερντογάν ήταν 47,6%, από 39% περίπου πριν από περίπου ένα χρόνο. Η υποστήριξη για το ΑΚΡ ανήλθε στο 31,9%, εξαιρουμένων των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, από περίπου 26% τον περασμένο Νοέμβριο.

“Ο Ερντογάν έχει το μεγάλο πλεονέκτημα να χρησιμοποιεί κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή του ως επικεφαλής του κράτους και της κυβέρνησης, χωρίς να περιορίζεται σε κανόνες που θα μπορούσαν να καταστήσουν τις εκλογές έναν δίκαιο ανταγωνισμό”, δήλωσε ο Νιχάτ Αλί Οζκάν, στρατηγικός αναλυτής στο Ίδρυμα Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής στην Άγκυρα.

Για χρόνια, η ικανότητα του Ερντογάν να οικοδομήσει μια ισχυρή οικονομία αποτελούσε τον πυρήνα της υποστήριξής του, αλλά μια πολιτική ανάπτυξης με κάθε κόστος έχει οδηγήσει τον πληθωρισμό σε ραγδαία αύξηση και τη λίρα σε συντριβή έναντι του δολαρίου περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο νόμισμα της αναδυόμενης αγοράς στον κόσμο. Οι αντίπαλοι του 68χρονου Ερντογάν τον έχουν κατηγορήσει ότι επιτάχυνε την αύξηση των τιμών στηριζόμενος στην κεντρική τράπεζα για να μειώσει το κόστος δανεισμού ενόψει των εκλογών.

Από τους οπωρώνες φιστικιών στις όχθες του ποταμού Ευφράτη μέχρι την καρδιά μιας κοντινής βιομηχανικής πόλης, οι αγρότες, οι μικροί έμποροι λιανικής πώλησης και οι εργαζόμενοι σε καταστήματα με γλυκά μπακλαβά ή εστιατόρια κεμπάπ -οι χαμηλόμισθοι Τούρκοι που αποτελούν τη βάση του Ερντογάν- μαραζώνουν κάτω από τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό.

 Οι πιστοί, ωστόσο, βασίζονται στον ισχυρισμό του Ερντογάν ότι τα δεινά τους είναι “προσωρινά” και υιοθετούν την επίσημη γραμμή, που μεταφέρεται από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, ότι δεν είναι κάτι μοναδικό για την Τουρκία. Η κυβέρνηση επιδοτεί επίσης σε μεγάλο βαθμό τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, καθώς ο Ερντογάν βασίζεται στη σχέση του με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για να επιδιώξει εκπτώσεις για τις αυξημένες εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία.

Η διασπασμένη αντιπολίτευση πασχίζει να αντιδράσει. Ο Κιλιτσντάρογλου, 74 ετών, εξέπληξε τους συμμάχους του όταν πρότεινε ένα νομοσχέδιο για την εξασφάλιση της ελεύθερης χρήσης μαντίλας ισλαμικού τύπου στα κρατικά γραφεία, σε μια προσπάθεια να κερδίσει την υποστήριξη των συντηρητικών ψηφοφόρων.

Ωστόσο, οι γυναίκες φορούν καλύμματα κεφαλής στους κυβερνητικούς χώρους εργασίας εδώ και χρόνια υπό τον Ερντογάν, ο οποίος έχει τώρα επίσης συζητήσει την τροποποίηση του Συντάγματος για να καταργήσει όλους τους περιορισμούς. “Ας ασχοληθούμε με πληγές που αιμορραγούν, όχι με επουλωμένες πληγές”, δήλωσε η Μεράλ Ακσενέρ, ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος Iyi, σχετικά με την πρόταση νομοσχεδίου του Κιλιτσντάρογλου.

Ένα σχέδιο για την ανακούφιση της ανεργίας που σήμερα βρίσκεται στο 10% με την πρόσληψη ιδιωτικών γραμματέων για εκατομμύρια αξιωματούχους χωριών ή περιφερειών δεν έπεισε επίσης σχεδόν καθόλου τους ψηφοφόρους. Στο Gaziantep, η δυσαρέσκεια για τον ανταγωνισμό για θέσεις εργασίας με φθηνό συριακό εργατικό δυναμικό είναι ευρέως διαδεδομένη, εκτός από την αύξηση του κόστους ζωής. Η επαρχία φιλοξενεί περίπου 500.000 Σύρους σε σύγκριση με περίπου 2 εκατομμύρια Τούρκους κατοίκους.

“Οι φίλοι μου δεν μπορούν να βρουν δουλειά ή σπίτια λόγω της μεγάλης ζήτησης από τους Σύρους”, δήλωσε ο Μεχμέτ Ντεβέτσι, 22 ετών, προσθέτοντας ότι ο Ερντογάν δεν έπρεπε να επιτρέψει στους πρόσφυγες να εγκατασταθούν σε κατοικημένες περιοχές. “Αλλά αυτό είναι απλώς μια μικρή κριτική. Είμαι έτοιμος να τον ψηφίσω”.

Για να νικήσουν τον Ερντογάν στην προεδρική κούρσα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης πρέπει να συσπειρωθούν πίσω από έναν υποψήφιο που θα μπορεί να προσελκύσει την υποστήριξη και των υποστηρικτών του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος στο κοινοβούλιο, του φιλοκουρδικού HPD. Η ομάδα έχει αναδειχθεί σε βασιλικό παράγοντα σε προηγούμενες εκλογές, αν και τώρα αντιμετωπίζει πιθανή απαγόρευση λόγω φερόμενων δεσμών με αυτονομιστές Κούρδους μαχητές.

Αλλά ακόμη και ο Κιλιτσντάρογλου, ένας Κούρδος και μέλος της θρησκευτικής μειονότητας των Αλεβιτών, μπορεί να μην είναι ο κατάλληλος υποψήφιος, σύμφωνα με έναν από τους συμμάχους του. Ένα ανώτερο μέλος του κόμματος Iyi αμφισβήτησε αν μπορεί να συγκεντρώσει την υποστήριξη των σουνιτών μουσουλμάνων ψηφοφόρων που είναι ζωτικής σημασίας για τον τερματισμό της διακυβέρνησης του Ερντογάν.

Υπάρχουν και άλλοι πιθανοί διεκδικητές από το CHP, αν και δεν έχουν ακόμη δηλώσει αν θα θέσουν υποψηφιότητα. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου κατάφερε να αποσπάσει την υποστήριξη των Κούρδων ψηφοφόρων στις τελευταίες τοπικές εκλογές και δήλωσε πρόσφατα ότι είναι πρόθυμος να θέσει το όνομά του υποψηφιότητα. Ο δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, συντηρητικός εθνικιστής, είναι μια άλλη πιθανότητα.

“Θέλω να ζήσω σε μια χώρα όπου υπάρχει δικαιοσύνη και όχι λογοκρισία και σκοπεύω να υποστηρίξω την αντιπολίτευση – ανάλογα με τον υποψήφιό της”, δήλωσε η Tuna Karalar, 18 ετών, φοιτήτρια φιλοσοφίας στο Gaziantep που εργάζεται ως ταμίας σε σούπερ μάρκετ και ανήκει στο ένα τρίτο των ψηφοφόρων που ψηφίζουν για πρώτη φορά, οι οποίοι εκτιμάται από το Metropoll ότι είναι αναποφάσιστοι. “Αν ο Κιλιτσντάρογλου ή ο Ιμάμογλου γίνουν υποψήφιοι της αντιπολίτευσης, τότε θα ψήφιζα τον Ερντογάν”.

Διαβάστε επίσης

Τουρκία: Ο Ερντογάν αλλάζει ξανά τη Στατιστική Υπηρεσία μετά τον επίσημο πληθωρισμό 85,5%