Γ. Κυριακόπουλος: Litigation Funding: Ένα «υπερόπλο» στα χέρια των επενδυτών

Στα χρόνια που μεσολάβησαν μετά την πρόσφατη κρίση χρέους (παγκοσμίως αλλά  και στην Ελλάδα), ως απότοκο της πτώχευσης της Lehman Brothers το 2008 και της «μετάστασης» του καρκινώματος των τοξικών χρεών συνδεδεμένων με ενυπόθηκα δάνεια που έπληξαν τους τραπεζικούς ισολογισμούς σχεδόν παγκοσμίως, οι ζημίες που προκλήθηκαν στους επενδυτές διεθνώς είναι ανυπολόγιστες: Κι ενώ μεν το πλαίσιο προστασίας θεωρητικά είναι ισχυρό και εξοπλίζεται όλο και περισσότερο, στην πραγματικότητα, η δυνατότητα προσέγγισης των απλών ανθρώπων περισσότερο και λιγότερο των ισχυρών πλουσίων μεγαλοεπενδυτών στην Δικαιοσύνη πολλές φορές καθίσταται γράμμα κενό περιεχομένου.

Γιατί;

Μα, όπως και στο εξωτερικό, αλλά ιδιαίτερα στην Ελλάδα, το κόστος για την ανάθεση από έναν πχ ομολογιούχο ή μέτοχο ή καταθέτη (όπως έγινε στην περίπτωση του bail in στην Κύπρο) σε ένα εξειδικευμένο δικηγορικό γραφείο, με ενδεχόμενη εμπλοκή και νομικών, εμπειρογνωμόνων κλπ στο εξωτερικό, είναι πολλές φορές εξωπραγματικό.

Και δεν αρκεί αυτό: Όπως όλοι οι νομικοί γνωρίζουμε, το κόστος για την κατάθεση μιάς αγωγής αποζημίωσης με καταψηφιστικό αίτημα ανέρχεται στο 0,9%, τουλάχιστον έως σήμερα (Δικαστικό Ενσημο, «Αγωγόσημο»)

Συνεπώς, όταν ένας ζημιωθείς πολίτης επιθυμεί να στραφεί κατά της Τράπεζας, ή Χρηματιστηριακής ή κατά της Εποπτικής Αρχής ή του Δημοσίου για να διεκδικήσει το «δίκιο» του, είναι αναγκασμένος να προϋπολογίσει κι ένα «ανελαστικό» ποσόν, πέραν από τη νομική αμοιβή, τα έξοδα παραστάσεως του δικηγόρου κλπ.

Τι λέει η στατιστική; Χωρίς φυσικά να μπορώ να επικαλεστώ επίσημα στοιχεία, από ένα σύνολο πχ 10.000 ζημιωθέντων επενδυτών, μόνον ένα 5-10% τελικώς αποτολμά την προσφυγή στην «ακριβή» Δικαιοσύνη…

Χαιρόμαστε βέβαια για το γεγονός ότι, μετά την λήξη της δημόσιας διαβούλευσης, θα πάρει το δρόμο του προς ψήφιση το σχετικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, όπου καταργείται (επιτέλους) το αγωγόσημο, το οποίο είχε επιβληθεί ΚΑΙ στις αναγνωριστικές αγωγές, παραμένει χαμηλότερο, στο 0,9%, στις καταψηφιστικές.

Πρακτικά τι σημαίνει αυτό; Ότι μπορεί έναν επενδυτής να διεκδικήσει την «αναγνώριση» της αξίωσής του δικαστικά –κατ’αρχήν- και μετά, με την βεβαιότητα ότι έχει γίνει αποδεκτή στην ουσία της, μπορεί πλέον εκ των υστέρων να στραφεί και με καταψηφιστική αγωγή, «διεκπεραιωτικά» τρόπον τινά..

Τι συμβαίνει όμως στο εξωτερικό;

Χειριζόμενοι υποθέσεις στα Αμερικανικά Δικαστήρια και, προσφάτως και στο Διεθνές Διαιτητικό Οργανο για την επίλυση διαφορών εξ Επενδύσεων (International Centre for the Settlement of Investment Disputes), πετύχαμε, αυτά τα δυσανάλογα υψηλά έξοδα να τα «επωμισθεί» το Αμερικανικό Δικηγορικό Γραφείο Grant & Eisenhofer, μέσω εξειδικευμένων  Επενδυτικών Εταιρειών (Funds), τα οποία έχουν αναγάγει τους δικαστικούς αγώνες σε ένα πολύ προσοδοφόρο επενδυτικό «προιόν»!

Αναλαμβάνουν δηλαδή να καλύψουν αυτές τα δικαστικά έξοδα και έναντι ενός υψηλού ποσοστού αποτελέσματος (“success fee”) , μόνο στην περίπτωση επιτυχίας, να εισπράξουν το όποιο κέρδος τους, χωρίς προκαταβολή αμοιβής και χωρίς να αναγκασθεί ο ζημιωθείς ενάγων-προσφεύγων να καλύψει αυτά τα έξοδα ενός αβέβαιου δικαστικού αγώνα!

Εως τώρα, και δεδομένης της πρόσφατης εμπειρίας μας, έχουμε γίνει δέκτες παρόμοιων εισηγήσεων κατά καιρούς, ανεπίσημα και πιο επίσημα, όπως από την Jefferies, την Oaktree, την Baupost κ.ά., ειδικότερα όσον αφορά τις υποθέσεις που έχουμε αναλάβει σχετιζόμενες με τους μετόχους Τραπεζών που τέθηκαν σε εκκαθάριση ή ειδική εξυγίανση, ή ανακεφαλαιοποιήθηκαν με συμμετοχή (σφαγή…) των ομολογιούχων (πχ Τράπεζας Κύπρου, Λαική, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο κλπ)

Αν και η πρακτική αυτή του litigation funding βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε δωσιδικίες του εξωτερικού (Διεθνή Διαιτητικά Δικαστήρια, Αμερικανικά & Ευρωπαικά), στην Ελλάδα ο θεσμός αυτός δεν έχει ακόμη λάβει ισχυρή παρουσία, αν και, απ’όσον γνωρίζουμε, ισχυρά επενδυτικά ναυτιλιακά «σπίτια», ασκούνται ενίοτε σε αυτό το εξαιρετικά επικερδές «άθλημα»… αν και οι ζημίες πάντοτε ελλοχεύουν σε περίπτωση αποτυχίας….

Η πρόσφατη τροποποίηση όμως του ΚΠολΔικ, με την «μνημονιακή» υποχρέωση της αναγκαιότητας επίσπευσης απονομής της Δικαιοσύνης, είναι σίγουρο, για εμάς που έχουμε σχετική εμπειρία, ότι θα φέρει και αυτή την «καινοτομία» στην Ελληνική Πραγματικότητα, μαζί με τα vulture funds, τους ξένους επενδυτές και ξένες διοικήσεις στις Τραπεζες…

Εφ’εξής, οι –τέως πανίσχυρες- Διοικήσεις Τραπεζών αλλά και ενδεχομένως το Ελληνικό Δημόσιο ή οι Εποπτικές Αρχές, θα βρεθούν αντιμέτωποι με οργανωμένες Νομικές Διεκδικήσεις, που την χρηματοδότησή τους θα αναλαμβάνουν οι πλέον avant garde Επενδυτικοί Οίκοι παγκοσμίως…

Το επόμενο διάστημα, θα είναι πολύ, πολύ ενδιαφέρον..

Καλό Δικαστικό Ετος!

Γιάννης Κυριακόπουλος Δικηγόρος – Οικονομολόγος