Oι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να βάλουν χρήματα στην Ελλάδα

Μπορεί η Ελλάδα και οι πιστωτές της να απέτρεψαν μια νέα κρίση δίνοντας τα χέρια για την αποδέσμευση της επόμενης δόσης από το πακέτο διάσωσης, ωστόσο η συμφωνία δεν καταφέρνει να δώσει απάντηση σε ένα βαθύτερο πρόβλημα: οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να μη θέλουν να βάλουν τα χρήματά τους εκεί.

Η ροή κεφαλαίων μεταξύ της υπόλοιπης Ευρωζώνης και της Ελλάδας αποτελεί έναν χρήσιμο δείκτη της εμπιστοσύνης στην ακεραιότητα της νομισματικής ένωσης. Μπορεί να βρει κανείς στοιχεία στις υποχρεώσεις (παθητικό) της Τράπεζας της Ελλάδος προς άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης –ένα νούμερο το οποίο αυξάνεται, για παράδειγμα, όταν οι ανησυχίες πως η Ελλάδα θα εγκαταλείψει το ευρώ ωθούν τον κόσμο να αποσύρει τα κεφάλαιά του από τη χώρα.

Η άνοδος της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και το παρατεταμένο αδιέξοδο στις συζητήσεις με τους πιστωτές πυροδότησαν μαζική φυγή: από τις αρχές του 2015 έως τον Ιούνιο του ίδιου έτους, ένα ποσό που αντιστοιχούσε σε περισσότερο από το 40% του ετήσιου ελληνικού ΑΕΠ εγκατέλειψε την Ελλάδα. Το φαινόμενο σταμάτησε μετά τη στροφή 180 μοιρών που πραγματοποίησε ο Τσίπρας τον Ιούλιο, αποφασίζοντας να υλοποιήσει σκληρά μέτρα περιορισμού του ελλείμματος σε αντάλλαγμα για περισσότερα δάνεια. Έκτοτε, ωστόσο, δεν έχουν επιστρέψει πολλά ιδιωτικά κεφάλαια, γεγονός που αντικατοπτρίζει τόσο τον αντίκτυπο των capital controls, όσο και τις ανησυχίες για το αν η Ελλάδα θα παραμείνει στην Ευρωζώνη.

Ακολουθεί ένα γράφημα που δείχνει τις αθροιστικές ροές τριών μηνών μεταξύ της Ελλάδας και της υπόλοιπης Ευρωζώνης (τα αρνητικά νούμερα δείχνουν εκροές):

Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς πως θα ανακάμψει η οικονομία της Ελλάδας εάν δεν ξεκινήσουν να επιστρέφουν αθρόα τα ιδιωτικά κεφάλαια. Αυτό δεν είναι πιθανό να συμβεί έως ότου οι επενδυτές πιστέψουν ότι τα οικονομικά της χώρας είναι βιώσιμα. Όπως κατέστη σαφές από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι το δυσβάσταχτο χρέος: έως ότου αντιμετωπιστεί, η Ελλάδα αναπόφευκτα δεν θα καταφέρνει να εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της προς τους πιστωτές, πλήττοντας περαιτέρω την οικονομία της και οδηγώντας της σε πιο επίπονα αδιέξοδα.

Τα συγκριτικά πιο εύπορα ευρωπαϊκά κράτη που αποτελούν τους βασικούς πιστωτές της Ελλάδας έχουν βάλει σε αναμονή την πιθανότητα ελάφρυνσης χρέους, αλλά δεν σχεδιάζουν να δράσουν πριν τουλάχιστον τα μέσα του 2018. Στο μεταξύ η Ελλάδα πρέπει να υποστεί περισσότερη από την εξοντωτική λιτότητα που κράτησε το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα αρκετά πάνω από το 20%. Όσο οι πιστωτές επιμένουν να υποκρίνονται πως αυτή η προσέγγιση θα οδηγήσει με κάποιο τρόπο στο επιθυμητό αποτέλεσμα, η διατήρηση των ευρώ σε άλλο μέρος έχει δυστυχώς νόημα.

Του Mark Whitehouse

Powered by IOLCUS INVESTMENT ΑΕΠΕΥ