Ο κόσμος που γνωρίζαμε χάθηκε

Ο κόσμος έχει μικρύνει. Δεν είναι μόνο θέμα του κορoνοϊού, όπου η ταχύτητα μετάδοσης το απέδειξε.

Στην ψυχοσύνθεση μας, ο κόσμος έγινε μικρότερος.

Ασχολούμεθα πρωταρχικά με την καθημερινότητα — άντε να δούμε τι γίνεται και καμία εβδομάδα μπροστά. Ο χρονικός μας ορίζοντας έχει κοντύνει.

Δύσκολα τα σχέδια. Οι περισσότεροι ζουν την τρομοκρατία της πανδημίας μέσα από τα κανάλια, λιγότεροι από τις εφημερίδες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η προσοχή εστιάζεται στην καθημερινή επιβίωση, στην κριτική για τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της οικονομίας, για τα χάλια του συστήματος υγείας.

Οι πολιτικές συγκρούσεις λίγο μας ενδιαφέρουν. Ο φόβος τις αποβάθμισε.

Το αύριο μπορεί να μας απασχολεί – στο πίσω μέρος του μυαλού μας, κατά την γνωστή έκφραση. Πως, εξάλλου, να σκεφτείς γι’ αυτό όταν όλες οι σταθερές του συστήματος έχουν ταρακουνηθεί;

Με αυτές τις σκόρπιες σκέψεις αναρωτιέμαι τι νόημα έχουν μερικές δραστηριότητες που εξακολουθούν—χωρίς να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα.

Αναρωτιέμαι, για παράδειγμα, τι αξία έχουν οι μακροοικονομικές προβλέψεις όταν δεν γνωρίζουμε καλά-καλά αν θα έχουμε τρίτη καραντίνα, τρίτο κύμα ή τρίτη δόση εμβολίου για να αντιμετωπιστούν οι μεταλλαγές του υιού;

Βλέπω τις προβλέψεις αξιόλογων οργανισμών για την ανάπτυξη μέσα στο 2021 και σκέφτομαι «αν ισχύσουν από την Δευτέρα νέοι περιορισμοί, πως θα αλλάξουν τα νούμερα;»

Τολμώ να πω ότι κανείς δεν γνωρίζει—πάντως όχι με σχετική ακρίβεια ώστε να έχει νόημα η πρόβλεψη;

Μήπως στοχεύουμε λάθος;

Αναρωτιέμαι, δεν είναι αυτή η στιγμή για να αξιολογήσουμε την πορεία μας – προσωπική και εθνική; Ποια τα λάθη που κάναμε, ποιες οι σωστές κινήσεις, τι μπορούσαμε να είχαμε κάνει καλύτερα, τι διαφορετικά;

Ξαναβλέπω τις εικόνες από την πορεία κατά της κυβερνητικής πρωτοβουλίας για τα πανεπιστήμια και αναρωτιέμαι «δεν έχει κανείς συνειδητοποιήσει ότι η σύγχρονη παιδεία είναι το πιο σημαντικό ανθρώπινο δικαίωμα; Το πιο βασικό στήριγμα της δημοκρατίας; Το πιο κρίσιμο εισιτήριο για το νέο μέλλον;»

Διαβάζω τις προειδοποιήσεις για τα νέα κόκκινα δάνεια. Και αναρωτιέμαι «δεν θα έπρεπε τώρα, τούτη τη στιγμή, να ασχολούνται οι τράπεζες με τη συγκέντρωση στοιχείων σε επίπεδο μικροοικονομίας – δηλαδή επιχείρησης—ώστε να προετοιμαστούν για την επόμενη ημέρα όπου θα κληθούν να παίξουν τον ρόλο του Θεού;

Βλέπω τα χάλια του συστήματος υγείας και αναρωτιέμαι «δεν θα όφειλε να είχε ήδη ξεκινήσει μία μελέτη για τις αλλαγές που απαιτούνται ώστε να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνία την επόμενη ημέρα;»

Κοιτάζω την αγορά ακινήτων. Σκέφτομαι ότι οι τράπεζες έχουν χιλιάδες ακίνητα για πλειστηριασμό. Ποιοι κανόνες διέπουν τις τιμές και την πορεία τους; Ασχολήθηκε κανείς να εξηγήσει την στρέβλωση που υπάρχει;

Επιτέλους προχώρησε το θέμα των απορριμμάτων στην Πελοπόννησο. Σκεφτόμουν αν κανείς έχει ασχοληθεί με το κλίμα πέρα από τα σκουπίδια και τον λιγνίτη; Αν υπάρχει η συνείδηση ότι χρειαζόμαστε μία συνολική κλιματική πολιτική, και όχι αποσπασματικές προσεγγίσεις και ανεβοκατεβάσματα ταχυτήτων;

Επενδύσεις γίνονται. Προγράμματα τρέχουν. Διαμάχες διεξάγονται.

Όλες οι δραστηριότητες, όμως, είναι στο πλαίσιο μίας νοοτροπίας επιστροφής στο χθες. Το χθες που γνωρίζαμε έφυγε. Και δεν θα ξανάρθει.

Φυσιολογική η άρνηση να το δεχτούμε. Αφύσικη η αδυναμία να το συνειδητοποιήσουμε. Γιατί πρόκειται για την επιβίωση μας.