Σε πραγματικό έλλειμμα κατοικιών που φτάνει τις 180.000 μονάδες και διαμορφώνει μια αγορά υπό πίεση οδηγεί η χαμηλή προσφορά ακινήτων και η απορρόφηση κατοικιών από τη βραχυχρόνια μίσθωση, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε η Τράπεζα Πειραιώς.

Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το 2021 οι κύριες κατοικίες έφτασαν τα 4,3 εκατομμύρια, αλλά τα διαθέσιμα σπίτια για πώληση ή ενοικίαση μειώθηκαν στα 466.000 από 543.000 δέκα χρόνια νωρίτερα. Παράλληλα, οι εξοχικές και δευτερεύουσες κατοικίες αυξήθηκαν ελάχιστα, ενώ τα σπίτια που προορίζονται για βραχυχρόνια μίσθωση ξεπέρασαν τα 200.000, απορροφώντας σημαντικό μέρος του περιορισμένου αποθέματος.

1

Η διαφορά μεταξύ προσφοράς και ζήτησης είναι εμφανής: μεταξύ 2011 και 2021 η προσφορά αυξήθηκε κατά 225.000 μονάδες, ενώ η ζήτηση σκαρφάλωσε κατά 405.000, κυρίως λόγω νέων νοικοκυριών και της επέκτασης των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το αποτέλεσμα είναι ότι η αγορά συνεχίζει να υστερεί κατά 180.000 κατοικίες – μια «τρύπα» που με τον τρέχοντα ρυθμό οικοδομής περίπου 35.000 νέων κατοικιών το χρόνο θα καλυφθεί σε πέντε χρόνια, υπό ιδανικές συνθήκες.

Τα δεδομένα αυτά αποτυπώνουν μια ελληνική αγορά ακινήτων σε ένταση, καθώς η ζήτηση υπερβαίνει σταθερά την προσφορά, ενώ η βραχυχρόνια μίσθωση και η αύξηση των νοικοκυριών πιέζουν ακόμη περισσότερο το ήδη περιορισμένο διαθέσιμο απόθεμα, συμπέρασμα που εξάγεται από τη μελέτη της τράπεζας.

Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο αντιφατική όταν μιλάμε για το ρόλο του δημοσίου. Σύμφωνα με στοιχεία της BluPeak Estate Analytics, περισσότερες από 2 εκατομμύρια κατοικίες παραμένουν κενές ή αναξιοποίητες, και μεγάλο μέρος τους ανήκει στο ίδιο το κράτος ή σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ωστόσο, δεν υπάρχει ενιαίος μηχανισμός καταγραφής και διαχείρισης. Τα ακίνητα αυτά εμφανίζονται διάσπαρτα σε Κτηματολόγιο, Ε9 ή σε επιμέρους αρχεία υπηρεσιών, ενώ για πολλούς από αυτούς τους χώρους δεν υπάρχει καν σαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς. Το αποτέλεσμα είναι μια τεράστια περιουσία που τυπικά υπάρχει, αλλά στην πράξη παραμένει αδρανής, χωρίς να μπορεί να συμβάλει στην κάλυψη της μεγάλης ζήτησης στην αγορά κατοικιών.

15 μισθούς για ένα δυάρι χρειάζονται οι Έλληνες

Σύμφωνα με τη Deloitte, 15,3 φορές τον ετήσιο ακαθάριστο μισθό χρειάζεται ένας Έλληνας για να αγοράσει σήμερα ένα διαμέρισμα 70 τ.μ., κατατάσσοντας τη χώρα μας στη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ευρώπη, πίσω μόνο από το Άμστερνταμ, όπου οι Ολλανδοί πληρώνουν 15,4 φορές το εισόδημά τους για αντίστοιχη κατοικία. Οι τιμές πώλησης νέων κατοικιών στην Αθήνα φτάνουν κατά μέσο όρο τα 4.098 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά όχι ακραία. Στον τομέα των στεγαστικών δανείων, η Ουγγαρία καταγράφει το υψηλότερο μέσο επιτόκιο στην Ευρώπη, 9,35%, ενώ η Ελλάδα κινείται λίγο χαμηλότερα, στο 4,61%, καταλαμβάνοντας την 8η θέση στην κατάταξη.

Αυτοί είναι μερικοί από τους παράγοντες που απομακρύνουν τη Gen Z από την αγορά σπιτιού και τη στρέφουν στο νοίκι. Σύμφωνα με έρευνα της QED για την Alpha Bank, οι νέοι 18-24 ετών και οι φοιτητές δείχνουν σαφή προτίμηση για την ενοικίαση: το 31% των νέων και το 36% των φοιτητών θεωρούν ότι το νοίκι προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία, έναντι 26% κατά μέσο όρο για το σύνολο του δείγματος. Η συνολική εικόνα της αγοράς κατοικίας επιβεβαιώνει αυτή τη στροφή: μόλις το 12% των Ελλήνων σχεδιάζει να αγοράσει σπίτι τα επόμενα δύο χρόνια, με το 54% να θεωρεί την αγορά μη εφικτή και το 70% να δηλώνει ότι τα ενοίκια δεν είναι προσιτά σε σχέση με τους μισθούς.

Διαβάστε επίσης

Σωκράτης Κόκκαλης: Γατί και πόσο είναι το εξτρά μπόνους που δίνει στους ομολογιούχους της Intralot

ΤΕΚΑΛ: Ποια έργα θα ενισχύσουν τον τζίρο κατά 40% φέτος

Τέλης Μυστακίδης: Επισημοποίησε το ενδιαφέρον του για την απόκτηση της ΚΑΕ ΠΑΟΚ – Τι συζήτησε με το ΔΣ της ομάδας