Moody’s στο Mononews: Αυτά είναι τα δυνατά χαρτιά και οι κίνδυνοι για την Ελλάδα

Ο κ. Steffen Dyck, Αντιπρόεδρος της Moody’s και Senior Credit Officer και επικεφαλής αναλυτής για την Ελλάδα στον διεθνή οίκο αξιολόγησης μιλώντας αποκλειστικά στο Mononews αναλύει τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της ελληνικής οικονομίας, προειδοποιεί για τους κινδύνους και εξηγεί γιατί η ανάπτυξη θα επιστρέψει σε προ κρίσης επίπεδα από το 2023 και μετά.

Ερώτηση: Τι ενσωματώνει η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας αυτή τη στιγμή;

Απάντηση: «Η αξιολόγηση της Ελλάδας (Ba3) με σταθερή προοπτική (outlook) αντικατοπτρίζει τις παρακάτω εκτιμήσεις μας: Στα δυνατά σημεία ως προς την αξιολόγηση εντοπίζουμε ένα ισχυρό track record στην υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, το πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους και τις μετρίου μεγέθους δανειακές ανάγκες δεδομένης της ισχυρής στήριξης από τους δανειστές της ευρωζώνης και τα σχετικά υψηλότερα επίπεδα πλούτου συγκριτικά με άλλες χώρες ανάλογης βαθμίδας αξιολόγησης.

Οι προκλήσεις αναφορικά με την αξιολόγηση περιλαμβάνουν,  το πολύ υψηλό επίπεδο χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ που θα παραμείνει άνω του 200% φέτος και θα ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται από το 2022, την συνεχιζόμενη ανάγκη για θεσμικές μεταρρυθμίσεις και μεταρρυθμίσεις στην διακυβέρνηση καθώς και την επικέντρωση στην διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην post – Covid εποχή.  Τέλος την επιτάχυνση στη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων των ελληνικών τραπεζών.

Η σταθερή προοπτική (outlook) στην αξιολόγηση μας ισορροπεί το εξής: Παρά το ότι είναι απίθανη η αντιστροφή της βελτίωσης που σημειώθηκε τα τελευταία έτη, θα απαιτηθούν μερικά ακόμη έτη προτού τα οφέλη των θεσμικών μεταρρυθμίσεων και της μεταρρύθμισης στην σε επίπεδο διακυβέρνησης ενσωματωθούν πλήρως και γίνουν ορατά.  Σημειώνουμε επίσης πως η πανδημική κρίση έχει προκαλέσει ορισμένες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση κάποιων μεταρρυθμίσεων. Η αναβίωση της πανδημίας στην Ευρώπη, παρά την καλύτερη επίδοση της Ελλάδας κατά την διάρκεια του πρώτου κύματος, θα μπορούσε να δημιουργήσει συσσώρευση μέτρων που έπρεπε να εφαρμοστούν κατά την διάρκεια του 2021.»

Ερώτηση: Απέχουμε ακόμη από την επενδυτική βαθμίδα. Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που θα μπορούσαν να επισπεύσουν αυτή την διαδικασία; Τι θα περιγράφατε ως έναν ρεαλιστικό ορίζοντα χρόνου για να πετύχει η Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα;

Απάντηση: «Η αξιολόγηση της Ελλάδας θα δεχόταν ανοδική ώθηση μεσοπρόθεσμα εάν  περαιτέρω πρόοδος στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οδηγούσε σε απτά αποτελέσματα υπό την μορφή ισχυρότερων επενδύσεων και περαιτέρω ανοδικών και σταθερών μεσοπρόθεσμα, προοπτικών ανάπτυξης. Μια ταχύτερη μείωση στο λόγο του χρέους σε σχέση με το τι προσδοκάται σήμερα θα ήταν θετικό για την αξιολόγηση όπως επίσης και η επίλυση των συνεχιζόμενων θεμάτων ποιότητας ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών.

Ερώτηση: Η πανδημία έχει θέσει τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας υπό τεράστια πίεση. Αυτό ισχύει για όλους παγκοσμίως. Θα μπορούσε ωστόσο αυτό να είναι πιο ανησυχητικό για την Ελλάδα, όταν πλέον η πανδημία δεν θα είναι στο προσκήνιο και αγορές και οικονομίες θα επιστρέφουν στην κανονικότητα; 

Απάντηση: «Η αξιολόγηση μας για την δημοσιονομική ευρωστία της Ελλάδας, βάσει της μεθοδολογίας μας για την αξιολόγηση του αξιόχρεου είναι  “ba3” και μπορεί να χαρακτηριστεί ως σχετικά αδύναμη.

Το υψηλό φορτίο χρέους – που ήταν ήδη υψηλό και πριν την πανδημία – και οι επιπλέον αυξήσεις του εξαιτίας των μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων της τάξης του 10% του ΑΕΠ που αναμένονται το 2020, έναντι πλεονασμάτων την περίοδο 2016 – 2019 αντισταθμίζονται σε κάποιο βαθμό από τους συγκριτικά ισχυρότερους δείκτες προσιτότητας του χρέους, με τις πληρωμές για τόκους ως ποσοστό των εσόδων να κινούνται στο 6%.  

Υπό αυτή την έννοια εκτιμούμε όπως ο λόγος του χρέους αυτό καθαυτό είναι πιο περιορισμένης σημασίας σε σχέση με άλλες χώρες, με δεδομένη τη δομή του με πολύ μακροχρόνιες λήξεις και της υψηλής σημασίας των επαναλαμβανόμενων μέτρων μείωσης του χρέους από τους Ευρωπαίους πιστωτές της χώρας, που επίσης περιορίζει τους κινδύνους ρευστότητας για την ελληνική κυβέρνηση».

Ερώτηση: Ποια είναι η τρέχουσα σας εκτίμηση για τον ρυθμό ανάπτυξης στην Ελλάδα φέτος; Πότε περιμένετε να επιστρέψει η οικονομία στα επίπεδα του 2019;

Απάντηση: «Μετά από μια συρρίκνωση κατά 10,3% το 2020 αναμένουμε αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,6% το 2021 και κατά 5,7% το 2022. Με αυτές τις προβλέψεις, το ΑΕΠ της Ελλάδας το 2022 θα είναι ακόμη χαμηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα του 2019. Περιμένουμε επιστροφή στα επίπεδα του 2019 και σε υψηλότερα αυτών, από το 2023 και μετά».

Ερώτηση: Πολλοί ελπίζουν ότι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης θα επιτρέψουν μια ταχύτερη ανάκαμψη. Τι πρέπει να προσέξει η Ελλάδα κατά την αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου;

Απάντηση: «H  Ελλάδα θα είναι ένας από τους μεγαλύτερους ευνοημένους όταν εξετάζουμε τα διαθέσιμα κεφάλαια του Next Generation EU  και του Ταμείου Ανάκαμψης σε συνάρτηση με το μέγεθος της. Εν γένει αναμένουμε μια σημαντική οικονομική επίπτωση από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 όμως και μετά, παρά το ότι υπάρχει το στοιχείο της προχρηματοδότησης, κυρίως εξαιτίας των δυνητικών προκλήσεων στην πορεία οριστικοποίησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και της υλοποίησης των έργων.

Λέγοντας αυτό, η εμπροσθοβαρής δομή εκταμιεύσεων κεφαλαίων είναι θετική και κατά τα επόμενα χρόνια, πιστεύουμε πως το NGEU θα μπορούσε να βοηθήσει να επανεκκινήσει πρόοδος στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν την ελαστικότητα και την δυναμική της ανάπτυξης των οικονομιών της ευρωζώνης, που έχουν παραμείνει στάσιμες τα τελευταία χρόνια.

Ερώτηση: Βλέπουμε μια πολιτική κρίση στην Ιταλία, ενώ οδεύουμε σε εκλογές στην Γερμανία φέτος και στην Γαλλία τον επόμενο χρόνο, Είστε αισιόδοξος πως οι πολιτικοί στην Ευρώπη θα καταφέρουν να αντιμετωπίσουν με ορθό τρόπο τις τεράστιες οικονομικές προκλήσεις που θα σημαδέψουν την μετά Covid εποχή;

 Απάντηση: «Όπως περιγράψαμε στην πρόσφατη δημοσιευμένη έκθεση προοπτικών για την ευρωζώνη το 2021, το σχετικά χαλαρό από πλευράς εκλογικών αναμετρήσεων πολιτικό καλεντάρι του 2021 περιορίζει τους πολιτικούς κινδύνους, όμως οικοδομούνται κοινωνικές εντάσεις και η γεωπολιτική περιλαμβάνει προκλήσεις. Έρευνες ανά την Ευρώπη δείχνουν πως η ικανοποίηση των ερωτηθέντων με την ανταπόκριση των κυβερνήσεων στην πανδημία έχει υποχωρήσει.

Κατά την άποψη μας οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξισορροπήσουν την ανάγκη να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού, να δώσουν ώθηση στην ανάκαμψη και να αποκαταστήσουν τους προϋπολογισμούς τους. Εκείνες με υψηλό χρέος θα έχουν την ανάγκη να ενισχύσουν τα έσοδα  τους και να περικόψουν δαπάνες εν καιρώ. Η υλοποίηση αυτού θα είναι μια πρόκληση μετά από μια δεκαετία δημοσιονομικής εξυγίανσης που πυροδότησε την άνοδο του λαϊκισμού και του κλίματος κατά της λιτότητας. Η ανάγκη για δημοσιονομική εξυγίανση είναι πιθανόν να εντείνει τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εντάσεις.  

Διαβάστε επίσης:

Moody’s: Τα «κόκκινα» δάνεια της πανδημίας θα δυσκολέψουν τη μείωση των NPEs των ελληνικών τραπεζών

Moody’s: Η Ελλάδα από τους μεγάλους ωφελημένους του Ταμείου – Ο δρόμος προς την ανάκαμψη παραμένει εύθραυστος στην ΕΕ