• Οικονομία

    Alpha Bank: Βραδύτερη κατά 0,4%-0,9% η ανάπτυξη το 2020 λόγω κοροναϊού

    • NewsRoom

    Alpha Bank


    Μία πρώτη εκτίμηση σχετικά με την ένταση, τη διάρκεια και τις συνέπειες που θα έχει στην ελληνική οικονομία η εμφάνιση του κορονοϊού στην χώρα μας προσπάθησε να κάνει η Alpha Bank στο νέο, εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων

    Η οικονομική ανάλυση της Alpha Bank αναφέρει συγκεκριμένα τα εξής:

    Η ένταση και η διάρκεια της οικονομικής διαταραχής από τον Covid-19: Προσδιοριστικοί παράγοντες και προκαταρκτικές εκτιμήσεις

    Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας συνεχίστηκε το 2019, με τον ρυθμό μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ να διαμορφώνεται σε 1,9%, στο ίδιο επίπεδο με το 2018. Ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης, στο τέταρτο τρίμηνο του 2019, διαμορφώθηκε σε 1%, επιβραδυνόμενος σε σχέση με τον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του τρίτου τριμήνου του έτους (2,3%).

    Ως εκ τούτου, η στατιστική επίδραση βάσης (carry-over effect) του ρυθμού μεγέθυνσης του 2019, επί του προσδοκώμενου ρυθμού μεγέθυνσης του 2020, εκτιμάται σε -0,1%, απόρροια της ασθενούς επίδοσης του τετάρτου τριμήνου του 2019 (Γράφημα 1).

    Η αναπτυξιακή δυναμική του τρέχοντος έτους και, κυρίως, του επομένου τριμήνου θα προσδιορισθεί, μεταξύ άλλων, σε σημαντικό βαθμό από τη διάρκεια και την ένταση της επιδημίας Covid-19 αλλά και της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης στα σύνορα. Σύμφωνα, με τις τελευταίες εξελίξεις, προβλέπεται ότι η επιδημία του Covid-19, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην παγκόσμια, όσο και στις επιμέρους οικονομίες το 2020.

    Το σχήμα της οικονομικής διαταραχής αναμένεται να προσδιοριστεί από:

    (i) το κατά πόσο ο ιός υπόκειται σε εποχικό πρότυπο, δηλαδή πόσο εντονότερη είναι η εποχική κατανομή της μεταδοτικότητας του ιού, στους μήνες χαμηλών θερμοκρασιών, σε σχέση με τους μήνες υψηλών θερμοκρασιών.

    (ii) τη χρονική διάρκεια που θα απαιτηθεί για την εισαγωγή του εμβολίου,

    (iii) εάν μία χώρα είναι εκτεθειμένη σε διαταραχές από την πλευρά της ζήτησης, ή της προσφοράς.

    Με βάση τα ανωτέρω, το πιο πιθανό σχήμα της διαταραχής στο ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας, σε ένα βασικό σενάριο, αναμένεται να είναι το “V” – να είναι δηλαδή περιορισμένης χρονικής διάρκειας – και να ενσκήψει κυρίως στο δεύτερο τρίμηνο και μερικώς μόνο, στο τρίτο τρίμηνο του 2020.

    Κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου αναμένεται να υπάρξει σταδιακή άμβλυνση του φαινομένου, δημιουργώντας μάλιστα ισχυρά αποτελέσματα βάσης (base effects) για το 2021.

    Σημειώνεται ότι οι εκτιμήσεις αυτές στηρίζονται στην έως τώρα διαθέσιμη πληροφόρηση και υπόκεινται σε υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη.

    Ποιος είναι ο μηχανισμός, μέσω του οποίου αναμένεται να επηρεασθεί η ελληνική οικονομία;

    Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ζώνης του Ευρώ, όπως για παράδειγμα, η Γερμανία, οι οποίες φαίνεται ότι θα επηρεαστούν σημαντικά από την διάτρηση της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας (shock από την πλευρά της προσφοράς), η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί από ένα ισχυρό shock στην πλευρά της ζήτησης.

    Η διαταραχή ζήτησης (demand shock), που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, προέρχεται από δύο πηγές. Πρώτον, τη μείωση της ζήτησης από το εξωτερικό, ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης της αναμενόμενης επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας, η οποία δύναται να οδηγήσει σε εξασθένιση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, επιβραδύνοντας την αύξηση της απασχόλησης, την ιδιωτική κατανάλωση και την οικονομική δραστηριότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 70% περίπου των συνολικών εξαγωγών αγαθών (με την εξαίρεση των πετρελαιοειδών) κατευθύνονται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον μεγαλύτερο εμπορικό μας εταίρο.

    Από την άλλη πλευρά, οι αρνητικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ αναμένεται να μετριασθούν λόγω της αποδυνάμωσης των εισαγωγών, καθώς θα εξασθενεί η εσωτερική ζήτηση. Σε πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ εξετάζεται, ως βασικό, ένα σενάριο μείωσης του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,3%, εξαιτίας του ιού, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, (OECD Interim Economic Assessment, Coronavirus: The world economy at risk, 2 March 2020). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις της McKinsey, το παγκόσμιο ΑΕΠ δύναται να μειωθεί κατά 0,5% (από 2,5% σε ~2%, βάσει ενός σεναρίου ταχείας ανάκαμψης, McKinsey, Covid-19: Facts and Insights, 9 March 2020).

    Δεύτερον, την ενίσχυση της αβεβαιότητας, η οποία μπορεί να αποδυναμώσει σημαντικά την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επιχειρηματικές προσδοκίες, συμπιέζοντας την καταναλωτική δαπάνη και, ενδεχομένως προσωρινά, την επενδυτική δαπάνη. Το γεγονός, ωστόσο, ότι πρόκειται για μία διαταραχή σχήματος “V” που πιθανότατα να εξαντληθεί εντός μερικών μηνών, μετριάζει σημαντικά τον κίνδυνο καθυστέρησης επενδυτικών σχεδίων, μεγαλύτερου χρονικού ορίζοντα.

    Σε κάθε περίπτωση, μία προσωρινή εξασθένιση των επενδυτικών δαπανών, εν συγκρίσει με τις αναμενόμενες, θα έχει σχετικά μικρή επίπτωση στο ρυθμό ανάπτυξης του 2020, εξαιτίας του τρέχοντος χαμηλού μεριδίου τους στο ΑΕΠ. Οι επιπτώσεις από τη διαταραχή στην πλευρά της προσφοράς αναμένεται να μην είναι το ίδιο σημαντικές στην ελληνική οικονομία, αλλά να μεταδοθούν περισσότερο μέσω της επιβράδυνσης της οικονομίας ορισμένων σημαντικών εταίρων, όπως ήδη εξηγήσαμε.

    Η μέγιστη επίπτωση στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες (supply chains) αναμένεται να λάβει χώρα από τα μέσα Μαρτίου (βλέπε Harvard Business Review, “How Coronavirus Could Impact the Global Supply Chain by Mid-March”, Pierre Haren and David Simchi-Levi, February 28, 2020) υποχρεώνοντας αρκετές επιχειρήσεις να μειώσουν αισθητά την παραγωγή τους.

    Οι επιχειρήσεις που στηρίζονται μερικώς, ή αποκλειστικά, σε εργοστάσια της Κίνας ή ακόμη και της Βόρειας Ιταλίας, για την εισαγωγή των εισροών στην παραγωγή τους, είναι προφανώς οι περισσότερο ευάλωτες. Ας σημειωθεί ότι η Κίνα είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο στον τομέα της μεταποίησης, κατέχοντας το 28,2% της παγκόσμιας παραγωγής.

    Ένα πρόσθετο στοιχείο που θα μπορούσαμε να εντάξουμε στις διαταραχές από την πλευρά της προσφοράς για την ελληνική οικονομία, είναι το γεγονός ότι η πτώση της κινεζικής, αλλά και της παγκόσμιας παραγωγής, λόγω της εξάπλωσης των κρουσμάτων της νόσου, συμπιέζει τις τιμές του πετρελαίου (βλ. τμήμα Παγκόσμιας Οικονομίας παρόντος Δελτίου). Το καθαρό αποτέλεσμα αυτής της διαταραχής εκτιμάται ότι θα είναι ευνοϊκό για την ελληνική οικονομία, αφού μειώνει το κόστος παραγωγής και, ως εκ τούτου, αναμένεται να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, παρά την αύξηση του μοναδιαίου κόστους εργασίας που αναμένεται, λόγω της παρατηρημένης ασθενέστερης αύξησης της παραγωγικότητας έναντι των μισθολογικών αποδοχών.

    Τέλος, η εξάπλωση της επιδημίας Covid-19 δύναται να προκαλέσει μία δημοσιονομική διαταραχή στην ελληνική οικονομία, καθώς επιβαρύνει σημαντικά τις δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης, των διαγνωστικών ελέγχων, εφαρμογής διοικητικών μέτρων και εκτέλεσης των διαδικασιών ιχνηλάτησης των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ο κίνδυνος εξάντλησης του δημοσιονομικού χώρου που απαιτείται για την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος, για περαιτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις για επιχειρήσεις και νοικοκυριά δεν μπορεί να εκτιμηθεί στην παρούσα φάση.

    Συγκεκριμένα, η ελληνική κυβέρνηση, με σκοπό την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της εξάπλωσης του ιού στην πραγματική οικονομία, ανακοίνωσε πρόσφατα νέα μέτρα, βασικές κατευθύνσεις των οποίων είναι η τόνωση της ρευστότητας και η διαφύλαξη της απασχόλησης:

     Αναστολή πληρωμής ΦΠΑ για 4 μήνες, σε κλάδους και περιοχές όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, με κρατική εντολή, για περισσότερες από 10 ημέρες.

     Αναστολή πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τις ΔΟΥ, καθώς επίσης και των δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών για 4 μήνες, αντίστοιχα σε κλάδους και περιοχές όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, με κρατική εντολή, για περισσότερες από 10 ημέρες.

     Αντίστοιχα μέτρα για τις ασφαλιστικές εισφορές και τις ρυθμίσεις αυτών και ουσιαστικές παρεμβάσεις λαμβάνονται και από το υπουργείο Εργασίας (πχ. αναστολή διοικητικών απαιτήσεων, παροχή διευκόλυνσης για την εξ αποστάσεως εργασία όπου αυτό είναι εφικτό κ.λπ.).

    Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε αντίστοιχη ανακοίνωση, αναφορικά με την εφαρμογή μέτρων, με σκοπό την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της εξάπλωσης του ιού.

    Αυτά περιλαμβάνουν:

    (i) κρατικές ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες,
    (ii) ευελιξία όσον αφορά την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης,
    (iii) την ίδρυση ενός ειδικού ταμείου (€25 δισ.), για επενδύσεις αναθέρμανσης της οικονομίας βραχυπρόθεσμα, ενώ αναμένεται, επιπλέον, να ζητηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διατεθούν €7,5 δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία για το σκοπό αυτό.

    Παράλληλα, τις τελευταίες εβδομάδες η «τεχνητή» μαζική συρροή προσφύγων και μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και ορισμένες βορειοαφρικανικές χώρες, πλησίον των ελληνικών χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων, αυξάνει την πιθανότητα μιας νέας κρίσης σε αυτό το πεδίο, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει την ελληνική οικονομία μέσω ορισμένων διαύλων.

    Πρώτον, το δημοσιονομικό κόστος για την κατασκευή νέων προσφυγικών εγκαταστάσεων και την περαιτέρω θωράκιση των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων της χώρας. Στην παρούσα φάση κρίνεται απαραίτητο – περισσότερο ενδεχομένως απ’ ότι στο παρελθόν – να δημιουργηθούν προσωρινές εγκαταστάσεις στέγασης του προσφυγικού πληθυσμού, όχι μόνο στα νησιά αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς οι τελευταίες εξελίξεις πιθανόν να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια.

    Δεύτερον, η ενδεχόμενη χαμηλότερη επίδοση του τουριστικού κλάδου, εξαιτίας του πλήγματος στη φήμη της χώρας μας, ως ελκυστικού και ασφαλούς προορισμού, που θα μπορούσε να προκληθεί εν μέσω της προσπάθειας ανακοπής των προσφυγικών ροών. Εξετάζοντας, ωστόσο, τη συμπεριφορά της ζήτησης τουριστικών υπηρεσιών στα κύματα προσφυγικών ροών που εκδηλώθηκαν τα προηγούμενα έτη, δύσκολα εκτιμάται ότι η τρέχουσα κρίση δύναται να προσθέσει σημαντικά στο ήδη μεγάλο πρόβλημα που προκαλείται από την εξάπλωση της επιδημίας Covid-19.

    Διαβάστε ολόκληρη την οικονομική ανάλυση της Alpha Bank εδώ.



    ΣΧΟΛΙΑ