Γιάννης Στουρνάρας: Η ΕΚΤ θα πρέπει να κάνει παύση στις μειώσεις επιτοκίων – «Έχουμε σχεδόν τελειώσει»

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα πρέπει να κάνει ένα διάλειμμα από τη μείωση των επιτοκίων, ώστε οι αξιωματούχοι να έχουν τον χρόνο να αξιολογήσουν τους πρόσφατους κραδασμούς, ιδιαίτερα στον τομέα του εμπορίου, επισήμανε ο Γιάννης Στουρνάρας, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας και Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, στο Bloomberg TV.

«Αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα είναι να περιμένουμε και να δούμε», δήλωσε. «Έχουμε σχεδόν τελειώσει, αλλά με τόση αβεβαιότητα παγκοσμίως δεν μπορείς να πεις ποτέ ότι τελειώσαμε».

Οι δηλώσεις του κ. Στουρνάρα συντάσσονται με εκείνες της προέδρου της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, την Πέμπτη, όταν η ΕΚΤ μείωσε για όγδοη φορά το επιτόκιο καταθέσεων, στο 2%. Η Λαγκάρντ ανέφερε ότι αυτή η κίνηση αφήνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής «σε καλή θέση για να διαχειριστούν τις αβέβαιες συνθήκες που έρχονται».

Οι αξιωματούχοι αναμένεται να κάνουν παύση στη συνεδρίαση του Ιουλίου, ενώ κάποιοι θεωρούν ότι ο κύκλος μειώσεων μπορεί να έχει ολοκληρωθεί, σύμφωνα με πρόσωπα που γνωρίζουν την κατάσταση.

Ο Στουρνάρας δήλωσε ότι μια ακόμη μείωση του κόστους δανεισμού θα απαιτούσε η οικονομία των 20 χωρών της ευρωζώνης να εξασθενήσει περισσότερο από όσο προβλέπεται σήμερα, καθηλώνοντας τον πληθωρισμό κάτω από τον στόχο του 2% — ένα σενάριο που ο ίδιος δεν θεωρεί πιθανό.

Ο πληθωρισμός υποχώρησε περισσότερο από το αναμενόμενο τον Μάιο, στο 1,9%. Οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη προβλέπουν αύξηση των τιμών κατά μόλις 1,6% το 2026, πριν η ανάπτυξη επιστρέψει στο 2% το 2027.

Ταυτόχρονα, η οικονομία αποδείχθηκε ανθεκτική με ισχυρότερες από τις αναμενόμενες επιδόσεις στην αρχή του έτους. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη αποτυπώσει πλήρως τις επιπτώσεις των δασμών των ΗΠΑ. Η ΕΚΤ προβλέπει ανάπτυξη 0,9% για φέτος και 1,1% για το επόμενο έτος.

Ο κ. Στουρνάρας δήλωσε ότι οι απόψεις στο Διοικητικό Συμβούλιο δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους, με την απόφαση αυτής της εβδομάδας να είναι σχεδόν ομόφωνη.

«Η διαφορά ανάμεσα σε αυτό που λέμε “περιστέρι” και “γεράκι” δεν είναι τόσο μεγάλη», δήλωσε. «Έχουμε συγκλίνει».

Aναφορικά με τον πόλεμο των δασμών, ο κ. Στουρνάρας επισήμανε ότι έχουν αλλάξει δραματικά τα πράγματα στην παγκόσμια οικονομία. «Η μεγάλη εικόνα είναι ότι τουλάχιστον στην Ευρώπη η επίδραση των δασμών θα είναι αποπληθωριστική, για τις ΗΠΑ στασιμοπληθωριστική». Εκτίμησε πάντως ότι «η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί» και ότι η καλύτερη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης θα είναι το «zero for zero».

Ακόμη προέβλεψε ότι εάν δεν αλλάξουν στάση οι ΗΠΑ το δολάριο θα αποδυναμωθεί και προοπτική για το ευρώ είναι καλύτερη.

Ερωτηθείς για τη συμφωνία της Alpha Bank με την Unicredit, o κ. Στουρνάρας δήλωσε ικανοποιημένος, επισήμανε ότι ο ίδιος στηρίζει τις διασυνοριακές συναλλαγές όπως έκανε και στο παρελθόν και τόνισε ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος καλωσόρισαν την Unicredit στην Ελλάδα.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Γιάννη Στουρνάρα:

Guy Johnson: Καλωσορίζουμε τον κ. Γιάννη Στουρνάρα, επί σειρά ετών Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Χαίρομαι πολύ που σας βλέπω.

Γιάννης Στουρνάρας: Καλημέρα, κι εγώ χαίρομαι που σας βλέπω.

Guy Johnson: Γνωριστήκαμε τη διάρκεια της ελληνικής χρηματοπιστωτικής κρίσης, φαίνεται τόσο μακρινή εκείνη η εποχή. Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο από τότε. Θα επανέλθουμε σε αυτό το θέμα αργότερα. Πρώτα θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς σχολιάζετε τις χθεσινές εξελίξεις.

Γιάννης Στουρνάρας: Ήταν μια αναμενόμενη απόφαση, νομίζω.

Guy Johnson: ΟΚ.

Γιάννης Στουρνάρας: Θα έλεγα ότι επιτύχαμε ομαλή προσγείωση σε μια δύσκολη κατάσταση παγκοσμίως. Ο πληθωρισμός είναι τώρα 1,9%. Η μεσοπρόθεσμη πρόβλεψή μας είναι κοντά στο 2%. Έτσι, μειώσαμε τα επιτόκια στο 2%. Τα έχουμε μειώσει οκτώ φορές τον τελευταίο χρόνο.

Guy Johnson: Το ερώτημα είναι, ποια είναι η επόμενη κίνηση;

Γιάννης Στουρνάρας: Κατά τη γνώμη μου, τώρα το καλύτερο είναι να τηρήσουμε μια στάση αναμονής, να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Όπως ξέρετε, οι αποφάσεις μας εξαρτώνται από τα εκάστοτε διαθέσιμα δεδομένα.

Guy Johnson: Άρα ενδέχεται να μην έχει κλείσει ο κύκλος των μειώσεων των επιτοκίων. Γιατί το ερώτημα αυτό [αν έχει κλείσει ή όχι] ακούγεται γύρω μας.

Γιάννης Στουρνάρας: Έχει σχεδόν κλείσει, αλλά με την αβεβαιότητα που επικρατεί παγκοσμίως, δεν μπορείς ποτέ να πεις ότι έχει κλείσει – διότι έχουμε δασμούς, έχουμε γεωπολιτικές εντάσεις. Γι’ αυτό είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί.

Lizzy Burden: Δεν αποκλείεται λοιπόν και νέα μείωση. Ποια δεδομένα θα σας έκαναν να εξετάσετε το ενδεχόμενο μιας νέας μείωσης;

Γιάννης Στουρνάρας: Αν η οικονομία εξασθενήσει ακόμα περισσότερο, αν ο πληθωρισμός μεσοπρόθεσμα μειωθεί και διατηρηθεί σε επίπεδα κάτω από 2%, τότε θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε νέα μείωση, αλλά αυτό δεν αναμένεται να συμβεί. Θέλω να πω, έχουμε νέα πρόβλεψη. Και πιστεύουμε ότι θα επαληθευθεί. Αλλά βεβαίως πάντοτε οι αποφάσεις μας εξαρτώνται από τα διαθέσιμα δεδομένα.

Lizzy Burden: Πολλοί αρχικά περίμεναν ότι η επόμενη μείωση θα γίνει τον Ιούλιο. Τώρα την τοποθετούν μάλλον στο Σεπτέμβριο. Πιστεύετε ότι εκ των πραγμάτων δημιουργείται σύγχυση στις αγορές όταν μεσολαβεί μια μακρά παύση …;

Γιάννης Στουρνάρας: Όχι, αν θυμάστε έχω μιλήσει για τα μεσοδιαστήματα εδώ και καιρό. Είναι κάτι αναμενόμενο. Η πρόβλεψή μας λέει ότι υπάρχουν κίνδυνοι, υπάρχουν καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη. Οι κίνδυνοι για τον πληθωρισμό είναι πιο ισορροπημένοι. Έτσι είμαστε αρκετά σίγουροι για την πρόβλεψή μας. Συνεπώς, τηρούμε στάση αναμονής. Αφήνουμε ανοικτές όλες τις επιλογές, [και αποφασίζουμε] από συνεδρίαση σε συνεδρίαση, πάντα με βάση τα δεδομένα.

Guy Johnson: Φαίνεται να προκάλεσε κάποια έκπληξη η χθεσινή δήλωση [νομισματικής πολιτικής], όπου διακρίνεται πιο ήπιος τόνος (dovish), σε σχέση με τη συνέντευξη τύπου της Christine Lagarde, στην οποία ο τόνος φάνηκε λίγο πιο επιθετικός (hawkish). Υπάρχει κάποια διαφοροποίηση μεταξύ τους; Σας προκάλεσε έκπληξη από το πόσο hawkish ήταν χθες η κα Lagarde;

Γιάννης Στουρνάρας: Όχι, γιατί ίσως αυτή τη φορά η διαφορά μεταξύ των υποστηρικτών της πιο περιοριστικής νομισματικής πολιτικής και της πιο χαλαρής αντίστοιχα δεν είναι τόσο μεγάλη. Νομίζω ότι έχουμε συγκλίνει. Η χθεσινή απόφαση ήταν σχεδόν ομόφωνη. Και δεν αποτελεί έκπληξη η δήλωση της Προέδρου ότι έχουμε σχεδόν φτάσει στον στόχο μας. Και αφού έχουμε σχεδόν πετύχει τον στόχο μας, το καλύτερο είναι να τηρήσουμε στάση αναμονής. Δεν απέκλεισε τίποτα κατά τη γνώμη μου.

Guy Johnson: Κατανοητό. Έχουμε μπροστά μας πολλές εξελίξεις. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει με τους δασμούς.

Γιάννης Στουρνάρας: Ακριβώς.

Guy Johnson: Δεν ξέρουμε τι θα γίνει με τους οικονομικούς δείκτες. Ακόμα δεν έχουμε ενδείξεις για τις επιπτώσεις των δασμών, ιδίως στην οικονομία των ΗΠΑ. Και σίγουρα ούτε για τις επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ποιος είναι ο βαθμός βεβαιότητάς σας σήμερα; Λέτε ότι υπάρχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές. Αλλά μπορείτε να μας δώσετε μια ποσοτική εκτίμηση; Είναι δυνατόν να ποσοτικοποιηθεί η αβεβαιότητα;

Γιάννης Στουρνάρας: Εξετάσαμε και τα τρία σενάριά μας χθες – το βασικό σενάριο, το ήπιο και το δυσμενές. Οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες. Γι’ αυτό το λόγο είμαστε αρκετά βέβαιοι για τις προβλέψεις μας και για την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μας.

Guy Johnson: Ο βαθμός βεβαιότητας είναι αρκετά υψηλός.

Γιάννης Στουρνάρας: Ναι, είναι αρκετά υψηλός. Και δεν είναι μόνο οι δασμοί. Είναι και η αγορά ομολόγων παγκοσμίως. Υπάρχουν αναντιστοιχίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Επομένως και η παγκόσμια αγορά ομολόγων είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθούμε. Αλλά έχετε απόλυτο δίκιο.

Με τον πόλεμο δασμών που έχει ξεκινήσει, τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά για την παγκόσμια οικονομία και την οικονομία της ευρωζώνης. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι, τουλάχιστον για την Ευρώπη, η επίδραση των δασμών είναι αποπληθωριστική. Για τις ΗΠΑ θα έλεγα ότι είναι στασιμοπληθωριστική. Υπάρχει λοιπόν μια διαφορά, που περιπλέκει τη νομισματική πολιτική.

Lizzy Burden: Αυτά τα σενάρια που εξετάσατε χθες, ακόμη και το πιο δυσμενές, δεν υπέθεταν αύξηση των δασμών των ΗΠΑ προς την ΕΕ στο 50%. Τι θα γινόταν αν συνέβαινε κάτι τέτοιο;

Γιάννης Στουρνάρας: Όχι, σε αυτό το σενάριο δεν είναι 50%. Είναι κατά τι λιγότερο. Είναι λιγότερο.

Lizzy Burden: Ας υποθέσουμε ένα πολύ δυσμενές σενάριο, με δασμούς 50%. Η ΕΕ θα προχωρήσει σε αντίμετρα.

Γιάννης Στουρνάρας: Αν είναι πολύ δυσμενές, αυτό σημαίνει ότι και η αρνητική επίδραση στη ζήτηση θα είναι ακόμη πιο έντονη. Άρα πιο αποπληθωριστική. Αν υπάρξουν αντίμετρα από την Ευρώπη, δεν νομίζω ότι θα είναι οριζόντια, αλλά θα αφορούν συγκεκριμένους τομείς.

Αλλά δεν αναμένω να συμβεί κάτι τέτοιο, για να είμαι ειλικρινής. Πιστεύω ότι στο τέλος τα πράγματα θα εξομαλυνθούν, γιατί θεωρώ ότι είναι προς το συμφέρον πάνω απ’ όλα των ίδιων των ΗΠΑ να μην υπάρχουν δασμοί.

Κατά την άποψή μου, η πολιτική μηδενικών δασμών (zero for zero) είναι, , η καλύτερη επιλογή – και για τις ΗΠΑ και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Lizzy Burden: Και η Κίνα πώς μπαίνει σ’ αυτή την εξίσωση; Επειδή χθες η Πρόεδρος Λαγκάρντ εμμέσως πλην σαφώς υπαινίχθηκε ότι η Κίνα ενδέχεται να ξεκινήσει πρακτικές που ισοδυναμούν με dumping. Αν συμβεί αυτό, ποιο επίπεδο αμερικανικών δασμών θα σας κάνει να ανησυχήσετε για τις αποπληθωριστικές επιπτώσεις ενός ενδεχόμενου dumping από την Κίνα στην οικονομία της ζώνης του ευρώ;

Γιάννης Στουρνάρας: Όπως γνωρίζετε και όπως είπα ήδη, η επίδραση των δασμών στην Ευρώπη είναι αποπληθωριστική, έντονα αποπληθωριστική. Όσο υψηλότερους δασμούς επιβάλλουν οι ΗΠΑ, ιδίως στην Κίνα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος η Κίνα να προσπαθήσει να υποκαταστήσει την αγορά των ΗΠΑ με άλλες αγορές και ιδίως την Ευρώπη.

Γιατί η Ευρώπη είναι δεύτερη στον κόσμο σε καταναλωτική δαπάνη μετά τις ΗΠΑ. Είναι λοιπόν πιθανό η Κίνα να προσπαθήσει να πουλήσει τα προϊόντα της στην Ευρώπη. Αυτό θα συνεπαγόταν εντονότερο αποπληθωρισμό στην Ευρώπη.

Lizzy Burden: Ανησυχείτε για πιθανό αποπληθωρισμό; Θέλω να πω, οι νέες προβλέψεις για πληθωρισμό 1,6% το 2026 προκάλεσαν ανησυχία για επίμονη προς τα κάτω απόκλιση του πληθωρισμού έναντι του στόχου.

Γιάννης Στουρνάρας: Πιστεύουμε ότι θα επανέλθει στο 2%. Οι τιμές της ενέργειας θα βοηθήσουν σ’ αυτό. Ο φόρος άνθρακα θα βοηθήσει να επανέλθει ο πληθωρισμός στο 2%. Έτσι, για το 2026 προβλέπουμε 1,6%, αλλά για το 2027 θα έχουμε 2%, δηλαδή όσο είναι ο στόχος. Φυσικά, αυτό είναι πρόβλεψη.

Guy Johnson: Σας εκπλήσσει το γεγονός ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί παρά τις μειώσεις των επιτοκίων; Αυτό φαίνεται ελαφρώς αντιφατικό αν το δούμε από την πλευρά των επιτοκίων. Οι ΗΠΑ δεν τα έχουν μειώσει, ή τα μείωσαν ελάχιστα, ενώ η ΕΚΤ τα έχει μειώσει περισσότερο.

Θεωρητικά, το ευρώ θα έπρεπε να έχει υποτιμηθεί, αλλά έχει ανατιμηθεί. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση; Τι πιστεύετε ότι συμβαίνει; Θεωρείτε ότι βλέπουμε το τέλος της προνομιακής θέσης του δολαρίου και του ρόλου του ως παγκόσμιου νομίσματος; Πιστεύετε ότι η ΕΚΤ και το ευρώ μπορούν να καλύψουν εν μέρει το κενό που δημιουργείται;

Γιάννης Στουρνάρας: Πρώτα απ’ όλα, κανείς δεν χαίρεται για όσα συμβαίνουν στην οικονομική και εμπορική πολιτική των ΗΠΑ. Αλλά αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, φοβάμαι ότι το δολάριο θα χάσει μέρος της κυριαρχίας του. Όχι αυτομάτως, φυσικά, ούτε από τη μια μέρα στην άλλη.

Θα χρειαστεί χρόνος. Το ευρώ δεν θα γίνει αυτόματα υποκατάστατο του δολαρίου. Θα χρειαστεί χρόνος. Αλλά και η Ευρώπη πρέπει να δράσει. Πρέπει να ολοκληρώσει την τραπεζική ένωση, να ολοκληρώσει την ένωση κεφαλαιαγορών. Να εξυγιάνει ακόμη περισσότερο τα δημόσια οικονομικά της. Θεωρώ πάντως ότι οι προοπτικές για το ευρώ είναι καλύτερες τώρα.

Lizzy Burden: Ανησυχείτε για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα ισχυρό ευρώ στις ελληνικές εξαγωγές; Σκέφτομαι τον τουρισμό.

Γιάννης Στουρνάρας: Όλα πρέπει να τα λάβουμε υπόψη μας. Μιλάμε για μια κατάσταση γενικής ισορροπίας. Πράγματι, ένα ισχυρό ευρώ μπορεί να είναι κακό για τις εξαγωγές, αλλά είναι και καλό για άλλους τομείς, όπως η χρηματοδότηση του δημόσιου χρέους μας.

Γιατί σήμερα παρατηρείται αντιστροφή των κεφαλαιακών ροών: μέχρι πριν από έξι μήνες, υπήρχε εκροή κεφαλαίων από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ, ενώ τώρα συμβαίνει το αντίστροφο.

Guy Johnson: Μια τελευταία σύντομη ερώτηση σχετικά με τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στο προσκήνιο αυτή τη στιγμή και υπάρχει και πάλι ενδιαφέρον για τις ελληνικές τράπεζες. Επανέρχομαι λοιπόν στην αρχή της συζήτησής μας….

Γιάννης Στουρνάρας: Σας κάνει εντύπωση;

Guy Johnson: Όχι, δεν μου κάνει εντύπωση. Εξάλλου, από πολλές απόψεις, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Ελλάδα έχει κάνει μια δυναμική επάνοδο…

Γιάννης Στουρνάρας: Πράγματι.

Guy Johnson: Και το ενδιαφέρον για την Ελλάδα αυξάνεται. Παράδειγμα η UniCredit που ενδιαφέρεται να αποκτήσει συμμετοχές σε ελληνικές τράπεζες. Είστε υπέρ των διασυνοριακών εξαγορών;

Γιάννης Στουρνάρας: Ναι, ναι, απολύτως υπέρ. [Αυτή είναι η θέση μου] εδώ και χρόνια. Όταν ήμουν διοικητής σε μια εμπορική τράπεζα στην Ελλάδα είχα προωθήσει μια διασυνοριακή συναλλαγή και η Crédit Agricole έγινε μέτοχος. Χαίρομαι λοιπόν που συνεχίζουμε αυτή την πολιτική των διασυνοριακών συναλλαγών. Και η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος, ως εποπτική αρχή, έχουν καλωσορίσει την UniCredit στην Ελλάδα.

Guy Johnson: Σε άλλες χώρες κάποιοι έχουν διαφορετική άποψη.

Γιάννης Στουρνάρας: Ναι, δυστυχώς.

Guy Johnson: Ναι… Είναι παράλογο. Σας ευχαριστώ πολύ που ήρθατε.

Γιάννης Στουρνάρας: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

 

Διαβάστε επίσης:

Λαγκάρντ: Είμαι αποφασισμένη να ολοκληρώσω τη θητεία μου στην ΕΚΤ – Δεν ξέρω αν τελειώσαμε με τη μείωση επιτοκίων

Στουρνάρας για Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Παρακολουθούμε τους τρόπους με τους οποίους η κλιματική κρίση επηρεάζει την οικονομία

Η ΕΚΤ προχωράει σε νέα μείωση επιτοκίων – Για πολλούς θα είναι και η τελευταία του καλοκαιριού