Διαγωνισμοί για έργα διαχείρισης των απορριμμάτων σε όλη τη χώρα εκτιμώμενου προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ

Ποσό της τάξεως του 1,5 δισ. ευρώ σχεδιάζεται να διατεθεί σε έργα διαχείρισης των απορριμμάτων για τη δημιουργία κυρίως σύγχρονων Μονάδων Επεξεργασίας (ΜΕΑ) σε όλη την χώρα.

Εφόσον αυτή τη φορά οι αρμόδιοι φορείς (εμπλεκόμενα υπουργεία και Τοπική Αυτοδιοίκηση) δεν μείνουν στα λόγια θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των απορριμμάτων, που σε πολλές περιοχές είναι ιδιαίτερα οξυμένο, αλλά και θα δημιουργηθούν έργα ικανά να απασχολήσουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων, κινητοποιώντας σημαντικά ιδιωτικά κεφάλαια.

Δεν είναι, ωστόσο, η πρώτη φορά που παρουσιάζεται σχέδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος των απορριμμάτων. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει τουλάχιστον δύο φορές χωρίς να υλοποιηθεί. Σχεδιασμός για 4 ΜΕΑ στην Αττική υπήρχε από τον πρώην περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρό και αξίζει να σημειωθεί ότι είχε ξεκινήσει να συζητείται τουλάχιστον 10 χρόνια πριν ανακοινωθεί. Εγκαταλείφθηκε από την Ρένα Δούρου για να αντικατασταθεί από κάτι μάλλον γενικόλογο που δεν έφθασε εν τέλει στον ορισμό των τοποθεσιών που θα γίνουν οι μονάδες (τουλάχιστον τελεσίδικα). Τώρα έχουμε φθάσει στο παρά πέντε καθώς αν δεν διατεθούν άμεσα τα κονδύλια του ΕΣΠΑ θα χαθούν και στην επόμενη προγραμματική περίοδο δεν επιτρέπεται η χρηματοδότηση του τομέα των απορριμμάτων.

Για την Αττική, σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και της Περιφέρειας, είναι αναγκαία έργα αξίας 950 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία μεταξύ άλλων τριών νέων ΜΕΑ, στον χώρο της σημερινής χωματερής της Φυλής, στο Σχιστό και στην περιοχή του Γραμματικού στο χώρο της Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Τα ιδιωτικά κεφάλαια που χρειάζεται να κινητοποιηθούν είναι περίπου 500 εκατ. ευρώ. Από το ΕΣΠΑ θα διατεθούν 250 εκατ. ευρώ και άλλα 150 εκατ. θα προέλθουν από το δημόσιο. Σύμφωνα με τις «υποσχέσεις» που δόθηκαν από τον Περιφερειάρχη Γιώργο Πατούλη πρόσφατα, τα έργα στην Αττική θα ολοκληρωθούν το 2025 και τότε θα κλείσει η Φυλή με τη μορφή που λειτουργεί σήμερα.

Το μοντέλο που συζητείται είναι τα έργα (τα περισσότερα) να γίνουν με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει ένα σημαντικό πεδίο για τη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα. Με βάση τον προγραμματισμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και ειδικότερα της γενικής γραμματείας διαχείρισης Αποβλήτων με επικεφαλής τον Μανώλη Γραφάκο, σε 17 περιοχές της χώρας προωθούνται ΜΕΑ συνολικής εκτιμώμενης αξίας 390 εκατ. ευρώ και αφορούν τις περιοχές: Σητεία (21 εκατ. ευρώ) Βόρειος Έβρος (12 εκατ.) Δυτική Θεσ/νικη (60 εκατ. ευρώ) Βόλος (40 εκατ.) Λάρισα (28 εκατ.) Λαμία (30 εκατ.) Χαλκίδα (30 εκατ.) Φωκίδα (15 εκατ.) Πάτρα (40 εκατ.) Αγρίνιο (22 εκατ.) Ηράκλειο (αναβάθμιση ΜΕΑ 25 εκατ.) Κεφαλλονιά (7 εκατ.) Λέσβος (30 εκατ.) Άνδρος (15 εκατ.) Μύκονος (δεν υπάρχει ακόμα διαθέσιμη εκτίμηση προϋπολογισμού) Τήνος (15 εκατ.) Χερσόνησος (20 εκατ.).

Τα πιο ώριμα έργα είναι 8 με συνολικό εκτιμώμενο προϋπολογισμό 200,6 εκατ.: Στην Καβάλα έργο 31 εκατ. ευρώ δημοπρατείται στις 30/6/20, Τρίκαλα δημοπράτηση Μάρτιος 2020, Ναύπακτος 15 εκατ. έχει δημοπρατηθεί, Λέρος 4,6 εκατ., Κέρκυρα 29 εκατ. δημοπρατείται άμεσα, Ζάκυνθος 17,5 εκατ. έχει δημοπρατηθεί, Λευκάδα 8,5 εκατ. έχει δημοπρατηθεί, Ανατ. Θεσ/νικη 70 εκατ. εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες.

Σε αυτά που μπορούν να δημοπρατηθούν επίσης είναι έργα συνολικής αξίας 44,3 εκατ. ευρώ σε Θάσο, Σαμοθράκη, Νάξο, Πάρο, Σύρο και Μήλο.

Αναφορικά επίσης με το σχέδιο της περιφέρειας Αττικής, σύμφωνα με ότι έχει ανακοινωθεί, εκτός των ΜΕΑ, μεταξύ άλλων, προβλέπεται έμφαση στην ενίσχυση της διαλογής στην πηγή, στην εφαρμογή στην πράξη των χωριστών ρευμάτων (1000 γωνιές ανακύκλωσης, καφέ κάδος, κινητά πράσινα σημεία, σκάφες, κλπ), περιφερειακές Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαπόβλητων (ΜΕΒΑ) , Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών σε διάφορες περιοχές της Αττικής, κλπ. Στις νέες μεγάλες μονάδες επεξεργασίας θα συγκεντρώνονται μόνο τα υπολειμματικά σύμμεικτα απορρίμματα, κι όχι απορρίμματα χωρίς επεξεργασία, όπως γίνεται σήμερα στη Φυλή όπου θάβονται, προκειμένου να παραχθεί δευτερογενές καύσιμο για διάθεση σε ενεργοβόρες βιομηχανίες. Το καύσιμο αυτό είναι Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας και υποκαθιστά τη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Είναι ένα σύστημα που, σύμφωνα πάντα με την Περιφέρεια, στην πλήρη εφαρμογή του θα περιορίσει το ποσοστό των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή από το 90% που είναι σήμερα, στο 10%. Σημειώνεται ότι η διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής έχει δεσμευθεί ότι δεν πρόκειται ποτέ να υιοθετήσει μοντέλο καύσης ανεπεξέργαστων απορριμμάτων.