Οι γιατροί “λατρεύουν” τα προβιοτικά, παρόλο που κανείς δεν ξέρει αν έχουν αποτέλεσμα

Πρόσφατες αναφορές έχουν συνδέσει τα προβιοτικά ή «καλά βακτήρια», με τα πάντα, από την καταπολέμηση του καρκίνου του ήπατος, μέχρι την ανατροπή του υποσιτισμού των παιδιών και την απαλλαγή από μολύνσεις ζυμομυκητών (καντιντίαση). Αλλά τα προβιοτικά δεν έχουν αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικά σε κάποιο από αυτά τα πράγματα. Η μελέτη για την καταπολέμηση του καρκίνου του ήπατος έγινε σε ποντίκια, όπως και οι δύο από τις τρεις μελέτες υποσιτισμού. Και παρά τις επίμονες συμβουλές γυναικολόγων να τρώνε περισσότερο γιαούρτι, δεν έχει υπάρξει ακόμα οποιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο ότι βοηθά τις γυναίκες με την εν λόγω ενοχλητική κολπική φαγούρα.

Οι γιατροί στα νοσοκομεία των ΗΠΑ, όπως αποδεικνύεται, είναι επίσης οπαδοί αυτών των σχεδόν μαγικών – όπως λένε – βακτηρίων: Μεταξύ του 2006 και του 2012, η χρήση προβιοτικών σε νοσοκομεία έχει σχεδόν τριπλασιαστεί, σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease Control and Prevention – «CDC») που δημοσιεύθηκε στο Αμερικανικό περιοδικό «Journal of Infection Control». Η αύξηση κατά 2,9 φορές της χρήσης προβιοτικών σε νοσοκομεία, προειδοποιεί η μελέτη, έρχεται «παρά τις ανεπαρκείς αποδείξεις για να υποστηρίξουν τη χρήση τους».

Κοιτάζοντας περίπου 1 εκατομμύριο νοσηλείες σε 139 νοσοκομεία το 2012, οι ερευνητές του «CDC» διαπίστωσαν ότι τα προβιοτικά είχαν συνταγογραφηθεί στο 2,6% των περιπτώσεων – περίπου 52.000 – σε  σύγκριση με το 2006, που ήταν μόλις 1%. (Στη μελέτη του «CDC» εξέτασαν μόνο τα προβιοτικά που λαμβάνονται από το στόμα, όχι τις όλο και πιο δημοφιλείς μεταμοσχεύσεις κοπράνων – στις οποίες τα κόπρανα από ένα άτομο εγχέονται στο έντερο ενός άλλου).

Έξω από τα νοσοκομεία υπάρχει μια παρόμοια αύξηση στη χρήση των προβιοτικών, αναφέρει το «CDC», παραθέτοντας άλλες μελέτες. Σε μια έρευνα του 2007, το 0,4% των ενηλίκων στις ΗΠΑ ανέφεραν ότι λάμβαναν προβιοτικά τις προηγούμενες 30 ημέρες. Το 2012, αυτό ανέβηκε στο 1,6%.

Τα προβιοτικά συχνά συνταγογραφούνται μαζί με αντιβιοτικά, είπε η επικεφαλής ερευνήτρια Sarah Yi στο Quartz. «Είναι λογικό, αν εξαφανίσετε τα βακτηρίδια στην περιοχή του εντέρου σας (με τα αντιβιοτικά), γιατί να μην τα αντικαταστήσετε;» είπε.

Όσο λογικός κι αν ακούγεται αυτός ο συλλογισμός, όμως, τα δεδομένα δεν τον υποστηρίζουν απαραίτητα, λέει. Ενώ ορισμένες συστηματικές αξιολογήσεις βρίσκουν ότι ορισμένα είδη θεραπειών με προβιοτικά βοηθούν συγκεκριμένες ασθένειες, δεν είναι ακόμα οριστικά, και οι γιατροί δεν συνταγογραφούν απαραίτητα σύμφωνα με τις εν λόγω αξιολογήσεις.

Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν τα προβιοτικά, άκακα στη χειρότερη περίπτωση, δεν είναι πάντα τόσο απλό. «Οι περισσότεροι ασθενείς που νοσηλεύονται δεν είναι υψηλού κινδύνου για τη μόλυνση που σχετίζεται με τα προβιοτικά», λέει η Yi, «αλλά υπάρχουν ασθενείς που θα μπορούσαν να είναι, ειδικά στη ΜΕΘ». Αυτό περιλαμβάνει και άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως αυτά που περιμένουν για μία μεταμόσχευση οργάνου.

Τα προβιοτικά είναι αναμφίβολα μια πολλά υποσχόμενη νέα περιοχή για έρευνα. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτής της έρευνας δεν έχει γίνει ακόμη.