Ρίξτε μια ματιά στις μεγαλύτερες ταινίες των τελευταίων μηνών και θα δείτε μια παρέα από ήρωες, αναγνωρισμένους για την ικανότητά τους να εμμένουν σταθεροί στις απόψεις τους. Στην τριλογία «The Hunger Games», η Katniss Everdeen αρνείται να υποκύψει στις προσπάθειες του αυταρχικού καθεστώτος να την κάνουν πιόνι τους. Στο πρόσφατο ιατρικό δράμα «Concussion», ο Δρ. Bennet Amolu αντιστέκεται στις πιέσεις από το Εθνικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου να καταστείλει την έρευνά του για τη σχέση μεταξύ των αθλητικών τραυματισμών και της εγκεφαλικής βλάβης. Και φυσικά, το franchise «Star Wars» περιστρέφεται γύρω από τον ισχυρογνώμονα Jedis παραμένοντας πιστός στο «The Force» ακόμα και όταν οι εχθροί τους προσπαθούν να τους προσηλυτίσουν στη σκοτεινή πλευρά.
Ο πολιτισμός μας τιμά τα άτομα, που έχουν τη θέληση να αντισταθούν στην επιρροή των άλλων. Αντίθετα, έχουμε την τάση να βλέπουμε τη δεκτικότητα σε εναλλακτικές απόψεις, ως σημάδι αδυναμίας. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί επικεφαλής επιχειρήσεων παίρνουν γρήγορες αποφάσεις και αρνούνται να αλλάξουν τις απόψεις τους.
Ωστόσο, αυτό παρουσιάζει ένα τεράστιο πρόβλημα για την κοινωνία. Σε μια αγορά εργασίας των ιδεών, οι καλές ιδέες βρίσκουν πάρα πολλούς αγοραστές και γίνονται πιο κυρίαρχες. Οι κακές ιδέες βρίσκουν λιγότερους αγοραστές και γίνονται πιο δυσδιάκριτες. Ωστόσο, οι αγορές απαιτούν τόσο πωλητές όσο και αγοραστές. Στη δική μας «χαλασμένη» αγορά, στις επιχειρήσεις, στην πολιτική και στις σχέσεις, ο καθένας θέλει να πουλήσει μια ιδέα. Πάρα πολύ λίγοι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν την ιδέα κάποιου άλλου.
Μελετώντας πετυχημένους ηγέτες για το βιβλίο μου «Εύπιστοι: Πώς οι μεγάλοι ηγέτες αλλάζουν τη γνώμη τους για να αλλάξουν τον κόσμο», έμαθα για το πώς οι άνθρωποι από τον Abraham Lincoln και τον Billy Graham μέχρι τον πρώην επικεφαλής της «Ford Motor Company» Alan Mulally έχουν εναντιωθεί στην εμπιστοσύνη, στην πίστη, και στη συνέπεια που παραδοσιακά συνδέονται με την ισχυρή ηγεσία . Αντ’ αυτού, αυτά τα είδη των ηγετών αμφισβητούν συνεχώς τις δικές τους πεποιθήσεις, καλωσορίζουν τις αντίθετες απόψεις, και είναι πλήρως προετοιμασμένοι να αλλάξουν τα μυαλά τους για να αντιμετωπίσουν νέα στοιχεία. Δεν τους ενδιαφέρει ιδιαιτέρως αν αυτό τους κάνει να φαίνονται λιγότερο ηρωικοί.
Οι άνθρωποι, που είναι ευκολόπιστοι έχουν κάτι κοινό: είναι ό,τι, ο Jonathan Baron, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania, ονομάζει «ενεργά ανοιχτόμυαλους». Αυτό σημαίνει ότι είναι πρόθυμοι να υποβάλουν ακόμη και τις πιο αγαπημένες τους απόψεις σε εξονυχιστικό έλεγχο.
Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε αρκετά ανοιχτόμυαλοι, όταν πρόκειται για κάποιες από τις απόψεις και τις πεποιθήσεις μας. Θα δοκιμάσουμε ένα νέο εστιατόριο, θα αλλάξουμε οδοντόκρεμα, ίσως ακόμα και να παραδεχτούμε, ότι μετά από πολλές προσπάθειες δεν είμαστε τόσο καλοί στο αγαπημένο μας επιτραπέζιο.
Αλλά έχουμε μια βαθιά συναισθηματική προσκόλληση σε ορισμένες πεποιθήσεις, αυτές που σχετίζονται με τα πολιτικά μας, την ταυτότητα, και την οικονομική και σωματική ευεξία. Όπως ο Upton Sinclair έγραψε κάποτε, «είναι δύσκολο να κάνεις κάποιον να καταλάβει κάτι, όταν ο μισθός του εξαρτάται από το να μην το καταλάβει». Ακόμη και οι πιο ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι μπορεί να είναι πρόθυμοι να διασκεδάσουν το ενδεχόμενο να κάνουν λάθος σε κάποια σημαντικά θέματα, αλλά δεν βιάζονται να το ανακαλύψουν.
Οι πιο θαρραλέοι εύπιστοι ηγέτες, από την άλλη πλευρά, είναι πρόθυμοι να μάθουν την αλήθεια, είτε αυτό είναι καλό, είτε κακό για αυτούς προσωπικά. Και έτσι αναζητούν ενεργά τις αποδείξεις που απειλούν τις αγαπημένες τους πεποιθήσεις. Όπως η περίφημη έκφραση λέει, επιχειρούν να «σκοτώσουν τους αγαπημένους τους».
