Επιφανειακά, η ερώτηση “Τι είδους μουσική προτιμάτε;” φαίνεται τόσο αθώα. Επικρατεί στα πάρτι, προκύπτει στα πρώτα μας ραντεβού. Είναι πραγματικά μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις, που κάνουν οι άνθρωποι, όταν προσπαθούν να γνωρίσουν ο ένας τον άλλο. Υπάρχει ένας καλός λόγος γι’ αυτό.
Οι άνθρωποι βγάζουν ένα απροσδόκητο κομμάτι του εαυτού τους, όταν αποκαλύπτουν το γούστο τους στη μουσική – από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, μέχρι το κοινωνικο-οικονομικό τους υπόβαθρο. Κάποιοι μάλιστα, μπορούν να πετύχουν αυτές τις λεπτομέρειες με μια εκπληκτική, διαισθητική ακρίβεια. Οι συμπάθειες και οι αντιπάθειες δεν είναι τυχαίες. Μπορεί να είναι ανεξήγητες αντανακλάσεις της προσωπικότητας, και η επιστήμη αρχίζει να κατανοεί ακριβώς το πώς.
Υπάρχει ένα καλός αριθμός ερευνών αφιερωμένος στο γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν στη μουσική της προτίμησής τους. Ένα πολύπλοκο σχέδιο των προσωπικών αξιών, των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και των στυλ σκέψης καταλήγει στο καθοριστικό γούστο. Αυτό που ακολουθεί είναι δείγμα της έρευνας για το πως εξελίσσονται αυτά τα γούστα.
Το γούστο επηρεάζεται από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας.
Το γούστο ενός ατόμου στο στυλ καθορίζεται συχνά από συγκυριακούς παράγοντες, όπως το κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο, το που μεγάλωσε, ή τι πρόσωπο θέλει να δείξει στον κόσμο. Ωστόσο, αν κάποιος ξεχωρίζει τη μουσική από τα ηχητικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά της, αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επισημάνουμε μερικές εκπληκτικές διαφορές προσωπικότητας.
Αυτό ακριβώς έκαναν ο Peter Rentfrow και ο Samuel Gosling από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν σε μια μελέτη του 2003. Έσπασαν τη μουσική σε τέσσερις διαστάσεις της μουσικής προτίμησης: Στοχαστική και σύνθετη, που περιλαμβάνει τζαζ, κλασική και παραδοσιακή. Έντονη και επαναστατική, που απαρτίζεται από ροκ, εναλλακτική και punk. Χαλαρή και συμβατική, που αποτελείται από country, soundtracks και ποπ. Και τέλος δυναμική και ρυθμική, συμπεριλαμβανομένης της hip-hop, soul, funk και electronica.
Ο Rentfrow και ο Gosling διαπίστωσαν ότι οι fans που κατηγοριοποιήθηκαν σε μία από τις διαφορετικές διαστάσεις της μουσικής προτίμησης είχαν κάποιες εντυπωσιακές ομοιότητες στις προσωπικότητες και τις αξίες, μέχρι ακριβείς λεπτομέρειες, όπως η πολιτική ιδεολογία και τα ελαττώματα. Για παράδειγμα, οι χαλαροί και συμβατικοί ακροατές έχουν την τάση να είναι εξωστρεφείς και ευχάριστοι, αλλά έχουν χαμηλότερα επίπεδα της συναισθηματικής σταθερότητας και λιγότερο ανεπτυγμένες λεκτικές ικανότητες. Ενώ οι fans της στοχαστικής και σύνθετης μουσικής τείνουν να είναι ευφυείς, ανεκτικοί και μοιράζονται φιλελεύθερα κοινωνικά ιδεώδη.
Το γούστο επηρεάζεται από το στυλ της σκέψης.
Τα μουσικά γούστα μπορούν επίσης να παρέχουν γνώσεις σχετικά με το στυλ σκέψης ενός ατόμου. Μια μελέτη που έγινε τον Ιούλιο στο «PLΟS ONE» ζήτησε από τους συμμετέχοντες να κάνουν μια αξιολόγηση προσωπικότητας, ταξινομώντας τα επίπεδα της συμπονετικής και της συστηματικής τους σκέψης. Μετά κλήθηκαν να εκτιμήσουν τις προτιμήσεις τους για διάφορα μουσικά αποσπάσματα.
Οι άνθρωποι που είχαν υψηλή βαθμολογία στην κατανόηση, αποκαλύπτοντας ότι συμπάσχουν περισσότερο στις συναισθηματικές καταστάσεις των άλλων, έκλιναν προς τη χαλαρή και στοχαστική μουσική σαν την παραδοσιακή, την country και την R&B. Οι συστηματικοί στοχαστές, των οποίων τα μυαλά είναι πιο ικανά στην ανάλυση των εννοιολογικών και μαθηματικών σχέσεων μέσα σε σύνθετα συστήματα, ενδιαφέρονταν για τη μουσική με έναν υψηλότερο βαθμό ηχητικής πολυπλοκότητας και έντασης, όπως οι Beastie Boys ή ο Miles Davis.
Οι διαφορές παρέμειναν μέσα στα είδη μουσικής, με τους σκεπτόμενους με κατανόηση, να προτιμούν την απαλή, ρομαντική τζαζ όπως η Billie Holiday, και τους συστηματικούς σκεπτόμενους να προτιμώντας την απρόβλεπτη δυσαρμονία του Pharoah Sanders.
