Και όμως τα κόκκινα δάνεια δεν είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις ευρωπαϊκές τράπεζες

Τον κώδωνα του κινδύνου στην Ευρωζώνη κρούει η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας ύστερα από μία έρευνα που πραγματοποίησε σχετικά με το ευρωσύστημα και βγήκε στην δημοσιότητα αυτές τις μέρες.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έρευνα, τα «κόκκινα δάνεια» δεν είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Πέρα από το «πακέτο» των 900 δισεκατομμύριων ευρώ των κόκκινων δανείων πρόβλημα εμφανίζεται και με  Σε αυτά έρχονται να προστεθούν και ένας ανάλογου μεγέθους τεράστιος όγκος “μη ρευστοποιήσιμων” στοιχείων ενεργητικού, τα περιβόητα “illiquid assets”, στοιχεία που αποτυπώνονται στο επίπεδο 2 και 3 των κεφαλαίων των 18 μεγαλύτερων τραπεζών που εξετάζει η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας.

Πάντως αυτοί οι ισολογισμοί και τα στοιχεία τους παραμένουν στην αφάνεια εδώ και πολύ καιρό και αυτό γιατί το μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκεται σε τράπεζες της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Ελβετίας και της Γαλλίας.

Τα κεφάλαια Tier 1, είναι τα πρώτης ποιότητας κεφάλαια των τραπεζών. Τα κεφάλαια που αποτυπώνονται στο Tier 2 είναι στοιχεία τα οποία είναι μεν «μη ρευστοποιήσιμα»  αλλά μπορεί να τους αποδοθεί μία τιμή συσχετίζοντάς τα άμεσα ή έμμεσα με ανάλογους τίτλους που είναι τιμολογημένοι. Φτάνοντας στο Tier 3 δεν υπάρχει καμία τιμολόγηση, άμεση ή έμμεση.

Οι τίτλοι Tier 2 και 3 είναι αποτελούνται ως επί το πλείστον από σύνθετα παράγωγα προϊόντα που έχουν απομείνει ακόμα και σήμερα, δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης και τα οποία όπως παρατηρεί η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας είναι η απόρροια μίας όχι ιδιαίτερα διάφανης διαχείρισης από τις τράπεζες, εντός πάντα του κανονιστικού πλαισίου που υφίσταται στην Ευρώπη.Η αστάθεια των «τιμών» και της αποτίμησης των κεφαλαίων των Tier 2 και 3 είναι εξαιρετικά ευαίσθητη σε κάθε αναταραχή και λόγω του όγκου τους σε ορισμένες τράπεζες θα μπορούσαν επηρεάσουν καθοριστικά την «τύχη» τους.

Όπως διαπιστώνει η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας, τα 3/4 των επισφαλών αυτών στοιχείων βρίσκονται συσσωρευμένα στις τράπεζες της Γερμανίας και της Γαλλίας όσον αφορά το ευρωσύστημα. Τα “κόκκινα δάνεια” για τα οποία υπάρχει τόσο μεγάλη πίεση από πλευράς ΕΚΤ και SSM για την μείωσή τους άμεσα από το 2017 με ειδικούς ελέγχους και προγράμματα εκκαθάρισης, βρίσκονται κυρίως στις τράπεζες του ευρωπαϊκού νότου, ενώ τα “μη ρευστοποιήσιμα στοιχεία” τα περιβόητα “illiquid assets” βρίσκονται σχεδόν αποκλειστικά στις κεντροευρωπαϊκές τράπεζες.

Μία πρόσφατη μελέτη της Moody’s προσδιορίζει με μεγάλη ακρίβεια το που βρίσκονται οι μεγαλύτερες ωρολογιακές βόμβες, σε δύο βρετανικές, δύο ελβετικές και μία γερμανική: Royal Bank of Scotland και Barclays, δύο ελβετικές Credit Suisse και Ubs και η γερμανική Deutsche Bank.

Αυτές οι πέντε από μόνες τους σύμφωνα με την Moody’s κρύβουν μια ωρολογιακή βόμβα μεγέθους 549 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ακολουθούν και κάποιες γαλλικές σε λίγο μικρότερο μέγεθος.

Σημειώνεται πάντως πως ορισμένοι αναλυτές ερμηνέυουν διαφορετικά την κίνηση της ιταλικής κεντρικής τράπεζας. Την βλέπουν σαν μια προσπάθεια της διοίκησής της να ισορροπήσει το παιχνίδι ισχύος στο εσωτερικό της ΕΚΤ, καθώς με την καμπάνια για την εκκαθάριση των “κόκκινων δανείων”, η πίεση έχει πέσει κυρίως στο τραπεζικό σύστημα των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Μπορεί να είναι και αυτό, όπως θα μπορούσε να σχετίζεται και με τον “πόλεμο” που έχει αρχίσει για την διαδοχή του Draghi το 2019.