Καρκίνος του πνεύμονα: 10.000 νέα περιστατικά το 2018 στην Ελλάδα

Σε σχεδόν 10.000 ανήλθαν τα νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα το 2018 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα. Η νόσος στους άντρες αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή καρκίνου, με τα νέα περιστατικά το προηγούμενο έτος να ανέρχονται σε 7.862 (20,2% επί του συνόλου των περιστατικών καρκίνου στη χώρα). Παράλληλα, είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στην Ελλάδα, με ποσοστό που εκτιμάται ότι αντιστοιχεί, στο 28% επί των συνολικών θανάτων από καρκίνο.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια νόσος που σχηματίζεται σε ιστούς των πνευμόνων, προερχόμενη από διάφορα είδη κυττάρων των αεραγωγών. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι του συγκεκριμένου καρκίνου, ο Μη-Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (ΜΜΚΠ) (85 έως 90% των περιπτώσεων) και o Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (ΜΚΠ) (10 έως 15% των περιστατικών).

Η πρώιμη διάγνωση της νόσου μπορεί να συμβάλλει καίρια στην καλύτερη αντιμετώπιση και επιβίωση των ασθενών, εντούτοις, ενδέχεται να μην εμφανίσει συμπτώματα (βήχας που επιδεινώνεται ή επιμένει, στηθάγχη, συριγμός, δύσπνοια, βήχας με αιμόπτυση, αίσθημα κόπωσης, απώλεια βάρους χωρίς γνωστά αίτια κ.ά), παρά μόνο σε προχωρημένο στάδιο. Επομένως, η ένταξη της πρώιμης διάγνωσης στον συνολικό σχεδιασμό της Πολιτείας στη μάχη κατά του καρκίνου κρίνεται καθοριστικής σημασίας.

Αντίστοιχα, δράσεις που ευαισθητοποιούν το ευρύ κοινό γύρω από το θέμα είναι, επίσης, αναγκαίες. Στο πνεύμα αυτό εντάσσεται η υλοποίηση της εκστρατείας «Μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι καπνιστής;» (www.karkinos-pnevmona.gr), που έχει ως στόχο να παρακινήσει -κυρίως τα άτομα υψηλού κινδύνου- να συμβουλευτούν τον ιατρό τους προκειμένου να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο.

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν σε συνέντευξη Τύπου με θέμα: «Καρκίνος του πνεύμονα & πρώιμη διάγνωση», που διοργανώθηκε με την υποστήριξη της Ένωσης Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) και του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών–Φίλων–Ιατρών (ΚΕΦΙ) Αθηνών, με ομιλητές τον Ιωάννη Μπουκοβίνα, MD, PhD Παθολόγο–Ογκολόγο, Πρόεδρο της ΕΟΠΕ, την Σοφία Αγγελάκη, Παθολόγο-Ογκολόγο, Αν. Καθηγήτρια Παθολογικής Ογκολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης και την Παναγιώτα Ρουσάκου, Μέλος Δ.Σ. Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών–Φίλων–Ιατρών (Κ.Ε.Φ.Ι.) Αθηνών

Παράγοντες κινδύνου

Το κάπνισμα αποτελεί με διαφορά τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα, καθώς εκτιμάται ότι τουλάχιστον το 80% των θανάτων από τη νόσο διεθνώς οφείλεται σε αυτό, συμπεριλαμβανομένου του παθητικού καπνίσματος.

Άλλοι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η έκθεση σε ραδόνιο, αμίαντο ή άλλες ουσίες που υπάρχουν στο χώρο εργασίας, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ακτινοθεραπεία στους πνεύμονες, το αρσενικό στο πόσιμο νερό και το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό.

Ασθενείς υψηλού κινδύνου

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του National Comprehensive Cancer Network (NCCN), ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα είναι:

• άτομα ηλικίας 55-74 ετών με ιστορικό καπνίσματος >30 πακέτα-έτη** (θεωρείται ότι διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα) ή πρώην καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα μέχρι και 15 χρόνια πριν.
• άτομα ηλικίας >50 ετών που καπνίζουν συστηματικά με ιστορικό καπνίσματος >20 πακέτα-έτη* κι έχουν έναν ακόμη παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα.

Πρώιμη διάγνωση και Κεντρικός Σχεδιασμός

Η πρώιμη διάγνωση αποτελεί σήμερα ένα από τα βασικά εργαλεία για τη βέλτιστη αντιμετώπιση του καρκίνου με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τους καρκίνους του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου. Στον καρκίνο του πνεύμονα, πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος σε ομάδες υψηλού κινδύνου επέφερε μείωση της θνησιμότητας κατά 26% στου άνδρες και 39% στις γυναίκες.

Στην Ελλάδα, η πρώιμη διάγνωση για τον καρκίνο του πνεύμονα δεν έχει ενταχθεί ακόμα στον κεντρικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση του καρκίνου, σε αντίθεση με την πρόληψη ή τη διαχείριση της νόσου. Τέτοια προγράμματα πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, εστιάζοντας αρχικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου σε περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα.

*πακέτα-έτη= αριθμός πακέτων την ημέρα x έτη καπνίσματος