Φακοί επαφής: Οι «κόκκινες σημαίες» στην αγορά και χρήση τους

Είκοσι πέντε εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη και περίπου 350.000 στην Ελλάδα χρησιμοποιούν σήμερα φακούς επαφής, συνήθως σε καθημερινή βάση. Στο πλαίσιο αυτό, η ενημέρωση για την ορθή αγορά και χρήση τους είναι αναγκαία προκειμένου να διασφαλιστεί η οφθαλμική τους υγεία. Οι σύγχρονοι φακοί επαφής είναι απόλυτα ασφαλείς όταν χρησιμοποιούνται σωστά, ενώ ο κίνδυνος μόλυνσης, που αποτελεί και το μεγαλύτερο ενδοιασμό των υποψήφιων χρηστών, σύμφωνα με πολυκεντρικές μελέτες, δεν ξεπερνά το 0,5%.

Τα παραπάνω τονίστηκαν σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την καμπάνια ενημέρωσης με θέμα «Φοράω Φακούς, Ενημερώνομαι Υπεύθυνα», η οποία διεξάγεται με την Αιγίδα της Πανελλήνιας Ένωσης Οπτικών και Οπτομετρών (ΠΕΟΟ), του Συνδέσμου Οπτικών και Οπτομετρών Βορείου Ελλάδος (ΣΟΟΒΕ) και την Ελληνική Ακαδημία Οπτομετρίας (ΕΑΟ).

 «Στην ΠΕΟΟ, τον μεγαλύτερο φορέα εκπροσώπησης των επαγγελματιών του κλάδου, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για την ενημερωτική αυτή δράση με την πολύ μεγάλη δυναμική και την ουσιαστική συμβολή της στη δημιουργία ενημερωμένων και υπεύθυνων πολιτών. Για μια ακόμη φορά, η ΠΕΟΟ συμμετέχει στη χώρα μας σε μια εκστρατεία ενημέρωσης που συγκεντρώνει την Αιγίδα των περισσότερων θεσμικών και επιστημονικών φορέων του κλάδου και έχει την υποστήριξη των οκτώ μεγαλυτέρων εταιρειών – κατασκευαστών και προμηθευτών φακών επαφής που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Σχεδόν του συνόλου της αγοράς» υπογράμμισε στην ομιλία του ο κος Ηλίας Σαπουνάκης – Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Οπτικών & Οπτομετρών (ΠΕΟΟ), MSc, PhD, Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής ΔΠ Θράκης και παρέθεσε τα σημεία στα οποία θα πρέπει να δώσουν προσοχή οι αγοραστές και χρήστες.

Σημεία προμήθειας

Στα σημεία διάθεσης από τα οποία προμηθεύονται οι ενδιαφερόμενοι τους φακούς επαφής, επέστησαν την προσοχή οι ομιλητές. Στο διαδίκτυο δεν διασφαλίζεται πλήρως η ορθή λειτουργία της διακίνησής τους, όπως συμβαίνει με τον φυσικό χώρο του οπτικού καταστήματος, καθώς υφίσταται έλλειμμα στο νομικό πλαίσιο, επεσήμαναν οι ομιλητές. «Ο φυσικός χώρος του οπτικού καταστήματος, έχει ελεγχθεί από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας και έχει λάβει την απαιτούμενη άδεια λειτουργίας. Ως  εκ τούτου, εξασφαλίζεται η ορθή λειτουργία του χώρου και η ασφαλής διακίνηση των προϊόντων. Αντιθέτως η διακίνηση μέσω διαδικτύου είναι προφανές ότι δεν τηρεί κανόνες και εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία του καταναλωτή».

Ο πρόεδρος της ΠΕΟΟ, Παναγιώτης Κατσαβός, επεσήμανε ότι βάσει νόμου οι φακοί επαφής διατίθενται μόνο από καταστήματα οπτικών. Εντούτοις, υπάρχουν άλλα καταστήματα τα οποία παρανόμως διαθέτουν κοσμητικούς φακούς. «Έχουμε κάνει δύο εξώδικα ενώ έχουμε κερδίσει και δεδικασμένο για εταιρεία που προμήθευε φαρμακεία», τόνισε ο κος Κατσαβός. Όπως ανέφεραν οι ομιλητές, οι σύλλογοι κάνουν τις απαιτούμενες κινήσεις, ωστόσο, από εκεί και πέρα η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι θέμα της Πολιτείας.

Η πώληση των φακών επαφής πρέπει να γίνεται σε ιχνηλάσιμη συσκευασία όπως αυτό ορίζεται από την κοινοτική οδηγία περί διακίνησης ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Ιχνηλάσιμη νοείται η συσκευασία της οποίας μπορεί να αναζητηθεί η πορεία από τον κατασκευαστή έως τον τελικό καταναλωτή, στην οποία αναγράφεται ο αριθμός παρτίδας (LOT NUMBER), η ημερομηνία λήξεως, το υλικό, τα στοιχεία του φακού επαφής και ο κατασκευαστής. «Συνιστάται να προμηθεύεται ο καταναλωτής την επαρκή ποσότητα φακών για να δύναται να τους αντικαταστήσει στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα ή να υπάρχει άμεσα διαθέσιμο ανταλλακτικό ζεύγος για την αντικατάστασή τους σε περιπτώσεις πιθανής ζημίας ή φθοράς. Ο καταναλωτής που φορά ΦΕ πρέπει παράλληλα να κατέχει κι ένα ζευγάρι γυαλιών οράσεως που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της όρασης του για να μπορεί να αφαιρέσει τους φακούς του, όποτε αυτό κρίνεται από τον εφαρμοστή αναγκαίο»», τόνισε ο κος Σαπουνάκης.

Τα σημεία που πρέπει να προσέξει ο καταναλωτής που θέλει να χρησιμοποιήσει ΦΕ, όταν επισκέπτεται για πρώτη φορά τον Εφαρμοστή Φακών Επαφής (οπτικό ή οπτομέτρη), υπογράμμισε η κα Αλεξάνδρα Αποστολίδου, Πρόεδρος του Συνδέσμου Οπτικών και Οπτομετρών Βορείου Ελλάδος (ΣΟΟΒΕ).  «Το κοινό χρειάζεται να λάβει υπόψη και να αναμένει, ότι, κατά την πρώτη επίσκεψη, ο ειδικός πρέπει να ενημερωθεί τόσο για τη γενικότερη υγεία όσο και για το οφθαλμολογικό ιστορικό του ενδιαφερόμενου. Ο ειδικός Οπτικός – Οπτομέτρης Εφαρμοστής που κατέχει τον αναγκαίο διαγνωστικό εξοπλισμό θα συλλέξει όλα τα δεδομένα για την επιλογή των κατάλληλων ΦΕ, θα ελέγξει την εφαρμογή τους και την όραση του ενδιαφερόμενου, αλλά και τη δυνατότητα πρόσβασης σε διάφορους τύπους ΦΕ σε σχέση με τα υλικά αλλά και τη διάρκεια χρήσης και αντικατάστασής τους. Αυτά τα χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει η πρώτη επίσκεψη στον ειδικό, έτσι θα πρέπει να είναι», σημείωσε.

Πόσο ασφαλείς είναι

Οι καινοτόμες τεχνολογίες στα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται και ο σημαντικά χαμηλός αριθμός των επιπλοκών, κάνουν σήμερα τη χρήση των φακών επαφής ασφαλέστερη, ευκολότερη και πιο άνετη από ποτέ, προσφέροντας λύσεις σε ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. «Είναι χαρακτηριστικό, ότι δεν υπάρχει όριο ηλικίας στη χρήση τους, ενώ, με την προϋπόθεση ότι ακολουθούνται οι οδηγίες χρήσης και εφαρμογής τους όπως ορίζονται από τον ειδικό, οι φακοί επαφής μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια και από παιδιά. Η ερευνητική δραστηριότητα που παρατηρείται παγκοσμίως οδηγεί σε διαρκείς βελτιώσεις των υλικών και του σχεδιασμού των φακών επαφής, εξασφαλίζοντας καλύτερη άνεση και ακόμη πιο ασφαλή χρήση. Οι φακοί επαφής χρησιμοποιούνται ακόμη και για τη διαχείριση οφθαλμικών παθήσεων, με πληθώρα διαγνωστικών και θεραπευτικών εφαρμογών», τόνισε η κα Ευγενία Κωνσταντακοπούλου, Αν. Γραμματέας Ελληνικής Ακαδημίας Οπτομετρίας (ΕΑΟ), MCOptom, MSc, PhD, DipTp(IP).

Η ορθή χρήση τους

Για την προφύλαξη της υγείας των ματιών και την αποφυγή των κινδύνων από τη χρήση των φακών επαφής είναι απαραίτητο να ακολουθούμε απλούς, αλλά βασικούς κανόνες υγιεινής:

-ποτέ μην χρησιμοποιείτεφακούς επαφής που δεν σας έχουν χορηγηθεί από τον Εφαρμοστή Φακών Επαφής. Συμβουλευτείτε τον για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τους φακούς επαφής

-ποτέ μη φοράτε τους φακούς για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από τα ενδεικνυόμενα

-πάντα πλένετε τα χέρια σας με απαλό σαπούνι, ξεβγάζετε τα προσεκτικά και στεγνώνετέ τα με πετσέτα χωρίς χνούδι πριν αγγίξετε τους φακούς σας

-μην χρησιμοποιείτε ελαιώδη καλλυντικά, σαπούνια που περιέχουν κρέμα, λοσιόν ή κρέμες πριν αγγίξετε τους φακούς επαφής. Είναι καλύτερα να φορέσετε τους φακούς σας πριν χρησιμοποιήσετε μακιγιάζ. Υδατικά καλλυντικά έχουν λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσουν ζημιά στους φακούς από ό,τι τα προϊόντα με βάση το λάδι

-κλείνετε τα μάτια σας όταν χρησιμοποιείτε λακ ή άλλα αεροζόλ

-ζητήστε τη συμβουλή του Εφαρμοστή Φακών Επαφής πριν τους χρησιμοποιήσετε κατά την ενασχόληση με τα σπορ, ειδικά στην κολύμβηση και σε αθλήματα που έχουν σχέση με το νερό

-ποτέ μην επαναχρησιμοποιήσετε το διάλυμα της θήκης των φακών σας

-ποτέ μην αποθηκεύετε τους φακούς σας σε απλό φυσιολογικό ορό. Ο φυσιολογικός ορός δεν θα προστατεύσει τους φακούς από μόλυνση και μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση των ματιών

-αποθηκεύετε τους φακούς σας μόνο στην ειδική θήκη τους την οποία θα πρέπει να αλλάζετε κάθε δύο (2) μήνες. Καθαρίστε τη θήκη μετά από κάθε χρήση και διατηρείστε την ανοιχτή και ξηρή ανάμεσα στους καθαρισμούς

-ποτέ μη βάζετε τους φακούς σας στο στόμα σας και ΠΟΤΕ μη χρησιμοποιείτε τίποτε άλλο από τα συνιστώμενα διαλύματα για την λίπανση ή ύγρανση των φακών σας

-ποτέ μην ξεβγάζετε τους φακούς σας με νερό της βρύσης, καθώς περιέχει πολλές ακαθαρσίες που μπορεί να μολύνουν ή να βλάψουν τους φακούς σας και τα μάτια σας

-ποτέ μην κοιμάστε με τους φακούς επαφής σας αν πρώτα δεν έχετε την έγκριση του Εφαρμοστή Φακών Επαφής

-ο κίνδυνος να «χαθεί» ο φακός επαφής στο μάτι είναι πρακτικά αδύνατος και τις περισσότερες φορές έχει αφαιρεθεί ή πέσει από το μάτι χωρίς να έχει γίνει αντιληπτό. Σε περίπτωση που υποπτεύεστε κάτι τέτοιο, επικοινωνήστε με τον εφαρμοστή σας

-συμβουλευτείτε τον εφαρμοστή σας εάν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε τους φακούς επαφής σας στην παραλία, τη θάλασσα ή σε συνθήκες με υπερβολικά ξηρό, ζεστό ή κρύο περιβάλλον. Υπάρχουν μέθοδοι, τακτικές, συμβουλές και βοηθήματα που μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην άνετη και σωστή εφαρμογή φακών επαφής, ακόμα και σε ακραίες περιστάσεις

-πολύωρη χρήση μπροστά σε υπολογιστή μπορεί να προκαλέσει δυσανεξία ή και ενόχληση, η οποία δεν οφείλεται απαραίτητα στους φακούς επαφής. Ρωτήστε τον Εφαρμοστή Φακών Επαφής για τους τρόπους αντιμετώπισης του συνδρόμου αυτού

Η μη συμμόρφωση με τους κανόνες φροντίδας, συντήρησης και υγιεινής σχετικά με τους φακούς επαφής, οι οποίοι και θα πρέπει κάθε φορά να παρέχονται από τον Εφαρμοστή Φακών Επαφής και η μη αντικατάστασή τους με βάση τη διάρκεια χρήσης τους όπως αυτή ορίζεται από τον Εφαρμοστή Φακών Επαφής και τον κατασκευαστή τους, επιφέρει, ανάμεσα σε άλλα, αύξηση στον αριθμό των περιστατικών με οφθαλμικές μολύνσεις. Είναι γνωστό ότι βακτήρια, μύκητες και μικροοργανισμοί μπορούν να προσκολληθούν στους φακούς επαφής και να προκαλέσουν έντονο ερεθισμό, πόνο ή και σοβαρή βλάβη.

Εάν παρατηρείτε κάτι από τα παρακάτω

• δε νιώθετε άνετα φορώντας τους φακούς σας
• δε βλέπετε καλά και έχετε θολή όραση
• δε νιώθετε άνετα με τους φακούς σας στο τέλος της ημέρας
• έχετε ασυνήθιστες οφθαλμικές εκκρίσεις, ερυθρότητα, κνησμό

αφαιρέστε τους φακούς επαφής σας και επικοινωνήστε άμεσα με τον Εφαρμοστή Φακών Επαφής, ο οποίος θα σας συμβουλέψει για το τι να κάνετε στη συνέχεια.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.foraofakous.gr