Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής: 10+1 χρόνια ΑΝΑΣΑ για τους πάσχοντες

Η πρόεδρος της ΑΝΑΣΑ Γεωργία – Ζέτα Δούκα

Παρά τη μεγάλη πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στην αντιμετώπιση διάφορων σοβαρών ασθενειών, οι διαταραχές πρόσληψης τροφής, λόγω της πολυπλοκότητάς τους, παραμένουν μία δυσεπίλυτη νόσος, η οποία απαιτεί διεπιστημονικότητα προκειμένου να αντιμετωπιστεί.

Οι πιο συνηθισμένες διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι η ψυχογενής ανορεξία, η ψυχογενής βουλιμία και η ψυχαναγκαστική υπερφαγία και χαρακτηρίζονται από ακραία συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές σχετικά με τη λήψη τροφής, το βάρος και την εικόνα του σώματος.

Tο πολύπλοκο αυτό θέμα συζητήθηκε εκτενώς σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τα 10+1 χρόνια προσφοράς της ΑΝΑΣΑ, της πρώτης Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης στην Ελλάδα που δημιουργήθηκε με στόχο την ενημέρωση, την πρόληψη και τη θεραπεία ανθρώπων που πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής. Η ΑΝΑΣΑ ιδρύθηκε το Μάιο 2007 από μια εξειδικευμένη ομάδα επιστημόνων, με πρωτοβουλία της ηθοποιού Γεωργίας-Ζέτας Δούκα που, έχοντας βιώσει την ασθένεια, θέλησε να αξιοποιήσει την προσωπική της εμπειρία προς όφελος των πασχόντων και υπέρ της ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.

Ποιοι κινδυνεύουν

Παρότι η ανορεξία και η βουλιμία είναι γένους θηλυκού και αφορούν ως επί το πλείστον έφηβες, τελευταία παρουσιάζεται αύξηση των περιπτώσεων αφενός μεν σε παιδιά και ενήλικες, αφετέρου δε και στους άνδρες.

Είναι γνωστό ότι γενετικοί, ψυχολογικοί, περιβαλλοντικοί και ενδοοικογενειακοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής.

Οι συγγενείς πρώτου βαθμού ανορεξικών ή βουλιμικών ασθενών έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν και οι ίδιοι διαταραχή στην πρόσληψη της τροφής. Έρευνες δείχνουν ότι ορμονικοί και νευροβιολογικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν στην εξέλιξη των διαταραχών αυτών. Η δομή της οικογένειας, στοιχεία της προσωπικότητας, το στρες, η εφηβεία και κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες επίσης ενοχοποιούνται.

Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής συνήθως, πρωτοεμφανίζονται στην εφηβική ηλικία. Περίπου το 0,5-2% των γυναικών πάσχει από νευρογενή ανορεξία και το 2-4% από βουλιμία. Η ψυχογενής ανορεξία και η βουλιμία είναι κυρίως πρόβλημα, που αφορά στις γυναίκες καθότι είναι 8-9 φορές συχνότερες σε αυτές από ό,τι στους άνδρες. Τα τελευταία χρόνια όμως, η διαφορά αυτή φ=αίνεται να μικραίνει. Ενώ στις ΗΠΑ η ψυχογενής ανορεξία αποτελεί την 3η συχνότερη νόσο στις έφηβες. Αντίθετα, η ψυχαναγκαστική υπερφαγία εμφανίζεται περίπου στην ίδια συχνότητα και σε γυναίκες και σε άνδρες (1,5:1) σε ένα ποσοστό γύρω στο 5% του πληθυσμού.

Η ψυχογενής ανορεξία είναι μια από τις πιο επικίνδυνες ψυχιατρικές καταστάσεις αφού το 5-20% περίπου των ασθενών θα πεθάνει, λόγω επιπλοκών της ασθένειας. Από τις πιο τελευταίες έρευνες στην Αμερική υποστηρίζεται οτι 10% των νέων γυναικών του γενικού πληθυσμού παρουσιάζουν συμπτώματα Βουλιμιάς.

Το Κέντρο Ημέρας

To Κέντρο Ημέρας ΑΝΑΣΑ, αποτελεί την πρώτη μάχιμη προσπάθεια της ΑΝΑΣΑ για παροχή πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας, στους πάσχοντες από Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής. Είναι το πρώτο και μοναδικό, στη χώρα μας, νοσοκομείο ημέρας εξειδικευμένο στις διατροφικές διαταραχές που παρέχει δωρεάν υπηρεσίες διάγνωσης, θεραπείας και συμβουλευτικής υποστήριξης των πασχόντων και των οικογενειών τους.

Εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο 2008, όταν ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΑΝΑΣΑ τα αιτήματα για θεραπεία και βοήθεια από ασθενείς και τις οικογένειές τους ήταν τόσα πολλά που επαναπροσδιορίστηκαν οι στόχοι του φορέα και τέθηκε ως επείγουσα προτεραιότητα η ίδρυση μιας δομής για τη θεραπεία των ασθενών.

Λειτουργεί σαν πολυδύναμη μονάδα ημερήσιας φροντίδας και πολυδιάστατης θεραπείας των ασθενών με Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής, ως εξωτερικό ιατρείο πρωτίστως, με σκοπό τη διάγνωση, τη θεραπευτική αντιμετώπιση, την κοινωνική ένταξη ή επανένταξη και λειτουργική αυτονόμηση των μελών και παράλληλα την στήριξη των οικογενειών τους.

Η αρχή της διεπιστημονικότητας αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς των δραστηριοτήτων του Κέντρου Ημέρας, καθώς η πολυπλοκότητα των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής καθιστά τη θεραπευτική τους αντιμετώπιση σχεδόν αδύνατη, χωρίς τη συνεργασία επαγγελματιών υγείας διαφορετικών ειδικοτήτων. Στο συγκεκριμένο Κέντρο η θεραπευτική ομάδα αποτελείται από: ψυχίατρο, παιδο-ψυχίατρο, γενικό ιατρό, δύο ψυχολόγους, διατροφολόγο, εργοθεραπευτή.

Το θεραπευτικό πλαίσιο περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία (ατομική, οικογενειακή, ομαδική,) φαρμακοθεραπεία, συμβουλευτική της οικογένειας, διαιτητική συμβουλευτική, ψυχοεκπαίδευση.

Το κόστος λειτουργίας του Κέντρου Ημέρας και οι αμοιβές των γιατρών, χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Υγείας. Συγκεκριμένα, το Κέντρο Ημέρας ΑΝΑΣΑ επιχορηγείται με βάση το επίσημο σύστημα παρακολούθησης και οικονομικού ελέγχου που εφαρμόζει το Υπουργείο Υγείας για τις δομές ψυχικής υγείας που εποπτεύει, το οποίο στηρίζεται στον αριθμό ωφελούμενων. Διευκρινίζεται ότι η δράση του Διοικητικού Συμβουλίου είναι εθελοντική και η ομάδα διοίκησης της ΑΝΑΣΑ δεν αμείβεται.

Στα χρόνια της λειτουργίας του, το Κέντρο Ημέρας έχει επιτελέσει σημαντικό κλινικό έργο:

Έχει δεχθεί: 13.654 κλήσεις, έχει αξιολογήσει 2833 πάσχοντες, στις εγκαταστάσεις του έχουν γίνει 35.671 κλινικές συναντήσεις και έχει χορηγήσει θεραπεία σε 1089 ασθενείς.

Παράλληλα έχει πραγματοποιήσει πάνω από 60 εκδηλώσεις έχει επιτελέσει πλούσιο επιστημονικό έργο.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, τόσο η πρόεδρος της ΑΝΑΣΑ, όσο και η διεπιστημονική ομάδα που την πλαισίωνε, τόνισαν την ανάγκη δημιουργίας και άλλων Κέντρων Ημέρας, ώστε να έχουν πρόσβαση όλοι οι ασθενείς, από κάθε γωνιά της Ελλάδας.