Μια σύγχρονη και πολύ πρωτότυπη πολυκατοικία στην Αθήνα (8 pics)

Στα νότια προάστια των Αθηνών, στην παραλιακή λεωφόρο που φθάνει ως το Σούνιο, στο αστικό μέτωπο προς τη θάλασσα, βρίσκεται επταώροφη πολυκατοικία συνολικής επιφάνειας 1204,6 m² με δύο υπόγεια (752,6 m²). Η θέση του κτιρίου έχει υπερτοπική ακτινοβολία, καθώς το παραλιακό μέτωπο είναι ένα ενεργό “μουσείο” μοντέρνας και σύγχρονης αρχιτεκτονικής της αθηναϊκής μητρόπολης, που σε παραλλαγές επαναλαμβάνει το τυπικό πρότυπο της μεταπολεμικής αθηναϊκής πολυκατοικίας.

Οι σύγχρονες ελληνικές πόλεις πάσχουν από μια ανελέητη ομοιομορφία, που βασίζεται στη συνεχή επανάληψη των πανομοιότυπων πολυκατοικιών, σε έναν αστικό ιστό ισότροπο και ισομορφικό με τη διαδοχή δρόμων και οικοδομικών τετραγώνων. Η μπλε πολυκατοικία στο θαλασσινό μέτωπο της Αθήνας επιχειρεί να αντιστρέψει τους όρους του παιχνιδιού.

Αντί το κτίριο να μιμείται την πόλη, αυτό διαπραγματεύεται την άλλη όψη του καθρέφτη, που είναι η θάλασσα. Η θάλασσα καθαυτή αλλά και ο ναυτικός κόσμος, ο κόσμος των πλοίων και των ψαριών, προβάλλονται στη μορφή του κτιρίου. Αν η ένδυσή του με ένα ναυτικό καμουφλάζ θα ταίριαζε σε ένα πλοίο, για να το κρύβει μέσα στο στοιχείο του το νερό, εδώ έχουμε τη ριζική αντιστροφή. Φανερώνει το κτίριο μέσα στην πόλη ως ξένο, καταγόμενο από τη θάλασσα, σε αντίθεση με τα άλλα κτίρια . Με τον τρόπο όμως αυτό η μπλε πολυκατοικία ζητά ρητορικά την επαναδιαπραγμάτευση της καταγωγής της σύγχρονης πόλης της Αθήνας: όχι από την ενδοχώρα –και τις αντι-αστικές γεωργικές της μνήμες– αλλά από τη θάλασσα και το διαχρονικό αστικό της κοσμοπολιτισμό.

Περιγραφή

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός προσπαθεί να εξαντλήσει τις πλαστικές δυνατότητες του γεωμετρικού πρίσματος, που προκύπτει από την εφαρμογή του οικοδομικού κανονισμού, αναιρώντας τη λογική της ορθογωνικής διάταξης των γύρω κτιρίων. Η εμπρός (προς τη λεωφόρο) και η πίσω (βορινή) παρειά του κτιρίου αντιμετωπίζονται με κυρίαρχο στοιχείο τους ημιυπαίθριους χώρους και τα υαλοστάσια ανάμεσα σε τρεις κατακόρυφες στήλες (τοιχία του κτιρίου). Οι δύο επιμήκεις πλάγιες όψεις, όπου επικρατούν τα πλήρη, αντιμετωπίζονται ως πλαστικά στοιχεία με ελαφρές καμπυλώσεις, οι οποίες λόγω της έντονης κατακορυφότητας του κτιρίου αποκτούν ιδιαίτερα πλαστική έκφραση.

Ο σκελετός του κτιρίου είναι κατά κύριο λόγο κατακόρυφα τοιχία στην περίμετρο σε μη ορθογωνική διάταξη. Τα ανοίγματα στις όψεις μπαίνουν σε συνεχείς κατακόρυφες ζώνες, έτσι ώστε να τονίζουν την κατακόρυφη διάσταση των τοιχίων, σε εναλλαγή κενού και πλήρους, ενώ λαμβανομένης υπόψη και της ελεύθερης απόληξης των τοιχίων στο δώμα, δημιουργούν ένα πλαστικό αποτέλεσμα εναλλαγής στην έννοια της κατακόρυφης.

Σε αμφότερες τις πλάγιες όψεις δημιουργούνται εσοχές σαν σκισίματα στο σώμα του κτιρίου, από τα οποία προβάλλει ο σκελετός του με τα οριζόντια δοκάρια που δημιουργούν έντονες σκιές και δραματοποιούν την ιδέα του σκελετού. Οι εσοχές αυτές δημιουργήθηκαν για να δίνουν τη δυνατότητα στους πίσω χώρους (υπνοδωμάτια) των κατοικιών να βλέπουν τη μεσημβρία και τη θάλασσα.

Η τυπική κάτοψη, με τις καμπυλοειδείς παραμορφώσεις στην περίμετρο, αποδίδει την εντύπωση ενός υδροδυναμικού αντικειμένου, την εντύπωση μίας ατράκτου ή ενός ιχθυοειδούς, που προδίδει την αρχιτεκτονική πρόθεση να υπάρχει μια δομική σχέση του κτιρίου με τη θαλασσινή θεματολογία. Η αναζήτηση αυτής της σχέσης περνά και στην επεξεργασία των επιμέρους αρχιτεκτονικών στοιχείων και υλικών (στρογγυλά ανοίγματα – φινιστρίνια, στηθαία με σιδηροδοκούς σαν ιστία, εξωτερική χρήση ξύλινων δαπέδων, μπλε χρώμα στις όψεις).

Οι εσωτερικοί χώροι των κατοικιών επιχειρείται, με την οργανική διαδοχή των χώρων και την επεξεργασία των υλικών, να αναπαράγουν την ίδια αυτή ναυτική ή θαλασσινή αίσθηση που αποπνέει το κτίριο εξωτερικά, μεγιστοποιώντας ταυτόχρονα τη σχέση του με το έξω (θέες, εξώστες, ημιυπαίθριοι χώροι).

Οι κοινόχρηστοι χώροι των διαμερισμάτων με τις εκτεταμένες γυάλινες επιφάνειες έχουν θέα στη θάλασσα και στην ακτογραμμή σε άνοιγμα 240 μοιρών. Το κατάστημα του ισογείου έχει ανοικτή – ελεύθερη κάτοψη με μικρό πατάρι και χωριστή είσοδο από την πρασιά. Παρ’ όλο το υψηλό κόστος της κατασκευής, επιλέχθηκε η δημιουργία δύο υπογείων, κυρίως για την απόδοση περισσότερων χώρων στάθμευσης που υπερκαλύπτουν τις ανάγκες της πολυκατοικίας.

Κατασκευή

Η κατασκευή είναι από φέροντα οργανισμό οπλισμένου σκυροδέματος και πλινθοδομές για τους τοίχους. Γίνεται εκτεταμένη χρήση σιδηρών δοκών διατομής I σε οριζόντιες περασιές σε όλη την περίμετρο του κτιρίου. Η εξωτερική βαφή γίνεται σε παραλλαγές της κλίμακας του μπλε προς το γκρι-μπλε σε ένα είδος ναυτικού καμουφλάζ, το οποίο δημιουργεί μια αντιθετική σχέση με το αστικό μέτωπο προς τη θάλασσα, θέλοντας ταυτόχρονα να δημιουργήσει μια νέα εντατική σχέση της πόλης με τη θάλασσα.

Μέσα σ’ αυτή τη μορφολογική πρόταση υπάρχει η πίστη στην αντιμετώπιση της σύγχρονης αθηναϊκής πόλης ως θαλασσινής, μεσογειακής μητρόπολης.

Στοιχεία έργου:
Aρχιτεκτονική μελέτη – επίβλεψη: Ζήσης Κοτιώνης
Στατική μελέτη: Μαρίνος Kαττής
H/M μελέτη: Γιώργος Μαλαχίας
Συνεργάτης αρχιτέκτων: Νίκος Κοτροζίνης
Κατασκευή: Ν. και Α. Λατουσάκης Ο.Ε.
Tοποθεσία: Λεωφ. Ποσειδώνος, Π. Φάληρο, Αθήνα
Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 1200 m²
Xρόνος μελέτης: 2000
Xρόνος κατασκευής: 2001 – 2004
Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης, Ζήσης Κοτιώνης
Περιφέρεια: Αττική