Βαριά βιομηχανία: Γιατί δεν μπορεί να μεταβεί άμεσα από το φυσικό αέριο σε εναλλακτικό καύσιμο- Αγώνας δρόμου για τις εξαιρέσεις

Αγώνα δρόμου πραγματοποιούν οι σημαντικές μεγάλες ελληνικές βιομηχανίες (χαλυβουργίες, Αλουμίνιον της Ελλάδος, Βιοχάλκο) για να χαρακτηριστούν σημαντικές βιομηχανίες και να εξαιρεθούν από την υποχρέωση που συζητείται για μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου. Όπως εξηγούν πηγές, το να αντικαταστήσουν οι μεγάλες βιομηχανίες τη χρήση φυσικού αερίου με εναλλακτικό καύσιμο, στο πλαίσιο της προσπάθειας για μείωση της χρήσης φυσικού αερίου, δεν είναι εφικτό άμεσα.

Όπως αναφέρουν πηγές, η μετάβαση σε εναλλακτικό καύσιμο που προτείνει η κυβέρνηση, π.χ LPG (βουτάνιο και προπάνιο), είναι πολύπλοκη διαδικασία, η οποία απαιτεί σχεδιασμό, χρόνο, διατάξεις ασφαλείας και μελέτη κόστους.  Για μια βαριά βιομηχανία, μια τέτοια αλλαγή απαιτεί σχεδιασμό και επένδυση και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει σε 1-2 μήνες. Χρειάζεται νέο δίκτυο στο εργοστάσιο, δεν μπορεί το εναλλακτικό καύσιμο να περνάει στο δίκτυο φυσικού αερίου, χρειάζονται άλλες δεξαμενές, αντλίες και νέο σχεδιασμό από την αρχή. Για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται ειδική μελέτη που να προσδιορίζει πόσες μέρες μπορεί η μονάδα να δουλεύει με  LPG και πόσες με φυσικό αέριο και να σχεδιάσει τον τρόπο που αυτό μπορεί να γίνει.

“Μια τέτοια πρόταση δεν είναι άμεσα ρεαλιστική δε  θα έχει την  ίδια θερμική απόδοση και θα είναι μεγάλο το κόστος διακοπής” σημειώνουν. Επίσης, τονίζεται ότι η βιομηχανία δεν είναι αιχμιακός καταναλωτής όπως τα νοικοκυριά.

 Υπενθυμίζεται ότι στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι οι ανάγκες της βιομηχανίας θα ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο των παρεμβάσεων που θα γίνουν και για το ρεύμα και για το φυσικό αέριο. Σημείωσε,  ότι «το πρόσθετο κόστος του ρεύματος είναι μια πραγματικότητα που θα ταλανίσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, όχι μόνο των ελληνικών, όμως δεν πρόκειται οι ελληνικές επιχειρήσεις να βρεθούν σε δυσχερέστερη θέση σε σχέση με τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους». Ο ίδιος πρόσθεσε πως «και οι ίδιες οι βιομηχανίες προσαρμόζονται, αναζητώντας εναλλακτικά καύσιμα που είναι πιο φθηνά». «Θα τις στηρίξουμε ως μεταβατική, προσωρινή λύση σε αυτή την κατεύθυνση”.

Σε αυτό, το σχόλιο των κύκλων της βιομηχανίας είναι: «Αν ήταν κάτι εύκολο ή ρεαλιστικό, δεν θα το κάναμε; Θα προτιμούσαμε να πληρώνουμε 5 φορές πάνω το φυσικό αέριο;».

Σημειώνεται ότι η δυνατότητα μιας βιομηχανίας να μεταβεί σε εναλλακτικό καύσιμο είναι ένα από τα κριτήρια που έχει θέσει η Κομισιόν για να εξεταστεί αν μπορεί να εξαιρεθεί από την υποχρέωση μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου.

Μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου οι φάκελοι για τις εξαιρέσεις

Όσον αφορά τη διαδικασία εξαίρεσης από την υποχρέωση μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου,  υπάρχουν κριτήρια που καθορίζουν ποιες είναι οι σημαντικές βιομηχανίες που μπορούν να εξαιρεθούν και οι βιομηχανίες που επιδιώκουν την κατά προτεραιότητα εξαίρεση από τον υποχρεωτικό «κόφτη» του 15% στην κατανάλωση φυσικού αερίου μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου θα καταθέσουν τους φακέλους τους στη ΡΑΕ.

“Στην Ελλάδα το 10% της χρήσης φυσικού αερίου κατευθύνεται στη βιομηχανία και αν υποχρεωθεί να μειωθεί η χρήση αερίου, η βιομηχανία θα αναγκαστεί να πάει σε μεγάλη μείωση παραγωγής. Είναι πολύ σημαντικό  η ελληνική κυβέρνηση να υποστηρίξει την εξαίρεση των σημαντικών ελληνικών βιομηχανιών, γιατί θα είναι ιδιαίτερα  προβληματικό να εξαιρεθούν αντίστοιχες βιομηχανίες στην Ευρώπη και όχι οι ελληνικές”, σημειώνουν κύκλοι της βιομηχανίας. “Στην Ελλάδα που η μεγαλύτερη χρήση φυσικού αερίου γίνεται για ηλεκτροπαραγωγή για να μειώσουμε την κατανάλωση φυσικού αερίου πρέπει να εξοικονομήσουμε ενέργεια και όχι να μειώσουμε τη χρήση φυσικού αερίου στη  βιομηχανία”, τονίζουν.

Έκτακτες συνθήκες

Σημειώνεται ότι πριν λίγες ημέρες ο υπουργός περιβάλλοντος και ενέργειας Κ. Σκρέκας συναντήθηκε με εκπροσώπους της βιομηχανίας και συζητήθηκε το ενδεχόμενο η βιομηχανία να κληθεί να αντιμετωπίσει έως και το χειρότερο δυνατό σενάριο ενόψει της ενεργειακής κρίσης τον χειμώνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση έκτακτων συνθηκών, δηλαδή στο ενδεχόμενο διακοπής της τροφοδοσίας του Turk Stream, η προσφορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα θα μειωθεί κατά 26 TWh και όχι μόνο κατά 7-8 TWh που είναι ο σημερινός στόχος εξοικονόμησης αν χρειαστεί να μειωθεί το φυσικό αέριο κατά 15%.

Τι προβλέπει η Κομισιόν για τις σημαντικές βιομηχανίες που εξαιρούνται από τη μείωση

Το πλαίσιο της απόφασης για μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%, δίνει τη δυνατότητα στα κράτη- μέλη να εξαιρούν κατά προτεραιότητα μεγάλους καταναλωτές, που παρέχουν αγαθά ή και υπηρεσίες, τα οποία αξιολογούνται ως κρίσιμα και στρατηγικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας.

Εκτός από την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον, την άμυνα, τα διυλιστήρια και τα τρόφιμα, κρίσιμοι επίσης θεωρούνται οικονομικοί τομείς ή βιομηχανίες που είναι μέρη διασυνοριακών εφοδιαστικών αλυσίδων και προσφέρουν αγαθά και υπηρεσίες κρίσιμες, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο. Το σκεπτικό της εξαίρεσης σε αυτή την περίπτωση λέει ότι οι διαταραχές στη λειτουργία μιας επιχείρησης ενδέχεται να μην επηρεάσουν κρίσιμους τομείς σε ένα κράτος-μέλος, αλλά μπορεί να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό κρίσιμους τομείς σε άλλα κράτη- μέλη και άρα θα πρέπει να αξιολογούνται οι επιπτώσεις στη μείωση της παραγωγής σε παγκόσμιο ή ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι μεμονωμένα.

 Λαμβάνεται υπόψη επίσης εάν μια εταιρεία έχει το μονοπώλιο στην Ευρώπη ή παγκοσμίως ή κυριαρχικό ρόλο στην αγορά σε μια κρίσιμη αλυσίδα αξίας. Εάν η μείωση της παροχής φυσικού αερίου σε μία εγκατάσταση εμποδίσει την παραγωγή ενός βασικού προϊόντος σε ολόκληρη την Ε.Ε. ή ευρύτερα, αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη.

Άλλο κριτήριο που αξιολογείται για την κατά προτεραιότητα εξαίρεση από τη μείωση της κατανάλωσης είναι η δυνατότητα υποκατάστασης του φυσικού αερίου με άλλα καύσιμα. Επίσης, θα πρέπει να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις στις εγκαταστάσεις μιας επιχείρησης από την υποχρεωτική διακοπή της λειτουργίας της.  Υπάρχουν βιομηχανίες που πρέπει να λειτουργούν συνεχώς και όπου η απότομη διακοπή της τροφοδοσίας με φυσικό αέριο μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμες ζημιές στις εγκαταστάσεις (π.χ. βιολογικά φάρμακα και άλλα μέρη της βιομηχανίας υγείας, κάποια μέρη μηχανολογίας, βιομηχανία υφασμάτων και συγκεκριμένα στον υποτομέα φινιρίσματος, φαρμακοβιομηχανία, στους περισσότερους τομείς χημικών διεργασιών – λιπάσματα, γυαλί, χάλυβα, αλουμίνιο, διυλιστήρια, ασβέστη, τομείς κεραμικών).

Αρκετές βιομηχανίες, ενεργοβόρες και μη, απαιτούν μια ελάχιστη ποσότητα φυσικού αερίου για αδιάλειπτη παραγωγή, καθώς εάν η παραγωγή σταματήσει, δεν μπορεί να επανεκκινήσει χωρίς σημαντικές καθυστερήσεις, ρυθμιστική έγκριση και κόστος. Σε τέτοιες περιπτώσεις η ελάχιστη ποσότητα κατανάλωσης φυσικού αερίου θα πρέπει να καθοριστεί και να προσδιοριστεί ως κρίσιμη και να δοθεί προτεραιότητα αντίστοιχα, ανάλογα με την επίδοση αυτών των βιομηχανιών σε σχέση με τα άλλα κριτήρια.