Σε εξέλιξη βρίσκονται σημαντικά έργα αναβάθμισης και αξιοποίησης λιμενικών υποδομών σε όλη τη χώρα, με το Υπερταμείο να αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των νέων επενδύσεων. Από τη Ζάκυνθο, όπου συνεχίζεται η εκπόνηση του Master Plan για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας, έως τον Βόλο, όπου μετά την αιφνιδιαστική ακύρωση του προηγούμενου διαγωνισμού προωθούνται αποκαταστάσεις και νέο επιχειρηματικό σχέδιο, και το Λαύριο, όπου πέντε επενδυτικά σχήματα διεκδικούν πλειοψηφικό πακέτο μετοχών, το τοπίο των ελληνικών λιμανιών αλλάζει ριζικά. Παράλληλα, ολοκληρώθηκαν μεγάλες συμβάσεις υποπαραχώρησης, όπως αυτή του λιμένα Καβάλας, ενώ προωθούνται έργα ενεργειακής αναβάθμισης και η αξιοποίηση πολλών ακόμη περιφερειακών λιμένων.

Συνολικά, το Υπερταμείο κατέχει ποσοστά συμμετοχής σε όλα τα μεγάλα λιμάνια που έχουν περάσει σε καθεστώς ιδιωτικοποίησης, όπως ο ΟΛΠ, ο ΟΛΘ, η Ηγουμενίτσα, το Ηράκλειο και το Λαύριο, έχει στην πλήρη ιδιοκτησία του επτά λιμάνια σε Πάτρα, Βόλο, Ελευσίνα, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Ραφήνα και Κέρκυρα, ενώ ως Αρχή Σχεδιασμού Λιμένων, είχε αναλάβει την προώθηση της αξιοποίησης περιφερειακών λιμανιών, όπως της Ζακύνθου, της Στυλίδας, της Χαλκίδας, της Μυτιλήνης, της Κύμης και άλλων.

1

Ξεκινώντας από τα Επτάνησα, η  διαδικασία εκπόνησης του Προγραμματικού Σχεδίου (Master Plan) για τον Λιμένα Ζακύνθου προχωράει με τη παράταση της συνολικής προθεσμίας περαίωσης της μελέτης. Η παράταση έχει διάρκεια δώδεκα μηνών, με νέα καταληκτική ημερομηνία την 1η Ιουνίου 2026.

Ειδικότερα, η ατζέντα του έργου περιλαμβάνει θέματα που αφορούν το τουριστικό προφίλ του λιμένα, όπως την κρουαζιέρα και τα σκάφη αναψυχής, ενώ εξετάζονται και εμπορικές χρήσεις για ιδιώτες, όπως καταστήματα, εστίαση και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ανάμεσα στα προς αξιοποίηση περιουσιακά στοιχεία υπό τη διαχείριση του Υπερταμείου  βρίσκεται και η μαρίνα της Ζακύνθου, η οποία βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τον κύριο λιμένα.

Η μαρίνα διαθέτει 150 θέσεις ελλιμενισμού, ενώ η χερσαία της ζώνη εκτείνεται σε 37.000 τετραγωνικά μέτρα και η θαλάσσια σε 65.000 τετραγωνικά μέτρα. Στους χώρους της επιτρέπεται η ανάπτυξη εμπορικών χρήσεων, όπως ξενοδοχεία, καταστήματα εστίασης και κέντρα ψυχαγωγίας.

Το χαρτοφυλάκιο

Το Υπερταμείο (μετά και την απορρόφηση του ΤΑΙΠΕΔ) έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αναβάθμιση και αξιοποίηση λιμανιών, μαρινών και ακινήτων, προωθώντας σημαντικά έργα και προκηρύσσοντας ώριμους διαγωνισμούς για πολλές λιμενικές υποδομές.

Τον Φεβρουάριο του 2025 ολοκληρώθηκε η σύμβαση υποπαραχώρησης για τον Λιμένα Καβάλας («Φίλιππος Β’») μεταξύ του Δημοσίου και της κοινοπραξίας «Σάρισα», στην οποία κύρια συμμετέχουν ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η αμερικανική εταιρεία Black Summit. Η συμφωνία προβλέπει πως ο υποπαραχωρησιούχος θα καταβάλει αρχικά ένα εφάπαξ ποσό 1,85 εκατομμυρίων ευρώ και, μέσα σε 40 χρόνια, συνολικά 20 εκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχούν στο 2% των εκτιμώμενων εσόδων, δεσμευόμενος να υλοποιήσει επενδύσεις ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ.

Η κύρια δραστηριότητα του εμπορικού λιμένα Καβάλας αφορά τη διακίνηση γενικού και ξηρού χύδην φορτίου, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα εξυπηρέτησης εμπορευματοκιβωτίων. Το λιμάνι διαθέτει πλήρως λειτουργικές λιμενικές υποδομές και αποθηκευτικούς χώρους, ενώ χάρη σε πρόσφατη επέκταση, έχει τη δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης.

Η υποπαραχώρηση καλύπτει τον υπάρχοντα προβλήτα με επιστρωμένη επιφάνεια περίπου 117.000 τ.μ., μια πρόσθετη μη επιστρωμένη έκταση υπό αποκατάσταση περίπου 165.000 τ.μ., τον αποσπασμένο μώλο/κυματοθραύστη, την εμπορική δραστηριότητα που περιλαμβάνει γενικό φορτίο, ξηρό χύδην φορτίο και περιστασιακή εξυπηρέτηση εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και επιλεγμένα στοιχεία του υφιστάμενου εξοπλισμού του λιμανιού.

Από την άλλη τον Φεβρουάριο του 2025 ανακοινώθηκε ξαφνικά η ακύρωση του διαγωνισμού για την πώληση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Βόλου, παρόλο που από τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) είχε αναδειχθεί προτιμητέος επενδυτής με προσφορά που ξεπερνούσε τα 51 εκατομμύρια ευρώ. Η επίσημη αιτιολογία βασίστηκε στην ανάγκη αποκατάστασης των ζημιών που προκάλεσε η κακοκαιρία «Daniel» και στην επανεκτίμηση της αξίας του λιμανιού, έργα αποκατάστασης συμβατικής αξίας 9,5 εκατ. ευρώ, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τα μέσα του καλοκαιριού και περιλαμβάνουν την εκβάθυνση της λιμενολεκάνης με απομάκρυνση των προσχώσεων που προκλήθηκαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Στόχος είναι το λιμάνι του Βόλου να μπορεί να υποδέχεται μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια, και για αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπόνηση νέου Business Plan, που θα αποτελέσει τη βάση για το Σχέδιο Επιχειρηματικής Ανάπτυξης (Master Plan).

Ακόμη, με πέντε δεσμευτικές προσφορές προχωράει ο διαγωνισμός για την απόκτηση πλειοψηφικού πακέτου (51%) της εταιρείας Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου Α.Ε.. Συγκεκριμένα οι προσφορές προήλθαν από τα εξής επενδυτικά σχήματα: την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – CELESTYAL, την κοινοπραξία ΙΝΤΕΡΚΑΤ Α.Ε. – BEAUFORT SEA SHIPPING CORPORATION – NEWSPHONE HELLAS S.A., την κοινοπραξία OLYMPIC MARINE S.A. – CRUISE TERMINAL INVESTMENT LIMITED SARL, την ISRAEL SHIPYARDS INDUSTRIES LTD. και την JET PLAN SHIPPING CO LTD.

Υπενθυμίζεται πως η ΟΛΛ Α.Ε. κατέχει το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων του Λιμένα Λαυρίου μέσω σύμβασης παραχώρησης 60 ετών με το Δημόσιο, που ισχύει έως το 2062, με το Υπερταμείο να στοχεύει κυρίως στην τουριστική αξιοποίηση του λιμανιού, εξυπηρετώντας κρουαζιερόπλοια αλλά και φορτηγά εμπορευμάτων, ενώ η μαρίνα διαθέτει 180 θέσεις για σκάφη αναψυχής με δυνατότητα επέκτασης κατά 20%.

Την ίδια ώρα ο Οργανισμός Λιμένος Πάτρας προετοιμάζει ένα φιλόδοξο έργο, τη mega yacht μαρίνα με την ονομασία Patradise Mega Yacht Marina, η οποία θα φιλοξενεί έως και 212 σκάφη, καθιστώντας την μια από τις μεγαλύτερες μαρίνες στη Δυτική Ελλάδα. Το έργο, που έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 12 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα δημιουργήσει σύγχρονες εγκαταστάσεις με έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη και καινοτόμες, φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, ενώ θα αναβαθμίσει σημαντικά το λιμάνι της Πάτρας, καθιστώντας την πόλη σημαντικό προορισμό για yachts στη Μεσόγειο.

Παράλληλα προχωράει διεθνής διαγωνισμός ώστε τα λιμάνια της Πάτρας, του Κατάκολου και της Καβάλας να εξελιχθούν σε κόμβους κρουαζιέρας. Συγκεκριμένα, ενδιαφέρον έχουν δείξει τα εξής σχήματα: Cruise Terminals International Ltd (Τμήμα 1), GPH Cruise Port Finance Ltd (Τμήμα 1 & 2), LAMDA MARINAS Μονοπρόσωπη Α.Ε. Συμμετοχών και Αξιοποίησης Τουριστικών Λιμένων (Τμήμα 2), Κοινοπραξία Cruise Terminal Investment Limited Sàrl – V Group SM SA (Τμήμα 1).

Τέλος υπενθυμίζεται πως το Υπερταμείο προχωρά σε διαγωνισμό για την πρόσληψη διεθνούς συμβούλου επιχειρηματικής ανάπτυξης, με αντικείμενο την εκπόνηση ολοκληρωμένων πενταετών business plans για πέντε Λιμενικές Αρχές στρατηγικής σημασίας. Ο σύμβουλος θα χαρτογραφήσει πλήρως τις υφιστάμενες υποδομές, θα αναλύσει την αγορά, τις τάσεις και τον ανταγωνισμό, θα αξιολογήσει τη δυναμική ανάπτυξης και τις συνέργειες με άλλα λιμάνια ή μέσα μεταφοράς, ενώ θα επεξεργαστεί σενάρια επενδύσεων και χρηματοδότησης, προτείνοντας κατάλληλα μοντέλα διακυβέρνησης και συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Παράλληλα, θα αναθεωρήσει τα τιμολόγια, τις συμβάσεις και τα προγράμματα κεφαλαιουχικών δαπανών, θα εκπονήσει μακροπρόθεσμες προβλέψεις κίνησης φορτίων, επιβατών και πλοίων, και θα παραδώσει αναλυτικούς “οδικούς χάρτες” για κάθε λιμένα, καθορίζοντας σαφή βήματα, χρονοδιάγραμμα και ρόλους όλων των εμπλεκομένων για την αξιοποίηση των λιμενικών assets με μέγιστη οικονομική, εμπορική και γεωπολιτική απόδοση.

Διαβάστε επίσης:

Μαρίνα Αλίμου – Ελλάκτωρ: Σήμα εκκίνησης από τον Δήμο Αλίμου για τη μεγάλη ανάπλαση

Στις «ράγες» η νέα σιδηροδρομική σύνδεση του ΟΛΘ και ο Δυτικός Προαστιακός Θεσσαλονίκης

Πώς διαμορφώνεται το παζλ των διαγωνισμών για τα μεγαλύτερα Logistics Centers στην Ελλάδα