Οι 20 σύλλογοι της Premier League οδεύουν σε κρίσιμη ψηφοφορία στις 21 Νοεμβρίου για το λεγόμενο anchoring. Πρόκειται για ρύθμιση που θα βάζει «ταβάνι» στις δαπάνες ενός κλαμπ για το κόστος ποδοσφαιρικού τμήματος (μισθοί παικτών και προπονητή, αποσβέσεις μεταγραφών, προμήθειες ατζέντηδων) στο πενταπλάσιο των εσόδων από τηλεοπτικά/έπαθλα της ομάδας που τερμάτισε τελευταία την προηγούμενη σεζόν. Με βάση τα στοιχεία του 2023/24, το όριο αυτό εκτιμάται περίπου στις 632 εκατ. ευρώ, ενώ αν εγκριθεί με πλειοψηφία 2/3 θα ισχύσει από τη νέα σεζόν.

Σαν το (γνωστό από το ΝΒΑ) κυρίως, salary cup δηλαδή.  

1

Από το PSR στο SCR

Το “anchoring” θα «τρέχει» παράλληλα με τον δείκτη Squad Cost Ratio, που ορίζει ότι οι δαπάνες για το ρόστερ δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 85% των εσόδων του συλλόγου. Το SCR έρχεται να αντικαταστήσει τους ισχύοντες Profit & Sustainability Rules (PSR), οι οποίοι επιτρέπουν ζημίες έως 105 εκατ. λίρες σε τριετία — ήτοι περίπου 121 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι ένα πιο προβλέψιμο, αναλογικό πλαίσιο, με την Premier League να υποστηρίζει ότι το “anchoring” λειτουργεί ως «προληπτική ασπίδα» σε περίπτωση που κάτι διαταράξει την ανταγωνιστικότητά της· στον αντίποδα, η UEFA εφαρμόζει ήδη το δικό της SCR στο 70% των εσόδων.

Οι ποινές και το νομικό ναρκοπέδιο

Το προσχέδιο 25 σελίδων προβλέπει ελάχιστη αφαίρεση 6 βαθμών για δεύτερη υπέρβαση του ορίου, συν -1 βαθμό για κάθε επιπλέον υπέρβαση κατά 7,5 εκατ. ευρώ. Η Ένωση Ποδοσφαιριστών (PFA) αντιμετωπίζει τη ρύθμιση ως «σκληρό salary cap» και εξετάζει νομικές ενέργειες, κάτι που θα άνοιγε νέο μέτωπο προσφυγών, σε μια λίγκα που ήδη δαπανά δεκάδες εκατομμύρια σε δικαστικές υποθέσεις.

Ποιοι αντιδρούν και γιατί

Μάντσεστερ Σίτι και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ βρίσκονται στο στρατόπεδο του «όχι», προειδοποιώντας ότι η Πρέμιερ θα χάσει εν καιρώ την κορυφαία θέση της στο ποδοσφαιρικό οικοσύστημα, αφού οι αμοιβές δεν θα μπορούν να συμβαδίσουν με της ηπειρωτικής ελίτ (Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Μπάγερν, Παρί) ή αγορών εκτός Ευρώπης.

Η αρχική, άτυπη ψηφομέτρηση το 2024 είχε βρει 16 κλαμπ θετικά στο να προχωρήσει η συζήτηση, με αντιρρήσεις από Γιουνάιτεντ, Σίτι και Άστον Βίλα και αποχή της Τσέλσι.

Τι σημαίνει για τους «νεοφώτιστους» και την EFL

Οι πολέμιοι του μέτρου φοβούνται και παράπλευρες απώλειες για την Championship. Αν η ομοσπονδία της, η EFL ακολουθήσει με παρόμοιο «άγκυρα» πενταπλασίου, τότε οι υποβιβασμένοι — φορτωμένοι με συμβόλαια Premier League — θα παραβίαζαν αυτομάτως ένα πλαφόν κοντά στα 46–47 εκατ. ευρώ (μετατροπή από τις 40 εκατ. λίρες που αναφέρονται στα σχετικά ρεπορτάζ), φέρνοντας περισσότερες κυρώσεις, λιγότερη ρευστότητα και λιγότερες μεταγραφικές ροές προς τα κάτω στρώματα.

Η γκρίζα ζώνη των ισοτιμιών

Για να γίνει αντιληπτό το αποτύπωμα: με ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ 1 λίρα = περίπου 1,149 ευρώ, το «κατώφλι» των 550 εκατ. λιρών διαβάζεται ως 632 εκατ. ευρώ. Κάθε «σκαλί» υπέρβασης των 6,5 εκατ. λιρών αντιστοιχεί σε περίπου 7,5 εκατ. ευρώ· και το παλιό όριο ζημιών των 105 εκατ. λιρών ισούται με περίπου 121 εκατ. ευρώ. Σε ένα περιβάλλον που οι ισοτιμίες κινούνται, οι επιπτώσεις ενός σταθερού πολλαπλασίου 5x γίνονται ακόμη πιο σύνθετες.

Το διακύβευμα για την εμπορική ισχύ

Οι υποστηρικτές του “anchoring” το πλασάρουν ως εργαλείο συγκράτησης μισθολογικού πληθωρισμού και εξορθολογισμού δαπανών ώστε να προστατευθούν τα τηλεοπτικά συμβόλαια-μαμούθ στο μέλλον. Οι αντίπαλοι απαντούν ότι, αν «σφίξει» υπερβολικά το ταβάνι, θα φύγει σταδιακά το ταλέντο, θα μειωθεί η αξία του προϊόντος και θα χαθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που έχει στηρίξει την Premier League επί δύο δεκαετίες.

Λύση μεν, αλλά…

Η πρόταση «άγκυρας» λύνει ένα υπαρκτό πρόβλημα (το ξέφρενο κόστος) με έναν υπεραπλουστευτικό μηχανισμό που ταιριάζει περισσότερο σε κλειστά οικοσυστήματα τύπου NBA.

Σε μια ανοικτή ευρωπαϊκή αγορά με πολλαπλές διοργανώσεις και διαφορετικά ρυθμιστικά καθεστώτα, ένα οριζόντιο 5x πάνω στην ουραγό ενέχει τον κίνδυνο να «κουρέψει» τους πρωταθλητές στο όνομα της ισορροπίας, να τιμωρήσει δυσανάλογα τους υποβιβασμένους και να δημιουργήσει στρεβλώσεις μεταξύ Premier–EFL–UEFA. Αν κάτι χρειάζεται η λίγκα, είναι αυστηρό, διαφανές SCR με πραγματικές, άμεσες κυρώσεις και έξυπνα «παράθυρα» για επενδύσεις σε υποδομές/ακαδημίες — όχι ένα σκληρό πλαφόν που δένει τα χέρια στους ισχυρούς χωρίς να θεραπεύει τα αίτια της υπερχρέωσης.

Με άλλα λόγια: μεταρρύθμιση, ναι· “anchoring” όπως περιγράφεται, δύσκολα.