Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας: Τα μέτρα συμφωνήθηκαν, χρειαζόμαστε μέτρα- Γιατί είναι δύσκολη η εξίσωση του πλαφόν στο φυσικό αέριο

Χωρίς πανηγυρισμούς για …το επίπεδο συμφωνίας που επετεύχθη  ολοκληρώθηκε χθες το Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της Ευρώπης, αφού είναι σε όλους σαφές ότι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν δεν αρκούν για να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου και της ενέργειας.

Αυτό είπε εξάλλου,  μετά το Συμβούλιο ο Τσέχος υπουργός Ενέργειας Γιόζεφ Σικέλα, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ: “Αν και οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν σε έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, αυτό δεν αρκεί. Είμαστε σε έναν ενεργειακό πόλεμο με τη Ρωσία, ο οποίος επηρεάζει επίσης έντονα τη βιομηχανία μας. Απαιτείται περαιτέρω επείγουσα και συντονισμένη δράση της ΕΕ», επέμεινε.

Έτσι, μπορεί να συμφώνησαν οι υπουργοί να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας, για την επιβολή της εισφοράς αλληλεγγύης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων και για τη θέσπιση Μηχανισμού πλαφόν στην τιμή ενέργειας, και να κέρδισαν την ευελιξία να τα εφαρμόσουν, όπως τους ταιριάζει, όμως δεν υπήρξε συμφωνία για πλαφόν στο φυσικό αέριο και έτσι δεν μπορούν να ελέγξουν την τιμή του φυσικού αερίου και την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.

Επομένως, τα μέτρα αυτά δεν αρκούν.

Η δύσκολη εξίσωση της επιβολής ενός γενικού πλαφόν

Πρόταση για πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου από όλες τις πηγές και όχι μόνο από τη Ρωσία,  είχαν ζητήσει με επιστολή τους στην Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον 15 κράτη μέλη, μετά από πρωτοβουλία του Βελγίου, της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Πολωνίας, ενόψει του χθεσινού Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην επιστολή οι Υπουργοί Ενέργειας των 15 κρατών μελών ζητούσαν από την Κομισιόν να παρουσιάσει πρόταση προς την κατεύθυνση της επιβολής ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου, η οποία στη συνέχεια θα πρέπει να κατατεθεί ως νομοθετική πρόταση το συντομότερο δυνατόν.

Την επιστολή υπογράφουν οι Υπουργοί Ενέργειας του Βελγίου, της Βουλγαρίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κροατίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας.

Η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή ούτε από τη Γερμανία, τη Νορβηγία και το Λουξεμβούργο ούτε από την Κομισιόν καθώς εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει προβλήματα στην ασφάλεια εφοδιασμού. Τα κύρια επιχειρήματα της Κομισιόν είναι ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται το ίδιο η Ρωσία και οι άλλες χώρες προμηθευτές φυσικού αερίου, ότι με τις άλλες χώρες όπως η Νορβηγία, η Αλγερία ή το Αζερμπαιτζάν η Ευρώπη έχει ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας και διαπραγματεύσεων για τις τιμές και ότι ένα γενικό πλαφόν θα απέτρεπε τους προμηθευτές LNG να κατευθύνουν στην Ευρώπη τις ποσότητες LNG σε μια περίοδο που όχι μόνο το χρειάζεται, αλλά και εξαρτάται από αυτό.

Ωστόσο, η Κομισιόν, άφησε ανοιχτά τα περιθώρια για περαιτέρω συζητήσεις και την επόμενη εβδομάδα οι χώρες Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο και Πολωνία συμφώνησαν να καταθέσουν  προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μια τεχνική πρόταση για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργεί το γενικό πλαφόν.

Ταυτόχρονα, ξεκίνησε μια ευρύτερη συζήτηση για να αναπτυχθεί ένας εναλλακτικός δείκτης τιμολόγησης του φυσικού αερίου που θα αντανακλά καλύτερα τη σημερινή κατάσταση και δεν θα οδηγεί απαραίτητα στα ύψη τις τιμές. Κάτι τέτοιο, όμως δεν αποτελεί άμεση λύση, αλλά μεσοπρόθεσμη καθώς μπορεί να χρειαστεί πολλά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί και να επιτύχει ένα άλλο μοντέλο.

 Η Κομισιόν επίσης είναι ανοιχτή στη δημιουργίας ενός προσωρινού μέτρου που θα μειώνει  την τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται στην ηλεκτροπαραγωγή, πρόταση που ουσιαστικά….πετάει το μπαλάκι στην εξέδρα. Κι αυτό γιατί η  πρόταση αυτή  ουσιαστικά σημαίνει ότι κάποιος (τα κράτη μέλη) θα χρηματοδοτεί τη διαφορά, επιδοτώντας τις αγορές φυσικού αερίου στους ηλεκτροπαραγωγούς για να κρατούν χαμηλά την τιμή της ενέργειας…

 Έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων

Ο Κανονισμός με τα νέα μέτρα αναμένεται να δημοσιευθεί την επόμενη εβδομάδα και ακολούθως τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξειδικεύσουν τον τρόπο με τον οποίο θα τα υλοποιήσουν. Επιμέρους αποφάσεις τόσο για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας, όσο και για την επιβολή της εισφοράς αλληλεγγύης στους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων και τα διυλιστήρια, αναμένονται από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Για την εισφορά αλληλεγγύης, οι αποφάσεις που ελήφθησαν, αφήνουν το περιθώριο στην κάθε κυβέρνηση να αποφασίσει αν θα την εφαρμόσει από φέτος ή από το 2023 και για ένα ή δύο χρόνια.

Συμφωνήθηκε να ορίσουν μια υποχρεωτική προσωρινή εισφορά αλληλεγγύης επί των κερδών των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του αργού πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του άνθρακα και των διυλιστηρίων. Η εισφορά αλληλεγγύης θα υπολογίζεται επί των φορολογητέων κερδών, όπως προσδιορίζονται βάσει των εθνικών φορολογικών κανόνων κατά το φορολογικό έτος που αρχίζει το 2022 ή/και το 2023, τα οποία υπερβαίνουν την αύξηση κατά 20% των μέσων ετήσιων φορολογητέων κερδών από το 2018. Η εισφορά αλληλεγγύης θα εφαρμόζεται επιπλέον των τακτικών φόρων και εισφορών που ισχύουν στα κράτη μέλη.

Τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρήσουν εθνικά μέτρα που είναι ισοδύναμα με την εισφορά αλληλεγγύης, εφόσον είναι συμβατά με τους στόχους του κανονισμού και παράγουν τουλάχιστον συγκρίσιμα έσοδα.

Τα έσοδα από την εισφορά αλληλεγγύης θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή οικονομικής στήριξης στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και για την άμβλυνση των επιπτώσεων των υψηλών λιανικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.

Το Συμβούλιο επίσης συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν προσωρινά μια τιμή για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις η οποία να είναι χαμηλότερη του κόστους.