Η ανάπτυξη της Γαλάζιας Οικονομίας στο επίκεντρο της πολιτικής του υπουργείου Ναυτιλίας  

Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση τέθηκε από σήμερα η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, υπό τον τίτλο «Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στο Νησιωτικό Χώρο και λοιπές διατάξεις», η οποία και θα ολοκληρωθεί στις 25 Νοεμβρίου 2020, στις 18.00.

Με τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία επιχειρείται για πρώτη φορά να καθοριστεί, τόσο σε εθνικό, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα ολιστικό πλαίσιο για το σχεδιασμό και την εξειδίκευση των κατευθύνσεων μιας εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού προσδιορίζονται συγκεκριμένες αναπτυξιακές πολιτικές, αλλά και προγράμματα χρηματοδότησης που συνδέονται με τη θαλάσσια οικονομία και τη νησιωτικότητα, ενώ ταυτόχρονα συντονίζονται οι πολιτικές που συνδέονται με το θαλάσσιο χώρο.

Ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Γιάννης Πλακιωτάκης αναφερόμενος στο σχέδιο νόμου τόνισε ότι «Η Ελλάδα χρειάζεται μια επίσημη και καλά σχεδιασμένη δημόσια Νησιωτική Πολιτική, με σαφείς στρατηγικούς στόχους, διακριτό Σχέδιο Δράσης και συγκεκριμένα μέσα και εργαλεία για να υλοποιηθεί.

Για πρώτη φορά, οι αποσπασματικές παρεμβάσεις, δίνουν τη θέση τους σε ολιστική στρατηγική προσέγγιση της Νησιωτικής Πολιτικής και της Θαλάσσιας οικονομίας.

Το τρίπτυχο «Νησιωτικότητα, Θαλάσσια οικονομία, Γαλάζια Ανάπτυξη» συνιστά δομικό στοιχείο της στρατηγική μας για τα νησιά.

Μια στρατηγική που αναγνωρίζει τις εγγενείς χωρικές και περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες, αλλά και τα πολλαπλά πλεονεκτήματα της μοναδικότητας της πολυνησιακής ανάπτυξης και της διακριτής ταυτότητας των νησιών. Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι το νομοσχέδιο περιλαμβάνει τρία ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα.

«Μέσα από το νομοσχέδιο», υπογράμμισε ο κ. Πλακιωτάκης, «προτείνεται η ουσιαστική ενεργοποίηση του Κράτους και η αναβάθμιση του εποπτικού ρόλου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για την προώθηση του στόχου της «νησιωτικής συνοχής σε όλους του τομείς πολιτικής που σχετίζονται με τις καθοριστικές αρμοδιότητες του».

Ταμείο Θαλάσσιας –Γαλάζιας οικονομίας

Με το άρθρο 8 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου συστήνεται Ταμείο Χαρτοφυλακίου με την επωνυμία «Ταμείο Θαλάσσιας – Γαλάζιας Οικονομίας», με σκοπό τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων για την ανάπτυξη και προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον τομέα της Θαλάσσιας Οικονομίας και της Γαλάζιας Ανάπτυξης, καθώς και στους τομείς ναυτιλιακής τεχνολογίας, ναυτιλιακού και ναυπηγικού εξοπλισμού, ανάπτυξης εφαρμογών και για τη χρήση τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) στους ανωτέρω τομείς.

Το Ταμείο Θαλάσσιας – Γαλάζιας Οικονομίας αποτελεί μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής κατά την έννοια του άρθρου 38 του Κανονισμού 1303/2013και χρηματοδοτείται με εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.

Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας

Επίσης με το άρθρο 9 του σχεδίου νόμου προβλέπεται ότι  στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συστήνεται Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας (εφεξής «Μητρώο»), στο οποίο δύνανται να εγγραφούν φορείς που δραστηριοποιούνται στους τομείς που σχετίζονται με την Εθνική Στρατηγική. Η εγγραφή των ως άνω φορέων στο Μητρώο έχει ως σκοπό την προώθηση της Εθνικής Στρατηγικής, καθώς και τη χαρτογράφηση και τον συντονισμό των εγγεγραμμένων φορέων, ιδίως στα πεδία της Θαλάσσιας Οικονομίας, της Γαλάζιας Οικονομίας και της Νησιωτικότητας.

Το Μητρώο αποτελείται από τέσσερα  υπομητρώα, στα οποία δύνανται να εγγραφούν φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής που σχετίζονται με έναν ή περισσότερους από τους τομείς με τους οποίους συνδέεται η Εθνική Στρατηγική ανάλογα με το αντικείμενο, τους σκοπούς, τη δομή και λειτουργία τους, και συγκεκριμένα:

α) Υπομητρώο «Ερευνητικών Φορέων», στο οποίο εγγράφονται ερευνητικοί και ακαδημαϊκοί φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, καθώς και ακαδημαϊκά ιδρύματα, κέντρα αριστείας του άρθρου 19 του ν. 4653/2020 (Α’ 12) και εργαστήρια του άρθρου 28 του ν. 4485/2017 (Α’ 114),

β) Υπομητρώο «Εκπροσώπων Επιχειρηματικότητας», στο οποίο εγγράφονται φορείς που εκπροσωπούν επιχειρήσεις, καθώς και κλαδικοί φορείς, επιμελητήρια ή ενώσεις επιμελητηρίων,

γ) Υπομητρώο «Φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών», στο οποίο δύνανται να εγγραφούν κοινωφελή ιδρύματα, φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) του ν. 4430/2016 (Α’ 205), καθώς και σωματεία ή σύλλογοι του νησιωτικού χώρου,

δ) Υπομητρώο «Δημόσιων Φορέων», στο οποίο δύνανται να εγγραφούν φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, καθώς και νομικά πρόσωπα που εποπτεύονται από το Δημόσιο.

Το Μητρώο αναρτάται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα με διαβαθμισμένη πρόσβαση στα εγγεγραμμένα μέλη του και λειτουργεί ως μηχανισμός σύζευξης και προώθησης της συνεργασίας και δικτύωσης των μελών των τεσσάρων  υπομητρώων.

Ειδικό πρόγραμμα

Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής θεσπίζεται ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης, στο οποίο εντάσσονται δράσεις, μελέτες και ενέργειες για τη θεσμική ενδυνάμωση των φορέων της θαλάσσιας οικονομίας (εφεξής «Πρόγραμμα θεσμικής ενδυνάμωσης»).Το Πρόγραμμα θεσμικής ενδυνάμωσης αφορά ιδίως στη χρηματοδότηση ερευνών και μελετών για τη συστηματική παρακολούθηση της αγοράς και την ανάπτυξη επαρκώς τεκμηριωμένων προτάσεων στο πλαίσιο συμμετοχής σε διαβουλεύσεις και εισηγήσεις επί του περιεχομένου της Εθνικής Στρατηγικής ή της Ετήσιας Έκθεσης Αξιολόγησης του άρθρου 5.

Οι πόροι του προγράμματος προέρχονται από τον προϋπολογισμό του Π.Δ.Ε. του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Επιλέξιμοι φορείς για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι οι φορείς που δικαιούνται να εγγραφούν στο Μητρώο του άρθρου 9.

Για την ένταξη των επιλέξιμων φορέων στο πρόγραμμα λαμβάνονται υπόψη ιδίως τα παρακάτω κριτήρια:

α) Η αντιπροσωπευτικότητα του φορέα σε σχέση με την εδαφική και τομεακή κάλυψη του ωφελούμενου πληθυσμού.

β) Η γνώση και η τεκμηρίωση από τον φορέα των βασικών προβλημάτων και αναγκών των περιοχών ή ομάδων που εκπροσωπεί.

γ) Η επαρκής τεκμηρίωση των παρεμβάσεων που προτείνονται από τον φορέα.

δ) Η συνάφεια αυτών με την Εθνική Στρατηγική.

Αλλοδαποί ναυτικοί

Σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου αλλοδαποί ναυτικοί δύνανται να αποβιβάζονται και να εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια χωρίς να παρουσιάζονται σε σημείο διέλευσης συνόρων, εφόσον:

α) είναι εφοδιασμένοι με δελτίο ταυτότητας ναυτικού που έχει εκδοθεί σε εφαρμογή διεθνών συμβάσεων, ή φυλλάδιο ναυτικού, ή πιστοποιητικό ναυτικής ικανότητας, ή σύμβαση εργασίας σε ισχύ,

β) αποτελούν καταγεγραμμένα μέλη πληρωμάτων πλοίων που εκτελούν διεθνείς πλόες και προσεγγίζουν σε ελληνικούς λιμένες,

γ) περιλαμβάνονται στην κατάσταση πληρώματος του πλοίου στο οποίο ανήκουν, η οποία έχει προηγουμένως υποβληθεί στον έλεγχο των αρμοδίων Αρχών, και

δ) παραμένουν στην περιοχή λιμένα όπου ελλιμενίζεται το πλοίο στο οποίο ανήκουν ή σε γειτονικούς δήμους, με την υποχρέωση να επιστρέψουν στα πλοία αυτά.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Προστασίας του Πολίτη καθορίζονται η διαδικασία, οι όροι και προϋποθέσεις, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, καθώς και κάθε άλλο ειδικό θέμα για την αποβίβαση στην ξηρά αλλοδαπών ναυτικών πλοίων που καταπλέουν σε ελληνικά λιμάνια.

Εξαιρέσεις από περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις

Το έργο της Επέκτασης, Αναβάθμισης και Εκσυγχρονισμού του Εθνικού Συστήματος Vessel Traffic Monitoring and Information Systems (VTMIS), το έργο της εγκατάστασης του Συστήματος Επιτήρησης και Παρακολούθησης Θαλάσσιας Κυκλοφορίας Βορείου Αιγαίου, καθώς και το έργο της Ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ), τα οποία εξυπηρετούν σκοπούς Επιτήρησης, Ασφάλειας και Ελέγχου του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., και τα οποία απαιτούνται για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας καθώς και για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα εξαιρούνται από τις διαδικασίες περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, υποβολής προτύπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων καθώς και μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Λιμενικές εγκαταστάσεις

Η παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 3622/2007 (Α΄ 281) αντικαθίσταται και το άρθρο 10 διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 10Καθορισμός περιοχής λιμενικής εγκατάστασης και λιμένα 1. Με απόφαση του προϊσταμένου της κατά τόπον αρμόδιας Λιμενικής Αρχής, μετά από πρόταση του φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης καθεμιάς υπόχρεης λιμενικής εγκατάστασης, καθορίζονται ή τροποποιούνται τα όρια αυτής, για τους σκοπούς του παρόντος, και απεικονίζονται σε συνημμένο στην απόφαση τοπογραφικό διάγραμμα.

Με απόφαση της αρμόδιας Αρχής Ασφαλείας κάθε υπόχρεου λιμένα, καθορίζονται ή τροποποιούνται τα όρια της περιοχής του, καθώς και των παρακείμενων περιοχών, που έχουν επίπτωση στην ασφάλειά του, τα οποία και απεικονίζονται σε συνημμένο στην απόφαση τοπογραφικό διάγραμμα.».