ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Με νέο «επεισόδιο» στα ελληνικά -αυτή τη φορά- δικαστήρια συνεχίζεται η πολύχρονη και περίπλοκη δικαστική διαμάχη μεταξύ των ιδιοκτητών της ελληνικής ναυτιλιακής Eletson Holdings, που δραστηριοποιείται για πολλές δεκαετίες από τον Πειραιά, και του hedge fund Murchinson, με έδρα το Τορόντο, για τον έλεγχο της εταιρείας και, συγκεκριμένα, του στόλου υγραεριοφόρων πλοίων της.
Στο πλαίσιο της αντιδικίας αυτής, οι εταιρείες του hedge fund Μurchinson έλαβαν απόφαση πτώχευσης κατά της Eletson Holdings Inc. που εκδόθηκε από το πτωχευτικό δικαστήριο της Νότιας Περιφέρειας της Νέας Υόρκης. Σε συνέχεια της αντιδικίας αυτής, η καλούμενη αναδιοργανωμένη Eletson Holdings κατέθεσε αίτηση ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών για την αναγνώριση στην Ελλάδα της ως άνω πτωχευτικής απόφασης. Το δικαστήριο στις 30 Ιουλίου 2025 δημοσίευσε την απόφασή του με αριθμό 272/2025 απορρίπτοντας τη σχετική αίτηση με την αιτιολογία ότι, σύμφωνα με σχετικό Πρότυπο Νόμο για διασυνοριακές πτωχεύσεις της Επιτροπής Εμπορίου του ΟΗΕ που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν 3858/2010, η αίτηση κατατέθηκε από αναρμόδιο πρόσωπο αλλά, και κυρίως, λόγω του ότι η πτωχευτική απόφαση προσβάλλει την ελληνική δημόσια τάξη που δεν αναγνωρίζει την πτώχευση ομάδας εταιρειών. Η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι η ως άνω πτωχευτική απόφαση δεν έχει καμία έννομη συνέπεια στην ελληνική δικαιοδοσία.
Γιατί το ελληνικό δικαστήριο απέρριψε την αίτηση αναγνώρισης της πτώχευσης της Eletson
Αναλυτικότερα, όπως αναφέρεται στην απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία απορρίπτεται το αίτημα για αναγνώριση της πτωχευτικής απόφασης στην Ελλάδα, «στην ελληνική έννομη τάξη, ο όμιλος εταιρειών, ως οικονομική και οργανωτική ένωση περισσοτέρων νομικών προσώπων – επιχειρήσεων υπό ενιαία διοίκηση, δεν αποτελεί αναγνωρισμένο νομικό πρόσωπο και στερείται νομικής προσωπικότητας». Η νομική προσωπικότητα δεν αναγνωρίζεται στο σύνολο του ομίλου, αλλά στα μέλη του ανάλογα με την ειδικότερη μορφή αυτών. Όπως αναφέρεται, «η έλλειψη νομικής προσωπικότητας του ομίλου συνεπάγεται ότι η ένωση δεν αποτελεί αυτοτελές υποκείμενο δικαίου, δεν είναι φορέας εταιρικής περιουσίας και δεν έχει ίδια δικαιοπρακτική και αδικοπρακτική ικανότητα, ούτε αυτοτέλεια έναντι των μελών της».
Στο ελληνικό δίκαιο, επισημαίνεται, ισχύει η αρχή «ένα πρόσωπο, μια περιουσία, μια πτώχευση» (άρθρο 2, παρ. 1 του ΠτΚ), η οποία καθιστά μη δυνατή την πτώχευση του συνόλου του ομίλου, ούτε την υποβολή κοινής αίτησης για την πτώχευση του συνόλου των εταιρειών του, αλλά μόνο την πτώχευση επιμέρους εταιρειών του, εφόσον ισχύουν οι αναγκαίες προϋποθέσεις. Η πτώχευση δε μεμονωμένων εταιρειών του ομίλου καταλαμβάνει αυτόνομα μόνο την εταιρική περιουσία εκάστης εξ αυτών μέχρι τη στιγμή της πτώχευσης, την οποία και στη συνέχεια ανάγει σε πτωχευτική περιουσία.
Όπως αναφέρεται στο ίδιο έγγραφο του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, στην προκειμένη περίπτωση, η Eletson Holdings Inc., η οποία κατά το καταστατικό της εδρεύει στη Λιβερία, πλην όμως η πραγματική έδρα της και πέραν τούτο το Κέντρο των Κύριων Συμφερόντων της βρίσκεται στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, ανέφερε ότι στις 6 Σεπτεμβρίου 2023 η ίδια μαζί με ορισμένες συνδεδεμένες με αυτήν εταιρείες υπέβαλαν από κοινού αίτηση για προστασία κατά τις διατάξεις του Κεφαλαίου 11 του αμερικανικού Πτωχευτικού Κώδικα, στο αρμόδιο Πτωχευτικό Δικαστήριο για τη Νότια Περιφέρεια της Νέας Υόρκης.
Στις 4 Νοεμβρίου 2024, το ανωτέρω Πτωχευτικό Δικαστήριο εξέδωσε Διαταγή Επιβεβαίωσης του υποβληθέντος Κοινού Σχεδίου Αναδιοργάνωσης της Eletson Holdings Inc. και των συνδεδεμένων οφειλετριών εταιρειών, με ημερομηνία έναρξης ισχύος του Σχεδίου την 19η Νοεμβρίου 2024.
Το αμερικανικό δικαστήριο, με την απόφασή του, κήρυξε το Σχέδιο Αναδιοργάνωσης εκτελεστό και δεσμευτικό κατά παντός έχοντος οποιαδήποτε απαίτηση κατά των Αναδιοργανωθεισών Οφειλετριών, ενώ όρισε, μεταξύ άλλων, ότι από την έναρξη ισχύος του καταλαμβάνει οριστικά όλα τα πρόσωπα τα οποία είχαν, έχουν και θα έχουν απαιτήσεις ή δικαιώματα, τα οποία έχουν διακανονισθεί με αυτό.
Τόσο η Eletson Holdings Inc. όσο και οι συνδεδεμένες με αυτήν εταιρείες, όπως αναφέρεται, έχουν ως σκοπό ή ασχολούνται με την προμήθεια πλοίων δια καυσίμων.
Με βάση αυτό, η Eletson Holdings Inc. ζήτησε να αναγνωρισθεί και στην Ελλάδα η πτωχευτική διαδικασία, η οποία κατέληξε στην έκδοση της 1212/25-10-2024 και της από 04-11-2024 Διαταγής του Πτωχευτικού Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τη Νότια Περιφέρεια της Νέας Υόρκης, δηλαδή να αναγνωριστεί η ισχύς της ως άνω Απόφασης/Διαταγής και οι προηγηθείσες Διαταγές/Αποφάσεις που αναφέρονται σε αυτήν, με στόχο είτε την αναστολή είτε την αδυναμία έναρξης ή συνέχισης δικαστικών διαδικασιών ή διαδικασιών εκτέλεσης κατά αυτής και των περιουσιακών στοιχείων που έχει στην Ελλάδα.
Ωστόσο, το ελληνικό δικαστήριο απέρριψε ως απαράδεκτη την αίτηση, καθώς δεν κατατέθηκε από αλλοδαπό σύνδικο κατά τα προβλεπόμενα στον Ν. 3858/2010 ούτε συνυποβλήθηκε με αυτήν επικυρωμένο αντίγραφο της απόφασης ή βεβαίωση του αμερικανικού δικαστηρίου ή οποιαδήποτε άλλη απόδειξη ως προς τον διορισμό συνδίκου. Επιπλέον, η αίτηση απορρίφθηκε και ως νομικά αβάσιμη, καθώς πρόκειται, όπως προαναφέρθηκε, για πτώχευση ομίλου εταιρειών.
Η ξεχωριστή διαδρομή της Eletson στα χρονικά της ελληνικής ναυτιλίας
Η διαδρομή της Eletson θεωρείται ξεχωριστή στα χρονικά της ελληνικής ναυτιλίας λόγω των υψηλών στόχων που πέτυχε από το ξεκίνημα της αλλά και του γεγονότος ότι δημιουργήθηκε από τους πλοιάρχους τριών διαφορετικών οικογενειών που παρέμειναν μαζί μέχρι σήμερα, αναφέρει το άρθρο των Lloyd’s.
Kαι συνεχίζει: Για τις οικογένειες Χατζηελευθεριάδη, Καρασταμάτη και Κέρτσικωφ, η μετάβαση στη θάλασσα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν μια διέξοδος από τη φτώχεια. Οι άνδρες συγκέντρωσαν τις οικονομίες τους και αγόρασαν τα πρώτα τους φορτηγά πλοία τη δεκαετία του 1960.
Συγκεκριμένα, η Eletson Corporation ιδρύθηκε το 1966 από τον Βασίλη Χατζηελευθεριάδη και ισχυροποιήθηκε στη συνέχεια με την καθοριστική συμβολή των δύο γιων του, Απόστολου και Γρηγόρη, καθώς και των γαμπρών του, Γιάννη Καρασταμάτη και Ερρίκου Κέρτσικωφ, που θήτευσαν όλοι ως καπετάνιοι στα πλοία της.
Σύντομα, η εταιρεία τους -η Eletson- αποφάσισε να επικεντρωθεί σε έναν μόνο τομέα, τα δεξαμενόπλοια προϊόντων πετρελαίου, και αναπτύχθηκε θεαματικά. Οι πλοιοκτήτες είχαν όραμα και ήταν πρωτοπόροι στην παραγγελία δεξαμενόπλοιων με διπλό κύτος, πριν ακόμη αυτό καταστεί υποχρεωτικό.
Η προοδευτική κουλτούρα της Eletson και η πίστη της σε ένα πιο «βιομηχανικό» μοντέλο της άνοιξε μια ευρεία προοπτική δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσέλκυσης μιας διαφορετικής κατηγορίας χρηματοδότησης.
Το 1993, έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή ναυτιλιακή εταιρεία που τοποθέτησε ομόλογο υψηλής απόδοσης στην αμερικανική αγορά ομολόγων, ύψους 140 εκατ. δολαρίων, με επιτόκιο 9,25%, που αποπληρώθηκε πριν από τη λήξη του.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 η διαχείριση της πέρασε στα χέρια της επόμενης γενιάς, με επικεφαλής τους Βασίλη Κέρτσικωφ και Λασκαρίνα Καρασταμάτη. H έδρα της είναι στον Πειραιά, ενώ τα περισσότερα πλοία της ταξιδεύουν με την ελληνική σημαία.
Οι σημαντικές συμφωνίες
Το 2006, υπό την ηγεσία πλέον της δεύτερης γενιάς των ιδρυτικών οικογενειών, η ναυτιλιακή διαφοροποιήθηκε κάνοντας άνοιγμα στην αγορά των πλοίων μεταφοράς υγραερίου, με την παραγγελία τεσσάρων LPG/ammonia carriers.
Αυτό φαινόταν να συμβαδίζει με το τολμηρό παρελθόν της, όπως και δύο ακόμη συμφωνίες-ορόσημα που σφραγίστηκαν το 2013.
Μία από αυτές ήταν η ίδρυση της Eletson Gas με εταίρο το fund Blackstone Tactical Opportunities, της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Blackstone. Η κίνηση αυτή συνδυάστηκε με την παραγγελία οκτώ ακόμη νεότευκτων πλοίων, LPG και LEC (που μεταφέρουν υγροποιημένο αιθυλένιο).
Δεύτερον, η Eletson επέστρεψε στην αγορά ομολόγων με μια νέα έκδοση ενυπόθηκων γραμματίων λήξης 2022. Αυτή τη φορά, το ποσό ήταν 300 εκατ. δολάρια και το κουπόνι του επιτοκίου ήταν υψηλότερο, στο 9,625%.
Τα επόμενα έτη ήταν γενικά υποτονικά για τις αγορές των δεξαμενόπλοιων μεταφοράς προϊόντων πετρελαίου και των πλοίων μεταφοράς υγραερίου.
Μέχρι το 2018, η Eletson δεν μπορούσε πλέον να ανταποκριθεί στις τοκοχρεολυτικές υποχρεώσεις, αλλά διαπραγματεύτηκε μια συμφωνία, με βάση την οποία οι κάτοχοι ομολόγων θα αντάλλασσαν τα χαρτιά τους με νέα ομόλογα, τα οποία καθυστερούσαν τις πληρωμές, αλλά είχαν ακόμη υψηλότερο κουπόνι 12%.
Τελικά, αυτό αποδείχθηκε μη βιώσιμο και η Eletson παραχώρησε στους ομολογιούχους τον υποθηκευμένο στόλο των 12 δεξαμενόπλοιων της, σε μια γενικά φιλική και ομαλή διευθέτηση του ομολογιακού χρέους, ανέφεραν οι Lloyd’s.
Αρκετά άλλα πλοία της Eletson κατασχέθηκαν από Κινέζους εκμισθωτές, δυστυχώς λίγους μήνες πριν από την απότομη άνοδο της αγοράς. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι πιστωτές ικανοποιήθηκαν αργότερα.
Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, οκτώ χρόνια μετά την ίδρυση της κοινοπραξίας, η Blackstone αποχώρησε από την Eletson Gas. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με τις οικογένειες της Eletson, η αμερικανική εταιρεία αγνόησε τις λεπτομέρειες που προέβλεπε η συμφωνία της κοινοπραξίας. Και απέκτησαν ξαφνικά νέο εταίρο: τη Levona Holdings, μια εταιρεία που συνδέεται με το καναδικό hedge fund Murchinson, με επικεφαλής τον Marc Bistricer.
Η αρχική εντύπωση των εταίρων της Eletson για το fund Murchinson φαινόταν να είναι καλή.
Το μερίδιο της Blackstone που απέκτησε ισοδυναμούσε με περίπου 40% της εταιρείας. Αλλά οι προνομιούχες μετοχές πωλήθηκαν από την Blackstone για μόλις 3 εκατ. δολάρια σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία, ένα πενιχρό ποσό που ήταν άγνωστο στην Eletson για αρκετό καιρό. Οι προνομιούχες μετοχές αντιπροσώπευαν την πλειοψηφία των οικονομικών συμφερόντων της Eletson Gas και παρείχαν τεράστιο έλεγχο μέσω της δυνατότητας διορισμού της πλειοψηφίας των μελών του ΔΣ.
Ωστόσο, αυτό δεν παραχωρούσε τον απόλυτο έλεγχο της εταιρείας. Η αρχική συμφωνία της κοινοπραξίας όριζε ότι οποιαδήποτε «θεμελιώδης ενέργεια» έπρεπε να έχει την υποστήριξη τουλάχιστον τεσσάρων μελών του διοικητικού συμβουλίου, ένα περισσότερο από αυτό που είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν οι κάτοχοι των προνομιούχων μετοχών.
Παρ’ όλα αυτά, οι δύο πλευρές κατέληξαν αμέσως σε συμφωνία, με βάση την οποία η Levona παρείχε δάνειο ύψους 10 εκατ. δολαρίων, ενώ η Eletson Gas παρέδωσε την κυριότητα δύο πλοίων μεταφοράς υγραερίου, η αξία των οποίων εκτιμάται σε περίπου 23 εκατ. δολάρια, με αντάλλαγμα την εξαγορά του μεριδίου της Murchinson μόλις αποπληρωθεί το δάνειο.
Η αρχική αίσθηση καλής συνεργασίας και αρμονίας μεταξύ των στελεχών της Eletson και του Murchinson διήρκεσε μόλις λίγους μήνες. Σύντομα, οι Έλληνες ιδιοκτήτες της Eletson άρχισαν να αντιλαμβάνονται μια σειρά από κινήσεις που πραγματοποιούσε το fund εν αγνοία τους.
Στο επίκεντρο της διαφωνίας βρέθηκε η μυστική διαπραγμάτευση για την πώληση του μεγαλύτερου μέρους του στόλου των πλοίων μεταφοράς υγραερίου της εταιρείας.
Συγκεκριμένα, η Levona, η οποία υποτίθεται ότι ενεργούσε προς το συμφέρον της Eletson, είχε υπογράψει μια μη δεσμευτική επιστολή προθέσεων με την Unigas, τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή της Eletson, για την πώληση εννέα από τα δώδεκα εναπομείναντα πλοία μεταφοράς υγραερίου. Το προσφερόμενο τίμημα ανερχόταν σε 262 εκατομμύρια δολάρια.
Ενώ το Murchinson θα αποκόμιζε σημαντικά οφέλη από αυτή τη συμφωνία, η Eletson υποστήριξε σθεναρά ότι η τιμή που είχε διαπραγματευτεί με την Unigas ήταν εξαιρετικά χαμηλή, σε σύγκριση με την πραγματική αγοραία αξία των πλοίων.
Αυτή η διαφορά στην αποτίμηση αποτέλεσε το σημείο ανάφλεξης για την σφοδρή διαμάχη που ακολούθησε, θέτοντας σε κίνδυνο τη συμφωνία και επιτείνοντας την ήδη τεταμένη σχέση μεταξύ των δύο πλευρών.
Η Eletson αμφισβήτησε το δικαίωμα της Levona να λαμβάνει τέτοιες αποφάσεις, υποστηρίζοντας ότι η ίδια είχε ήδη ανακτήσει τον έλεγχο της Eletson Gas μέσω της εξαγοράς των προνομιούχων μετοχών.
Το θέμα οδηγήθηκε σε διαιτησία στη Νέα Υόρκη και τον Σεπτέμβριο του 2023 επιδικάστηκε στην Eletson αποζημίωση ύψους 87 εκατ. δολαρίων συν τόκους και έξοδα – ανεβάζοντας το συνολικό ποσό σε σχεδόν 100 εκατ. δολάρια.
Όσον αφορά το φλέγον ζήτημα του ποιος ελέγχει τις προνομιούχες μετοχές και, συνεπώς, την Eletson Gas, ο διαιτητής έκρινε ότι η Eletson είχε εκπληρώσει τους όρους της συμφωνίας για την επανάκτηση του ελέγχου, επομένως οι ενέργειες της Levona ήταν παράνομες.
Επίσης, έκρινε υπέρ της Eletson σε πολλά άλλα ζητήματα, όπως το γεγονός ότι το fund Murchinson δωροδοκούσε κρυφά τον οικονομικό διευθυντή της Eletson για εμπιστευτικές πληροφορίες τόσο πριν όσο και μετά την εξαγορά του ποσοστού από την Blackstone.
Ωστόσο, το καναδικό fund είχε εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που έχανε τη διαιτησία. Ένα άλλο όχημα της Murchinson, η Pach Shemen, ανέλαβε την πλειοψηφία των ανεξόφλητων ομολόγων της Eletson – ένα κομμάτι αρχικής αξίας 184 εκατ. δολαρίων. Κατέθεσε αίτηση ακούσιας πτώχευσης κατά της Eletson Holdings στη Νέα Υόρκη, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε εκούσια πτώχευση κατά το Κεφάλαιο 11.
Τον περασμένο Νοέμβριο, η «νέα ηγεσία» της Eletson Holdings, με επικεφαλής το συνδεδεμένο με την Murchinson στέλεχος Adam Spears που πλέον εκπροσωπεί νομίμως της Eletson Holdings Inc., έκανε τις πρώτες δημόσιες δηλώσεις της. Αυτές περιλάμβαναν τη δέσμευση «να επικεντρωθεί στην επόμενη φάση της εξέλιξης της Eletson με την ενίσχυση των λειτουργιών και την προώθηση της ανάπτυξης».
Η Eletson αμφισβήτησε την εξουσία «των υποτιθέμενων νέων ιδιοκτητών» να διορίσουν νέους διαχειριστές ή διευθυντές πριν από την σχετική έγκριση από τα ελληνικά δικαστήρια και τα δικαστήρια της Λιβερίας. Ο νομικός πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών μαίνεται και στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Το 2025, οι υπεύθυνοι στην έδρα της Eletson στον Πειραιά θα δώσουν ένα σκληρό αγώνα, αναφέρει το δημοσίευμα των Lloyd’s. Το διακύβευμα δεν είναι μόνο ο έλεγχος ενός στόλου 14 πλοίων μεταφοράς υγραερίου και τεσσάρων δεξαμενόπλοιων μεταφοράς προϊόντων. Η Eletson παλεύει επίσης να διατηρήσει την ιστορική της κληρονομιά και την θέση της στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
