Πόλεμος Σίψα-Σταϊκούρα για τα κριτήρια συμμετοχής σε διαγωνισμούς για μεγάλα δημόσια έργα

Σε πόλεμο που φτάνει έως και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναβαθμίζεται η κόντρα του Αθανάσιου Σίψα της ΕΚΤΕΡ με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα, σχετικά με το πλαφόν στο ανεκτέλεστο των δημοσίων έργων για τις μικρομεσαίες κατασκευαστικές εταιρείες.

Πιο συγκεκριμένα η εισηγμένη, προχώρησε από την 1η Φεβρουαρίου σε καταγγελία προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικαλούμενη τακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού εκ μέρους του υπουργείου υποδομών και μεταφορών.

Ειδικότερα αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι το όριο στο ανεκτέλεστο των δημοσίων έργων κάθε εταιρειών πλην των μεγάλων, λειτουργεί ως όρος αποκλεισμού των εταιρειών στη χώρα μας που κατέχουν εργοληπτικά πτυχία από πρώτης έως και έκτης τάξης από διαγωνισμούς που αφορούν δημόσια έργα.

Στην επιστολή αναφέρεται ότι το όριο του ανεκτέλεστου των έργων που έχει αναλάβει η κάθε εταιρεία αποτελεί τον μοναδικό «κόφτη», καθώς δεν παρέχεται στις εταιρείες η δυνατότητα ανταπόδειξης της χρηματοοικονομικής επάρκειας, ούτε δανεισμού από τρίτους φορείς.

Σύμφωνα με πηγές της ΕΚΤΕΡ η παραπάνω καταγγελία προκύπτει από το γεγονός ότι για τις μικρομεσαίες κατασκευαστικές εταιρείες το όριο στο ανεκτέλεστο των δημόσιων έργων που έχουν αναλάβει ανέρχεται στα 130 εκατ. ευρώ, καθώς για αυτές δεν ισχύει το πλαίσιο του νόμου 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις, όπως γίνεται για τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ίδιο ζήτημα έχουν αναφερθεί -σε πιο χαμηλούς τόνους- οι εργοληπτικές οργανώσεις Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ)  και  Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ) σε επιστολές προς το υπουργείο υποδομών τις οποίες απέστειλαν τον προηγούμενο μήνα.

Η ανοδική πορεία της ΕΚΤΕΡ σε Χρηματιστήριο και έργα

Υπενθυμίζεται ότι βάσει των οικονομικών αποτελεσμάτων για το Α’ εξάμηνο του 2023 το ανεκτέλεστο των δημόσιων και ιδιωτικών έργων της ΕΚΤΕΡ έχει ανέλθει στα 90 εκατ. ευρώ, ενώ πλέον έχει ξεπεράσει τα 120 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να ξεπεράσει τα 170 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται, δε, ότι η τιμή διαπραγμάτευσης της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο καταγράφει σημαντικά άλματα, καθώς κατέγραψε πρόσφατα υψηλό 24ετίας.

Η ανοδική αυτή πορεία προκύπτει από τα ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα για το πρώτο μισό του 2023 με τα EBITDA να καταγράφουν αύξηση 1290% σε ετήσια βάση, τον τετραπλασιασμό του κύκλου εργασιών, και τα επταπλάσια μεικτά κέρδη, αλλά και το αυξημένο ανεκτέλεστο.

Επίσης, η εταιρεία επιδιώκει μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών να αποκτήσει το ανώτατο πτυχίο, όπως έχει εκφραστεί και από τη διοίκησή της από τα μέσα του 2023, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν κυκλοφορήσει φήμες για συγχώνευση με τη Δομική Κρήτης, που αποτελεί σταθερό συνεργάτη της στη διεκδίκηση μεγάλων δημόσιων έργων.

Ωστόσο, αυτές έχουν προς το παρόν διαψευστεί και από τις δύο πλευρές.

Ποια είναι η παρανομία σύμφωνα με την ΕΚΤΕΡ

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην επιστολή «οι όροι περί ανεκτέλεστου προκαλούν βλάβη σε όλες τις επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες μέχρι την 6η τάξη (σ.σ. οι μικρομεσαίοι κατασκευαστές), θέτοντας εμπόδιο στη συμμετοχή τους σε διαγωνισμούς, δημιουργώντας αθέμιτο πλεονέκτημα στις εταιρείες της 7ης τάξης».

Ενώ όσον αφορά την παρανομία αυτή έγκειται στο γεγονός ότι «Το ανεκτέλεστο δε λειτουργεί ως κριτήριο οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, αλλά ως λόγος αποκλεισμού από τους διαγωνισμούς κάθε εργολήπτη που το έχει υπερβεί».

Ως εκ τούτου «Ο εργολήπτης δεν μπορεί να έχει ούτε την ιδιότητα του υπεργολάβου, ούτε να συμμετάσχει ως μέλος ένωσης».

Επομένως, οι μικρότερες κατασκευαστικές εταιρείες, σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται η ΕΚΤΕΡ, δεν μπορούν ούτε να συμμετέχουν στα μεγάλα έργα ως υπεργολάβοι των μεγάλων κατασκευαστών, αλλά ούτε και να  δημιουργήσουν κοινοπραξίες για να «χτυπήσουν» τα μεγάλα δημόσια έργα ή να ενταχθούν σε ισχυρά σχήματα.

Το βασικότερο πρόβλημα, όπως περιγράφεται στην καταγγελία, είναι ότι «τα όρια του ανεκτέλεστου καθορίζονται μονοσήμαντα με βάση την εγγραφή σε τάξη, χωρίς να παρέχεται η δυνατότητα υπολογισμού σε συνάρτηση με την οικονομική κατάσταση του εργολήπτη» και τονίζεται ότι υπάρχει εξαίρεση μόνο «για τις επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στην 7η τάξη προβλέπεται εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού βάσει του κύκλου εργασιών».

Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα ότι «το ανεκτέλεστο λειτουργεί παρανόμως ως ένα μέσο στεγανοποίησης των τάξεων πτυχίου φέροντας πλήγμα στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού, κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης αφού για τις εταιρείες της τάξης παρέχεται εναλλακτικός τρόπος απόδειξης και της αρχής της απαγόρευσης διάκρισης λόγω της ιθαγένειας, αφού δεν προβλέπεται για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις».

Αυτό συμβαίνει καθώς «παραβιάζονται θεμελιώδες κανόνες που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις, απαγορεύοντας τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων και λειτουργώντας αποτρεπτικά προς τη σύσταση ενώσεων ή τη χρήση υπεργολαβίας, αφού κάθε μέλος ένωσης και κάθε υπεργολάβος πρέπει να πληροί το συγκεκριμένο κριτήριο».

Επομένως, (σ.σ. το ανεκτέλεστο) «ισοδυναμεί με υποχρεωτικό λόγο αποκλεισμού που λειτουργεί αυτόματα, θεσπίζοντας αμάχητο τεκμήριο ακαταλληλότητας, αφού δεν δίνεται εναλλακτικός τρόπος απόδειξης. Καταλήγει, δε, να αποκλείονται και εύρωστοι οικονομικοί φορείς, αφού δε συνδέεται με τους οικονομικούς τους δείκτες αλλά με την εγγραφή τους σε μία συγκεκριμένη τάξη».

Διαβάστε επίσης:

Περισσότερα από 1.000 νέα λεωφορεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

Κατασκευές: Τα κρυφά μεγάλα έργα των 2 δισ. ευρώ που θα διεκδικήσουν οι μεγάλοι όμιλοι

Υπουργείο Υποδομών: Νέα παράταση για μεγάλο οδικό έργο – Ποιοι μεγάλοι όμιλοι το διεκδικούν