Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ξεκινήσει μια ευρεία στρατηγική επιδίωξη με στόχο να περιορίσει την κινεζική επιρροή σε λιμάνια παγκόσμιας σημασίας. Στο επίκεντρο της πρωτοβουλίας βρίσκεται και το λιμάνι του Πειραιά, το οποίο έχει παραχωρηθεί στην κινεζική COSCO.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters, οι αμερικανικές ανησυχίες εστιάζουν στο γεγονός ότι η Κίνα, μέσω κρατικών ή συνδεδεμένων με το κράτος εταιρειών, έχει αποκτήσει σημαντικό έλεγχο σε κρίσιμες λιμενικές υποδομές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε περίπτωση γεωπολιτικής κρίσης, για κατασκοπεία ή για διατάραξη των αλυσίδων εφοδιασμού.

1

Η COSCO (China Ocean Shipping Company), μία από τις μεγαλύτερες κινεζικές εταιρείες λιμένων και ναυτιλίας, κατέχει το 67% του μετοχικού κεφαλαίου του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ). Τον Ιανουάριο του 2025, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας κατέταξε την COSCO σε λίστα εταιρειών που θεωρούνται ότι έχουν συνεργασία με τον κινεζικό στρατό. Η ένταξη αυτή δεν συνεπάγεται άμεσες οικονομικές κυρώσεις, αλλά αποσκοπεί στο να αποθαρρύνει επιχειρήσεις των ΗΠΑ από το να συναλλάσσονται με την εταιρεία.

Η ελληνική κυβέρνηση και παράγοντες της λιμενικής ζώνης παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, ενώ η COSCO διαβεβαιώνει ότι οι δραστηριότητές της λειτουργούν κανονικά και δεν σχετίζονται με στρατιωτικές δραστηριότητες. Μέχρι στιγμής, δεν έχει σημειωθεί καμία διακοπή στη λειτουργία του Πειραιά.

Η στρατηγική των ΗΠΑ και η γεωπολιτική διάσταση

Η αμερικανική στρατηγική περιλαμβάνει μέτρα όπως η ενίσχυση της ναυπηγικής και εμπορικής ναυτιλίας υπό αμερικανικό έλεγχο, η στήριξη ιδιωτικών δυτικών επενδύσεων για απόκτηση μεριδίων σε λιμάνια όπου η Κίνα έχει παρουσία, αλλά και η επιβολή ρυθμιστικών ή τελωνειακών μέτρων. Επίσης, εξετάζεται η διεύρυνση του ελέγχου σε ναυπηγεία, στα μητρώα των πλοίων που φέρουν αμερικανική σημαία και γενικότερα η ενίσχυση των «ναυτιλιακών γραμμών» που η χώρα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στρατιωτικά ή οικονομικά σε περιόδους κρίσης.

Σύμφωνα με ειδικούς, όπως ο Stuart Poole-Robb, ιδρυτής της KCS Group, η αμερικανική ανησυχία επικεντρώνεται στον κίνδυνο εκμετάλλευσης αυτών των υποδομών για κατασκοπεία, στρατιωτικό πλεονέκτημα ή διαταραχή των αλυσίδων εφοδιασμού. Η Ουάσινγκτον θεωρεί ότι ο εμπορικός στόλος των ΗΠΑ δεν διαθέτει επαρκή υποδομή για να στηρίξει στρατιωτικά επιχειρήσεις σε περίπτωση πολέμου, ενώ η εξάρτηση από ξένες ναυτιλιακές υποδομές κρίνεται υπερβολική.

Η Κίνα, από την πλευρά της, επισημαίνει ότι οι επενδύσεις της πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και καταδικάζει μονομερείς κυρώσεις ή οικονομική πίεση, υποστηρίζοντας ότι αυτές υπονομεύουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα άλλων κρατών.

Οι προκλήσεις και στρατηγική στροφή

Παράλληλα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, η COSCO Shipping Ports αντιμετωπίζει προκλήσεις στις διεθνείς επενδύσεις της λόγω του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας. Η Wu Yu, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Cosco, σε τηλεδιάσκεψη για τα οικονομικά αποτελέσματα, τόνισε ότι η εταιρεία παραμένει «απολύτως προσηλωμένη» στην ανάπτυξη ευκαιριών σε αναδυόμενες και περιφερειακές αγορές, καθώς και σε σημαντικούς διεθνείς κόμβους.

Παρά τη μείωση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, οι αποστολές σε αναδυόμενες αγορές αυξάνονται, με αποτέλεσμα η COSCO να αναζητά νέες εξαγορές και επενδυτικές συνεργασίες στη Νοτιοανατολική Ασία, τη Νότια Αμερική, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, οι προκλήσεις είναι μεγάλες: το ευμετάβλητο γεωπολιτικό περιβάλλον, η αυστηροποίηση των κανονισμών ξένων επενδύσεων σε πολλές χώρες και οι υψηλές τιμές που προσφέρουν ανταγωνιστές σε διεθνείς διαγωνισμούς για λιμενικά έργα αποτελούν σημαντικά εμπόδια.

Επιπλέον, η COSCO εξετάζει το ενδεχόμενο συμμετοχής στην πώληση των λιμενικών δραστηριοτήτων της CK Hutchison, η οποία περιλαμβάνει 43 λιμάνια σε 23 χώρες, ανάμεσά τους και δύο κοντά στη Διώρυγα του Παναμά. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πώληση στο αμερικανικό fund BlackRock και στη ιταλική MSC, αλλά η Κίνα αντέδρασε έντονα. Πηγές αναφέρουν ότι η COSCO είναι ο πιθανός «στρατηγικός Κινέζος επενδυτής» στις διαπραγματεύσεις.

Διαβάστε επίσης:

Λιμάνι Πειραιά: Κατασχέθηκαν 2.435 κοντέινερ για «μαύρες» εισαγωγές από Κίνα – Κατηγορίες σε 6 άτομα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία

Χρυσός: Νέο ρεκόρ πριν τις αποφάσεις της Fed – Οδεύει στα 3.700 δολάρια

Ντόναλντ Τραμπ: Καταθέτει αγωγή 15 δισ. δολαρίων για συκοφαντική δυσφήμιση κατά των New York Times