• Business

    Φως στη σύγκρουση Δασκαλόπουλου – Βγενόπουλου για τη VIVARTIA. Η τελευταία συνέντευξη του Βγενόπουλου στον Α. Κεφαλά

    • Contributor
    Αντώνης Κεφαλἀς

    Αντώνης Κεφαλἀς. Δημοσιογράφος


    Δημήτρης Δασκαλόπουλος – Ανδρέας Βγενόπουλος – ένα δίδυμο που για διαφορετικούς λόγους άφησε διαφορετικά αποτυπώματα στο ελληνικό επιχειρηματικό γίγνεσθαι.  Ο πρώτος, δεύτερης γενιάς βιομήχανος, από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου ο γιός ξεπέρασε τον πατέρα, έκτισε φουγάρα, έφερε τεχνολογία, έδωσε δουλειές, πλημμύρισε την Ελλάδα με τα προϊόντα των επιχειρήσεων του, ίδρυσε μία ελληνική πολυεθνική και, ως αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος της καλύτερης ευρωπαϊκής καπιταλιστικής  παράδοσης δημιούργησε απτό πλούτο – ταυτόχρονα προσφέροντας κοινωνικό μέρισμα.

    Ο δεύτερος, θερμός θιασώτης του καπιταλισμού –καζίνο, έπαιξε κέρδισε, έχασε, ξανακέρδισε, έχασε ξανά. Από τη φύση του συγκρουσιακός ανήγαγε την ανάληψη ρίσκου σε υψηλή τέχνη. Στη διάρκεια της για ένα τέταρτο του αιώνα συνεργασία του με τον Δασκαλόπουλο υποχρεώθηκε να χαλιναγωγήσει τα ένστικτα του της …Άγριας Δύσης και να συνεισφέρει θετικά στις πρωτοποριακές εξαγορές και συγχωνεύσεις του βιομήχανου.

    Το 2007 ο Βγενόπουλος σηκώνει από τις διεθνείς χρηματαγορές 5 δις. ευρώ και παίρνει από τις τράπεζες πιστωτικές γραμμές αξίας 10 δις. ευρώ. Από αποτελεσματικός συνεργάτης και σύμβουλος θέλει – δικαιολογημένα ίσως με αυτά τα δεδομένα—να γίνει αφεντικό. Και που καλύτερα να γίνει ο νούμερο ένα από την εντυπωσιακά παραγωγική, διεθνώς ανταγωνιστική και οικονομικά υγιή VIVARTIA – την εταιρεία που δημιούργησε ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος όταν η ΔΕΛΤΑ εξαγόρασε με συγχώνευση την Chipita;

    Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος διετέλεσε πρόεδρος του ΣΕΒ επί τέσσερις θητείες.
    Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος διετέλεσε πρόεδρος του ΣΕΒ επί τέσσερις θητείες.

    Ο Ανδρέας Βγενόπουλος κατέληξε το φθινόπωρο του 2017 με ανοιχτά μέτωπα προς σχεδόν όλες τις κατευθύνσεις. Περίπου δέκα ημέρες πριν τον θάνατο του και μετά από πολύμηνες άκαρπες προσπάθειες εκ μέρους του συγγραφέα συναντήθηκε για ένα τρίωρο περίπου με τον Αντώνη Κεφαλά.

    Η συνάντηση έγινε στο πλαίσιο της συγγραφής από τον τελευταίο του βιβλίου ΔΕΛΤΑ: ΟΠΩΣ ΕΛΛΑΔΑ – ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη τη Δευτέρα 24 Απριλίου 2017. Όπως προκύπτει από το κείμενο –αλλά και όπως επιβεβαιώνει ο συγγραφέας – ο Βγενόπουλος ήταν ήρεμος, συναινετικός, διαλλακτικός— κατά μία έννοια σαν να ήθελε να παραγράψει μερικά επώδυνα γεγονότα από το παρελθόν.

    Γιατί, πράγματι, από τη στιγμή που ο Ανδρέας Βγενόπουλος πρόσφερε για την εξαγορά της VIVARTIA τιμή μετοχής ίση με 40 φορές τα κέρδη, (αρνούμενος μάλιστα να διενεργήσει το παραδοσιακό οικονομικό και νομικό έλεγχο, γνωρίζοντας πολύ καλά πως μία εταιρεία υπό τη διοίκηση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και μάλιστα εισηγμένη δεν θα είχε κανένα κρυφό πρόβλημα) από συγκυρία ως ένα βαθμό άνοιξαν γι’ αυτόν οι Ασκοί του Αιόλου.

    Στο κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζουμε με τη μορφή της προδημοσίευσης τα βασικά σημεία της συζήτησης που είχε ο Αντώνης Κεφαλάς με τον Ανδρέα Βγενόπουλο—από μία άποψη αυτή είναι και η τελευταία συνέντευξη του πριν φύγει από τα Εγκόσμια. Είναι μία συζήτηση που καλύπτει πολλά από τα γεγονότα της 25ετούς συνεργασίας – αλλά εμείς σταχυολογούμε αυτά που αναφέρονται στην πώληση της VIVARTIA και, στη συνέχεια, στην αποχώρηση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου από τη θέση του προέδρου του Δ.Σ. της εταιρείας– παρουσιάζοντας τα ως ένα συνεχόμενο αφήγημα σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες τοποθετήσεις του Δασκαλόπουλου – όπως κι αυτές προκύπτουν από το βιβλίο του Αντώνη Κεφαλά.

    Ανδρέας Βγενόπουλος
    Ανδρέας Βγενόπουλος

    Τι είπε ο Βγενόπουλος στον Αντώνη Κεφαλά

    «Είχα συγκεντρώσει όλα αυτά τα κεφάλαια» διηγείται ο Βγενόπουλος, «με στόχο να διαθέσω το 1/3 για εξαγορές στην Ελλάδα και τα 2/3 για εξαγορές στο εξωτερικό με αιχμή τις ελληνικές εταιρείες που θα είχα αποκτήσει. Η παγκόσμια οικονομική κρίση και ειδικά η κρίση των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ ανέτρεψε τα πάντα.»

    Σ’ αυτήν τη βάση δικαιολογεί ο Ανδρέας Βγενόπουλος την εξαγορά της VIVARTIA,αφήνοντας όμως αναπάντητο το ερώτημα για ποια ευρωπαϊκή ή άλλη εταιρεία τροφίμων θα μπορούσε να εξαγοράσει «ορμώμενος» από την VIVARTIA, όταν ο τομέας κυριαρχείται από μεγάλες πολυεθνικές—που σαφέστατα δεν ήταν του βεληνεκούς του;

    Παίρνοντας την απόφαση να πουλήσει στον Βγενόπουλο ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος είχε αυτόματα πάρει και την απόφαση να αποχωρήσει από την εταιρεία. Όπως παρατηρεί ο ίδιος  «όταν πουλάς την επιχείρηση και δεν είσαι πια αφεντικό, δεν μπορείς να κυκλοφορείς και να παριστάνεις το αφεντικό.»

    Και συνεχίζει: «Από την πρώτη στιγμή και δεν ήθελα να μείνω και γνώριζα ότι θα έφευγα. Έμεινα προκειμένου να διασφαλίσω την ομαλή μετάβαση. Η ΜΙG ήταν ένα χρηματοπιστωτικό κατασκεύασμα που νόμιζε ότι μπορεί να τα καταφέρει και μόνη της. Δεν ήταν αλήθεια. Αντίθετα, η VIVARTIA ήταν μια οργάνωση με άριστα στελέχη, ικανά να διοικήσουν οποιαδήποτε εταιρεία στην Ελλάδα».

    Το μόνο που δεν είχε αποφασίσει και προβλέψει ο Δασκαλόπουλος ήταν την συγκεκριμένη στιγμή της αποχώρησης του –κι αυτό λόγω του βάρους της ευθύνης που έφερε απέναντι στο προσωπικό της εταιρείας και τους μετόχους. Στο βιβλίο ο συγγραφέας παρουσιάζει τις μάταιες προσπάθειες που έκαναν μαζί με τον αείμνηστο Αλέξανδρο Βέλιο, ως σύμβουλοι του Δασκαλόπουλου, να τον πείσουν να παραμείνει ως πρόεδρος του Δ.Σ. στην εταιρεία ήδη πριν ακόμη ξεσπάσει η διαμάχη με τον Βγενόπουλο.

    Η συγκατοίκηση κράτησε ένα τρίμηνο. «Ίσως ήταν και πολύ» γράφει ο Αντώνης Κεφαλάς, αποκαλύπτοντας μία άγνωστη πτυχή της σχέσης, με αναφορά στην ανάληψη της προεδρίας του ΣΕΒ από τον Δασκαλόπουλο.  Και συνεχίζει: «Πέρα από την απασχόλησή μου στη ΔΕΛΤΑ, ήμουν τότε (και για διάστημα περίπου ενός έτους) μέλος του Δ.Σ. και της επενδυτικής επιτροπής της Μarfin.

    Στη βάση αυτή, ο Βγενόπουλος ζήτησε να γίνει μια συνάντηση των τριών μας, όπου αυτός θα επιχειρηματολογούσε για να μην πάει ο Δασκαλόπουλος στον ΣΕΒ, ο Δημήτρης θα ανέπτυσσε τα επιχειρήματα υπέρ του να αναλάβει την προεδρία και εγώ, ως κατά μία έννοια ανεξάρτητος παρατηρητής που είχε την εμπιστοσύνη και των δύο, θα έκρινα ποιος είχε δίκαιο! Η συνάντηση έγινε.

    Οι επιχειρηματίες Σπύρος Θεοδωρόπουλος και Δημήτρης Δασκαλόπουλος
    Οι επιχειρηματίες Σπύρος Θεοδωρόπουλος και Δημήτρης Δασκαλόπουλος

    Τα επιχειρήματα ακούστηκαν. Ούτε ο Δημήτρης ούτε εγώ αλλάξαμε τη θέση μας για τον ΣΕΒ. Η αντίθεση όμως του Βγενόπουλου δεν κόπασε. Κι όταν απέκτησε τις μετοχές της VIVARTIA, άσκησε σχεδόν αφόρητη πίεση στον Δασκαλόπουλο να μην αναλάβει δεύτερη θητεία στον ΣΕΒ και να αφιερωθεί στα επιχειρηματικά πράγματα από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της MIG. «Χάνεις την ώρα σου», ήταν η μόνιμη επωδός του Βγενόπουλου. «Μπορείς να προσφέρεις πολύ περισσότερα στον τομέα των επιχειρήσεών μας».

    Ο Ανδρέας Βγενόπουλος είναι σαφής στο σημείο αυτό: «Δεν λειτουργούσα μόνος μου. Είχα επενδυτική επιτροπή, τους εκπροσώπους των επενδυτών. Ο Δημήτρης ήθελε να είναι και ενεργός πρόεδρος στη VIVARTIA και ενεργός πρόεδρος στον ΣΕΒ. Πώς μπορούσε να γίνει αυτό; Είχα αντιδράσεις από τους επενδυτές μου. Η δική μου πρόταση ήταν να φύγει από τον ΣΕΒ και να αναλάβει διευθύνων σύμβουλος στη MIG. Εφόσον όμως ήθελε να παραμείνει στον ΣΕΒ, του πρότεινα να μείνει ως μη ενεργός πρόεδρος στη VIVARTIA».

    Βάσιμα, ο Δασκαλόπουλος βλέπει τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία: «Η ισορροπία που είχαμε βρει με τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο (η Vivartia δημιουργήθηκε από την συγχώνευση της ΔΕΛΤΑ με την Chipita του Σπύρου Θεοδωρόπουλου ) ήταν πολύ καλή. Μου έδινε τη δυνατότητα να ασχολούμαι και με την εταιρεία και με τον Σύνδεσμο, με πλήρη αποτελεσματικότητα και στις δύο ασχολίες μου. Το πρόβλημα ήταν, στην ουσία, βαθύτερο.

    Ο Ανδρέας πίστευε ότι μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον ΣΕΒ προς όφελος του ομίλου MIG και με πίεζε να πάρω θέση υπέρ του ομίλου του στις διενέξεις που είχε τότε με το κράτος για τον ΟΤΕ. Μάταια του τόνισα πάμπολλες φορές ότι δεν ήταν αυτός ο ρόλος του Συνδέσμου. Όταν του το έλεγα, η απάντησή του ήταν: “Τότε, τι τον θέλεις τον ΣΕΒ; Άχρηστος οργανισμός είναι, έτσι κι αλλιώς”. Γι’ αυτό, όταν έφυγα από τη VIVARTIA, έκανε την ηχηρή ανακοίνωση της αποχώρησης όλων των εταιρειών της MIG από τον ΣΕΒ».

    Στο σημείο αυτό ο Αντώνης Κεφαλάς αποκαλύπτει μία ακόμη άγνωστη πτυχή της ιστορίας. Συγκεκριμένα, εκείνη την εποχή ο Απόστολος Ταμβακάκης –που είναι και μέλος του Δ.Σ. της VIVARTIA τονίζει ότι «Η συμβουλή μου προς τον Δημήτρη ήταν να μην κρατήσει το 5% και να μη μείνει στην εταιρεία μετά την πώληση».

    Στο θέμα της δημόσιας προσφοράς για τη VIVARTIA, ο Βγενόπουλος διαφωνεί με την κρατούσα άποψη, όπως την περιγράφει ο Κεφαλάς. Η λογική της θέσης αυτής είναι η εξής: Όταν η αγορά είδε το πριμ που έδωσε ο Βγενόπουλος για τις μετοχές της VIVARTIA, θέλησε κι αυτή να πουλήσει, ώστε να αποκομίσει τα ανάλογα κέρδη. Έτσι, υπήρξε προσφορά, και η MIG ήταν υποχρεωμένη να την ικανοποιήσει, διαφορετικά η τιμή θα έπεφτε. Αγόραζε, λοιπόν, κι όταν έφτασε στο κρίσιμο όριο του ενός τρίτου, υποχρεώθηκε να κάνει δημόσια προσφορά.

    Δημήτρης Δασκαλόπουλος
    Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Ετών 62. Πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ

    Ο Ανδρέας Βγενόπουλος έχει άλλη άποψη: «Με τη δική μου εμπειρία, δεν είναι δυνατόν να θεωρείται πως δεν διέβλεψα την εξέλιξη αυτή», υποστηρίζει. «Ήταν μια φυσιολογική και αναμενόμενη αντίδραση της αγοράς, και ήμασταν απόλυτα προετοιμασμένοι για να την αντιμετωπίσουμε. Στόχος μου εξάλλου ήταν να φτιάξω έναν μεγάλο όμιλο, οπότε ήθελα τη μεγάλη VIVARTIA. Δεν πήγα μόνος μου να παγιδευτώ».

    Στη συζήτηση με την Αντώνη Κεφαλά ο Βγενόπουλος παραδέχτηκε ότι: «Η αποχώρηση του Δημήτρη αποσταθεροποίησε την εταιρεία. Όφειλα, λοιπόν, έτσι κι αλλιώς, να κάνω τη δημόσια προσφορά, προκειμένου να ελέγχω την κατάσταση».

    Ένα θέμα που ίσως έχει ξεχαστεί είναι η άμεση αφορμή που οδήγησε στην αποχώρηση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, και η οποία σχετίζεται με τη δημόσια προσφορά. Συγκεκριμένα, η άρνηση της MIG να εφαρμόσει τη διαδικασία του squeeze out, ενώ είχε δηλώσει πως θα την εφάρμοζε, οδήγησε το Χρηματιστήριο στην απόφαση να σταματήσει τη διαπραγμάτευση της μετοχής. Ο Δασκαλόπουλος λέει ότι «αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» και ανακοινώνει την αποχώρησή του. Κάτι σαν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Μία εβδομάδα μετά η MIG ανακοινώνει ότι θα τηρήσει τη δέσμευσή της για το squeeze out.

    Το κείμενο είναι προδημοσίευση από το βιβλίο του Αντώνη Κεφαλά ΔΕΛΤΑ: ΟΠΩΣ ΕΛΛΑΔΑ – ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη τη Δευτέρα 24 Απριλίου 2017



    ΣΧΟΛΙΑ