Ο Έλον Μασκ παρουσίασε τη Δευτέρα 27 Οκτωβρίου τη δική του εκδοχή της Wikipedia, μιας διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας που βασίζεται στη συνεισφορά των χρηστών. Το νέο εγχείρημα, με την ονομασία Grokipedia, στοχεύει –σύμφωνα με τον ίδιο τον Μασκ– στο να «απομακρύνει την προπαγάνδα» που, όπως υποστηρίζει, έχει κατακλύσει τη Wikipedia, όπως ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.

Σύμφωνα με την New York Times, η πλατφόρμα Grokipedia αντιμετώπισε τεχνικά προβλήματα αμέσως μετά το λανσάρισμά της το απόγευμα της Δευτέρας, ωστόσο ήδη περιλαμβάνει πάνω από 800.000 λήμματα που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, σε σύγκριση με σχεδόν οκτώ εκατομμύρια λήμματα που έχουν συνταχθεί από ανθρώπους στη Wikipedia.

1

Η νέα αυτή πλατφόρμα εντάσσεται στο συνεχώς διευρυνόμενο διαδικτυακό οικοσύστημα του Μασκ, το οποίο αντικατοπτρίζει τις προσωπικές του πολιτικές απόψεις. Στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter), ο Μασκ έχει επαναφέρει λογαριασμούς ακροδεξιών δημιουργών περιεχομένου, δίνοντάς τους πρόσβαση σε ευρύ κοινό, ενώ παράλληλα τη χρησιμοποιεί για να ασκεί πολιτική πίεση και να επικρίνει κυβερνητικές επιχορηγήσεις. Το chatbot Grok της xAI έχει επίσης αναπροσαρμοστεί για να αντικατοπτρίζει περισσότερο συντηρητικές θέσεις.

«Η επιθυμία ελέγχου της γνώσης είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η γνώση», σχολίασε ο Ράιαν ΜακΓκρέιντι, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στο Άμχερστ, ο οποίος μελετά εγκυκλοπαίδειες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ο έλεγχος του τι καταγράφεται αποτελεί έναν από τους πιο παραδοσιακούς τρόπους συγκέντρωσης ή διατήρησης εξουσίας», πρόσθεσε.

Η Wikipedia, που λειτουργεί εδώ και σχεδόν 25 χρόνια, έχει δεχθεί αυξανόμενη κριτική από συντηρητικούς κύκλους τους τελευταίους μήνες. Ο Μασκ και οι πολιτικοί του σύμμαχοι υποστηρίζουν ότι η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια είναι υπερβολικά «woke» και αποκλείει συντηρητικά μέσα από τις αξιόπιστες πηγές της.

«Όταν η προπαγάνδα των παραδοσιακών μέσων θεωρείται ‘έγκυρη’ από τη Wikipedia, η πλατφόρμα ουσιαστικά την αναπαράγει», έγραψε ο Μασκ, καλώντας τους δωρητές να σταματήσουν να χρηματοδοτούν τη Wikipedia.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Μασκ είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να δημιουργήσει έναν ανταγωνιστικό ιστότοπο. «Η Wikipedia έχει αποκτήσει δεσπόζουσα θέση. Ελπίζω η Grokipedia να την αμφισβητήσει και να επαναφέρει την ισορροπία», δήλωσε ο Ντέιβιντ Σακς, πρώην υπεύθυνος τεχνητής νοημοσύνης στην κυβέρνηση Τραμπ και επενδυτής σε αρκετές εταιρείες του Μασκ, σε πρόσφατο επεισόδιο podcast. «Αντί να ξεκινήσουμε από το μηδέν, ίσως η Wikipedia θα μπορούσε να σταματήσει να αποκλείει και να λογοκρίνει συντηρητικά μέσα», πρόσθεσε.

Ο Τζίμι Γουέιλς, συνιδρυτής της Wikipedia, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αξιοπιστία των πληροφοριών της πλατφόρμας. Σημείωσε ότι η Wikipedia εργάζεται για την ενίσχυση της ουδετερότητας των λημμάτων και την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών που προάγουν την ακαδημαϊκή έρευνα σχετικά με πιθανές προκαταλήψεις.

Εκπρόσωποι του Ιδρύματος Wikimedia, που διαχειρίζεται τη Wikipedia, επισημαίνουν ότι η πλατφόρμα αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, καθώς τα λήμματά της χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Η επισκεψιμότητα της Wikipedia μειώθηκε κατά 8% φέτος, ενώ οι αυτοματοποιημένες επισκέψεις από εργαλεία συλλογής δεδομένων (scrapers) έχουν αυξηθεί σημαντικά. Παράλληλα, οι περιλήψεις που δημιουργούν chatbots και μηχανές αναζήτησης περιορίζουν την επισκεψιμότητα προς τον ιστότοπο.

«Οι χρήστες συχνά εμπιστεύονται άκριτα τις πληροφορίες που παρέχουν αυτά τα εργαλεία, οι οποίες μπορεί να είναι ακριβείς ή λανθασμένες», σημείωσε η Σελίνα Ντέκελμαν, επικεφαλής τεχνολογίας του Wikimedia. «Η αξία της Wikipedia για πάνω από μια δεκαετία ήταν ότι επέτρεπε στους χρήστες να επαληθεύουν τις πηγές των πληροφοριών», κατέληξε.