Μάχη Elpedison, HΡΩΝ, Protergia, Volterra και ΡΑΕ… εναντίον ΔΕΗ και υπουργείου

Τις ευθύνες στη ΔΕΗ και στην κυβέρνηση ρίχνουν πλέον όλοι, ΡΑΕ και οι ιδιώτες προμηθευτές,  για  τις επιλογές τους που έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο  την αγορά ενέργειας, στην οποία ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί, τα μερίδια δεν αλλάζουν και το πρόβλημα ρευστότητας της ΔΕΗ μεταφέρεται σε όλη την αγορά.  Το δεν πληρώνω, από τους πελάτες της ΔΕΗ  περνάει στη ΔΕΗ που δεν πληρώνει τον ΑΔΜΗΕ  από τον ΑΔΜΗΕ στους ιδιώτες παρόχους που αποπληρώνονται με οκτάμηνη καθυστέρηση.

Τη μάχη για το  ποιος φταίει για τη σημερινή  κατάσταση στην αγορά έδωσαν οι εκπρόσωποι ιδιωτών παραγωγών και παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, (Elpedison, HΡΩΝ, Protergia και Volterra) με τον εκπρόσωπο της ΔΕΗ, τον αντιπρόεδρο κ. Γιώργο Ανδριώτη, στη συζήτηση που έκαναν για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, στο συνέδριο «Power & Gas Supply». Στον πόλεμο ευθυνών πήρε μέρος και η ΡΑΕ καθώς ο Πρόεδρός της ανέφερε σαν ένα από τα τρία εμπόδια στην απελευθέρωση της αγοράς “την ανοχή του δεσπόζοντος παίκτη στις ληξιπρόθεσμες οφειλές, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μην φεύγουν από τη ΔΕΗ”.

“Λείπουν τα λεφτά”, λέει η ΔΕΗ

Ο αντιπρόεδρος της ΔΕΗ κ. Γιώργος Ανδριώτης ουσιαστικά παραδέχτηκε -αν και έμμεσα- ότι η ΔΕΗ  βρίσκεται σε μόνιμη πολιτική ομηρία και δεν μπορεί να λάβει τις αποφάσεις που θα έπρεπε.  «Λείπουν τα λεφτά, αυτό είναι μεγάλη αλήθεια. Δεν καλύπτονται τα κόστη και σε αυτό συμφωνούμε όλοι», είπε ο κ. Ανδριώτης, ενώ σημείωσε ότι «τα κόστη της ΔΕΗ αυξάνονται επί τρία χρόνια χωρίς να αυξάνονται τα τιμολόγια» παραπέμποντας στη συζήτηση για την αύξηση των τιμολογίων που «δεν επιτρέπει» η πολιτική  ηγεσία  του υπουργείου Ενέργειας.

“Αν συνεχιστεί για πολύ καιρό αυτή η κατάσταση η ΔΕΗ  θα πάψει να υπάρχει. Ως επιχείρηση εισηγμένη στο Χρηματιστήριο πρέπει να έχει κέρδη. Δεν γίνεται τρία χρόνια τώρα, ενώ αυξάνεται το κόστος παραγωγής να μην αυξάνονται τα τιμολόγια. Μέχρι το 2015 είχαμε κάθε χρόνο αύξηση στα τιμολόγια. Μιλάμε για  600 εκατ. τα οποία σήμερα λείπουν από την ΔΕΗ. Η εταιρία δίνει ένα μεγάλο μέρος του παραγωγικού της δυναμικού κάτω του κόστους και να το εκμεταλλεύονται τρίτοι σε βάρος της ΔΕΗ”.

 Έλλειψη ανταγωνισμού

«Η αγορά δεν άνοιξε γιατί  δεν το θέλει ούτε η πολιτεία ούτε ο κυρίαρχος παίκτης», έκανε ο γενικός διευθυντής της Protergia κ. Ντίνος Μπενρουμπή. «Στη ΔΕΗ υπάρχει η κουλτούρα του δεν πληρώνω και δεν μπορείς να πάρεις πελάτη από κάποιον που δεν πληρώνει», είπε ο κ. Μπενρουμπή.. Στάθηκε ιδιαίτερα στην πολιτική της έκπτωσης του 15% για τους συνεπείς πελάτες της, τονίζοντας ότι «η ΔΕΗ αποφάσισε να χάνει 300-400 εκατ. ευρώ τον χρόνο παρέχοντας εκπτώσεις για να μη χάσει μερίδιο».

Για «μία αγορά καλοσχεδιασμένη με σκοπό να μην ανοίξει με καμία κυβέρνηση» μίλησε ο εκπρόσωπος της «Ηρων» κ. Γιώργος Κούβαρης, ενώ επεσήμανε την ύπαρξη ρυθμιστικού κινδύνου ενόψει των αλλαγών που επίκεινται με τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

Στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες από την έλλειψη σταθερού ρυθμιστικού πλαισίου αλλά και στα προβλήματα χρηματοδότησης αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος της Volterra κ. Πάνος Νίκου. Επεσήμανε, επίσης, το πρόβλημα της επιβάρυνσης των λογαριασμών ρεύματος από χρεώσεις τρίτων, τις οποίες μάλιστα οι προμηθευτές είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν ακόμη και εάν δεν τις έχουν εισπράξει. Επίσης αναφέρθηκε και στο θέμα της αξιοπιστίας “η αγορά άνοιξε με γκολ από τα αποδυτήρια με το σκάνδαλο Energa-Hellas Power. Ξαφνικά έπρεπε να δικαιολογήσουμε ότι είμαστε αξιόπιστοι. Ήταν ξαφνικό για τα ελληνικά δεδομένα το άνοιγμα της αγοράς και έπρεπε να εξηγήσουμε πολλά πράγματα στους καταναλωτές μιλώντας την ίδια γλώσσα».

Γιατί με απευθείας ανάθεση οι συμβάσεις λογαριασμών του Δημοσίου;

Με την ανοχή της αγοράς,  οι συμβάσεις του Δημοσίου, οι λογαριασμοί ρεύματος του δημόσιου τομέα  είναι όλοι στη ΔΕΗ.  Είναι οι συμβάσεις που την έσωσαν φέτος, αφού το Δημόσιο  πλήρωσε προκαταβολικά  550 εκ. ευρώ στις αρχές του 2019 για όλο το χρόνο.  Κι ενώ οι ιδιώτες παραγωγοί ανέχονται αυτή την τακτική του Δημοσίου, ο Αντιπρόεδρος της ΔΕΗ έκανε το λάθος να αναφερθεί μόνος του στο θέμα. Όπως είπε το σύνολο της αγοράς δεν είναι 50 TW αλλά 30 TW αν αφαιρέσουμε τις συμβάσης της χαμηλής τάσης και του Δημοσίου που «δεν φεύγουν από τη ΔΕΗ».

Τότε ο εκπρόσωπος της Εlpedison κ. Ζαχαριάδης, δεν έχασε την ευκαιρία και απάντησε ότι οι συμβάσεις του Δημοσίου έπρεπε να μη δίνονται με απευθείας ανάθεση αλλά με διαγωνισμό.

Ακολούθως και ο γενικός διευθυντής της Protergia επέκρινε την πρακτική του Δημοσίου να προχωράει σε απευθείας ανάθεση σύμβασης με έναν πάροχο, και μάλιστα με τη δεσπόζουσα εταιρεία της αγοράς. Τόνισαν ότι η πρακτική αυτή αντίκειται του ευρωπαϊκού πλαισίου περί ανταγωνισμού και ζήτησαν μέσω του συνεδρίου τη διεξαγωγή διαγωνισμού. Αντίστοιχη απαίτηση διατυπώθηκε στο περιθώριο του συνεδρίου και για τους δήμους, τους οποίους αρχίζουν ήδη να προσεγγίζουν οι ιδιώτες πάροχοι.

Τα ΝΟΜΕ

Από την πλευρά της η ΔΕΗ σας αιτία των προβλημάτων της δείχνει τα ΝΟΜΕ  μέσω των οποίων, όπως είπε ο κ. Ανδριώτης, η ΔΕΗ υποχρεώνεται να διαθέτει σε τρίτους σχεδόν το σύνολο της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής της σε χαμηλές τιμές, με αποτέλεσμα μόνο το 2018 να ζημιωθεί με 230 εκατ. ευρώ.  Επίσης σημείωσε ότι η φθηνή ενέργεια τελικά καταλήγει στο εξωτερικό:  «Με την εξαγωγή των ποσοτήτων που δημοπρατούνται μέσω του μηχανισμού ΝΟΜΕ ουσιαστικά δημιουργούνται στρεβλώσεις στο διασυνοριακό εμπόριο, όπου καταλήγουμε να επιδοτούμε τις γειτονικές αγορές καθώς παρέχεται φθηνότερη ενέργεια της εκεί εγχώριας αγοράς. Ταυτόχρονα, δημιουργείται αρνητικό ισοζύγιο στην Ελλάδα».

Απαντώντας ο κ. Ζαχαριάδης της Elpedison σημείωσε ότι τα ΝΟΜΕ θα έφερναν ένα λογικό κύκλο για το άνοιγμα της αγοράς, που ξεκινούσε με το ότι μέρος της φθηνής ενέργειας του λιγνίτη και των νερών μέσω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ θα δοθεί σε τρίτους, ακολούθως η ΔΕΗ θα ανεβάσει το κόστος της και θα κατέληγε με τη μείωση των μεριδίων της. «Αυτό τον λογικό κύκλο έσπασε η ΔΕΗ με την απόφασή της να μην ανεβάσει τις τιμές», είπε ο κ. Ζαχαριάδης.   Και θυμίζοντας ότι ο στόχος είναι να ανοίξει η αγορά σημείωσε «όποιος ζητάει κατάργηση των ΝΟΜΕ θα πρέπει συγχρόνως να προτείνει πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια, όπως τα νερά».

Μιλώντας για τα ΝΟΜΕ ο γενικός διευθυντής της Protergia κ. Ντίνος Μπενρουμπή τόνισε ότι επιτέλεσαν το έργο τους σε κάποιο βαθμό, σημειώνοντας ότι το 20% μερίδιο των ιδιωτών επιτεύχθηκε χάρη στα ΝΟΜΕ. Ο κ. Μπενρουμπή κατηγόρησε ευθέως τη ΔΕΗ ότι «δεν θέλει να ανοίξει η αγορά», καθώς επίσης και ότι κάνει στρεβλό υπολογισμό του κόστους των ΝΟΜΕ.

Να απαγορεύεται να έχει ζημιές και οφειλές ο δεσπόζων παίκτης

Η ΔΕΗ  δεν έχει καταφέρει να εισπράξει οφειλές άνω των 2,5 δισ. ευρώ από απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος και αφετέρου τα τιμολόγιά της δεν αντανακλούν το κόστος, με αποτέλεσμα ο κυρίαρχος παίκτης της αγοράς να λειτουργεί με ζημίες. «Είναι αδύνατον να μπορείς να ανταγωνιστείς έναν δεσπόζοντα παίκτη που πουλάει με τρόπο που δεν καλύπτει τα κόστη του. Πρέπει να υπάρξει κοστοστρέφεια στα τιμολόγια, αλλιώς δεν θα υπάρξει ανταγωνισμός».

“Δύο πράγματα θα πρέπει να γίνουν για να ανοίξει η αγορά: Να απαγορεύεται στη ΔΕΗ να έχει ζημίες και να χρωστάει», τόνισε ο κ. Μπενρουμπή της Protergia.

Επίσης τόνισε ότι πρέπει ο δεσπόζων παίκτης επειδή με το μέγεθός του επηρεάζει την αγορά πρέπει να λειτουργεί με τεχνικοοικονομικά κριτήρια και να κάνει ορθολογικές επιλογές. Ως παράδειγμα μη ορθολογικής επιλογής ανέφερε την επιλογή να κρατιέται σε λειτουργία το Αμύνταιο και να κάνει προσφορές στα 75ευρώ/kwh μόνο για να συνεχίζει να λειτουργεί.

Εάν το πρόβλημα αυτό δεν επιλυθεί, εάν η ΔΕΗ δεν κατορθώσει να μην είναι ζημιογόνα, να πληρώνει και να πληρώνεται, δεν μπορεί να υπάρξει άνοιγμα της αγοράς και αυτή η στρέβλωση θα συνεχίσει να υπάρχει ακόμη και με το target model.

Δεν τηρείται ο ενεργειακός σχεδιασμός

Ο κ. Ζαχαριάδης της Elpedison  αναφέρθηκε στη μη τήρηση του ενεργειακού σχεδιασμού φέρνοντας ως παράδειγμα τη συνέχιση της λειτουργίας των μονάδων του Αμυνταίου και της Καρδιάς: «Ενώ έχουμε πει να μειώσουμε τις μονάδες με βάση το λιγνίτη, κάνουμε τοι ανάποδο. Έχουμε ένα θολό επιχειρηματικό τοπίο και έναν ενεργειακό σχεδιασμό που δεν τηρείται. Παράδειγμα αποτελούν οι μονάδες Αμύνταιου και Καρδιάς, οι οποίες ενώ προβλεπόταν ότι θα σταματήσουν, εξακολουθούν να λειτουργούν».