Ιουλία Χαϊδά: Οι γυναίκες παραμένουν εγκλωβισμένες σε στερεοτυπικούς ρόλους

Εγκλωβισμό των γυναικών σε στερεοτυπικούς ρόλους, που αναπαράγονται από γενιά σε γενιά, διαπιστώνει η Ιουλία Χαϊδά, Αντιπρόεδρος της Ικτίνος Μάρμαρα, και τονίζει ότι η αντίληψη για τη «θηλυκή» πλευρά της γυναίκας καθιστά δυσκολότερα αποδεκτή ή και ασυμβίβαστη την επιχειρηματικότητα µε τις οικογενειακές υποχρεώσεις.

Εμπόδια και προκαταλήψεις εξακολουθούν να συντηρούν σοβαρές συνθήκες έµφυλων διακρίσεων, σε όλο το φάσμα της αγοράς εργασίας, από τα επίπεδα της ανεργίας και απασχόλησης μέχρι τις μισθολογικές διαφορές, σημειώνει, ενώ τονίζει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση στην πορεία της ήταν η απόκτηση του σεβασμού τόσο των εργαζομένων όσο και των ανταγωνιστών σε μια ανδροκρατούμενη βιομηχανία, ενώ όπως αναφέρει παρατηρεί τα τελευταία χρόνια στον κλάδο του μαρμάρου σταδιακή αναβάθμιση του ρόλου των γυναικών.

Η Ιουλία Χαϊδά, μία από τις δύο γυναίκες σε ηγετική θέση σε ελληνική εισηγμένη, συμμετέχει στο αφιέρωμα του mononews.gr «Γυναίκες που εμπνέουν» εν όψει της Ημέρας της Γυναίκας και μας δίνει απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα για την ισότιμη πρόσβαση των γυναικών στις θέσεις ψηλά στην ιεραρχία, για το αν υπάρχει υπεροχή των ανδρών στην επιχειρηματικότητα και το ποιες είναι οι σημερινές προκλήσεις.

Ο χώρος των επιχειρήσεων δίνει ίδιες ευκαιρίες ανέλιξης σε άντρες και γυναίκες; Παρατηρείτε κάποια αλλαγή στις ευκαιρίες που δίνονται σε γυναίκες σήμερα σε σχέση με πριν 10 ή 15 χρόνια;

Διαπιστώνω ότι ακόμη υπάρχει ένα σημαντικό χάσμα ανάμεσα στην αντρική και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Η υπεροχή των ανδρών συνιστά ένα σταθερό χαρακτηριστικό που επιβεβαιώνεται σε όλες τις έρευνες του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα και αφορούν σε όλες τις χώρες και περιοχές του πλανήτη. Στην Ελλάδα εξακολουθεί να υπάρχει ο εγκλωβισμός των γυναικών σε στερεοτυπικούς ρόλους που αναπαράγονται από γενιά σε γενιά και η αντίληψη για τη «θηλυκή» πλευρά της γυναίκας που καθιστά δυσκολότερα αποδεκτή ή και ασυμβίβαστη την επιχειρηματικότητα µε τις οικογενειακές υποχρεώσεις.

Σε όλες τις χώρες το εργασιακό περιβάλλον κυριαρχείται από στρεβλώσεις και ανισότητες σε βάρος των γυναικών. Παρά τις εμφανείς βελτιώσεις, και κυρίως παρά το ότι το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, η θέση των γυναικών εξακολουθεί να παραμένει μειονεκτική συγκριτικά µε αυτή των ανδρών.

Είστε από τις λίγες γυναίκες που ηγείται μιας μεγάλης εταιρείας και Διευθύνουσα Σύμβουλος εισηγμένης. Το φύλο σας ήταν ποτέ λόγος για να αντιμετωπίσετε στερεοτυπικές συμπεριφορές ή κάποια προκατάληψη; Είναι εύκολο να αποδεχθούν τη γυναικεία ηγεσία, άνδρες υφιστάμενοι;

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η εξόρυξη και επεξεργασία μαρμάρου δεν θεωρείται γυναικεία υπόθεση, καθώς και ότι ο κλάδος μας είναι καθαρά ανδροκρατούμενος. Όμως σήμερα, ολοένα και περισσότερες γυναίκες, στέκονται με αυτοπεποίθηση στο προσκήνιο έτσι και εγώ ξεκίνησα να εργάζομαι στην οικογενειακή επιχείρηση ενώ παράλληλα σπούδαζα. Σύντομα κατάλαβα ότι θα έπρεπε να αποδείξω ότι αξίζω την επαγγελματική μου ανέλιξη και δε μου χαρίζεται ως μία εκ των διαδόχων της εταιρείας. Είμαι ευτυχής που πολύ γρήγορα συνειδητοποίησα ότι δεν ακολουθούσα μια προδιαγεγραμμένη επαγγελματική πορεία λόγω της ύπαρξης της οικογενειακής επιχείρησης, αλλά μία καριέρα από επιλογή που μπορούσε να με ολοκληρώνει ως προσωπικότητα.

Νομίζω ότι η μεγαλύτερη πρόκληση στην πορεία μου ήταν η απόκτηση του σεβασμού τόσο των εργαζομένων όσο και των ανταγωνιστών σε μια ανδροκρατούμενη βιομηχανία. Δεν αντιμετώπισα πρόβλημα λόγω φύλου ακόμη και σε λατομικές περιοχές όπου το περιβάλλον και οι συνθήκες είναι ακατάλληλες για το λεγόμενο “αδύναμο φύλο”. Πιστεύω όμως ότι εκτός από τη σκληρή δουλειά που οδηγεί μια γυναίκα στην επιτυχία, σημαντικότερο ρόλο παίζει η αγάπη για το αντικείμενο ενασχόλησής της μέσα από το οποίο αντλεί ικανοποίηση. Χρειάστηκε πολλές φορές να κάνω πολύ προσεκτικά βήματα αλλά ταυτόχρονα να παίρνω και το ρίσκο, χωρίς να φοβάμαι νέες προκλήσεις ή την αποτυχία γιατί αυτός είναι ο δρόμος προς την επιτυχία.

Υπάρχει διαφορά στον τρόπο που λειτουργούν οι άντρες σε σχέση με τις γυναίκες μάνατζερ; Τι θα συμβουλεύατε μια γυναίκα που θέλει να ηγηθεί σε άντρες υφισταμένους της; Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει;

Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, οι εταιρείες που διευθύνονται από γυναίκες καταγράφουν καλύτερες επιδόσεις σε σύγκριση με εκείνες που διοικούνται από άντρες. Συνήθως, οι γυναίκες είναι πιο αποτελεσματικές γιατί λειτουργούν με υποστηρικτικό τρόπο ως προστατευτικοί ηγέτες και διαθέτουν ηγετικά πλεονεκτήματα σε καίριους τομείς που αφορούν τη λειτουργία της εταιρείας όπως επικοινωνία, συμπόνια, ικανότητα να ακούνε τα προβλήματα των άλλων και να παραμερίζουν τον εγωισμό τους. Επιπλέον, διαθέτουν και άλλες δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για μια επιτυχημένη διοίκηση όπως η ομαδικότητα, και η συνεργασία. Συνήθως είναι πιο συμμετοχικές από τους άντρες ηγέτες και εξίσου δυνατές με αυτούς στο να παρέχουν κίνητρα στους άλλους, στην συναισθηματική νοημοσύνη, στην πειθώ, στην ενθάρρυνση της επικοινωνίας, την καθοδήγηση, αλλά και στη δημιουργία υποστηρικτικών σχέσεων υψηλής ποιότητας.

Επιπλέον, οι γυναίκες έχουν μάθει στη διάρκεια της ζωής να αντεπεξέρχονται σε πολλαπλές υποχρεώσεις και ευθύνες. Καλούνται να παίξουν ταυτόχρονα πολλούς διαφορετικούς και απαιτητικούς ρόλους κρατώντας δύσκολες ισορροπίες. Αυτή η ιδιαίτερη ικανότητα να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, να αναλαμβάνουν ποικίλες ευθύνες, να ανταπεξέρχονται σε αρκετές κι ετερόκλητες δραστηριότητες, διατηρώντας τον έλεγχο, είναι μια δεξιότητα που φυσικά αποτελεί πλεονέκτημα για τη γυναικεία ηγεσία.

Σίγουρα τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι τα στερεότυπα που συνοδεύουν τις γυναίκες στον επαγγελματικό χώρο, και κυρίως σε υψηλόβαθμες θέσεις. Ο βαθμός επιρροής τους στις διάφορες κοινωνίες μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τη χώρα και τον κλάδο δραστηριοποίησης, όμως, αυτό που παρατηρώ να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στον κλάδο του μαρμάρου είναι η σταδιακή αναβάθμιση του ρόλου των γυναικών. Κάτι που με χαροποιεί ιδιαίτερα.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα με στόχο την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια. Θεωρείτε ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει ποσόστωση; Έχει σημασία για την αξία μιας εταιρείας η παρουσία γυναικών στα διοικητικά συμβούλια;

Η ποσόστωση αποσκοπεί στην εξισορρόπηση της εκπροσώπησης του ανδρικού και γυναικείου φύλου στα ΔΣ των εισηγμένων εταιρειών καθώς στον ελληνικό επιχειρηματικό χώρο το ποσοστό των γυναικών στα ΔΣ εισηγμένων επιχειρήσεων, συνεχίζει να παραμένει κάτω από 25% και σε κάθε περίπτωση πίσω από τον συνολικό μέσο όρο των ευρωπαϊκών κρατών.

Προφανώς, και η παρουσία γυναικών στα ΔΣ είναι βέλτιστη πρακτική, καθώς επιβεβαιώνει την ισονομία και τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ των δύο φύλων, αλλά και αξιοποιεί γυναίκες με προσόντα και ικανότητες που αποδεικνύεται από αντίστοιχες επιχειρηματικές έρευνες, ότι είναι πιο μεθοδικές και κυρίως πολύ περισσότερο ανοικτές στις καινοτομίες.

Επίσης, ο διορισμός γυναικών σε ανώτερους διοικητικούς ρόλους δημιουργεί ένα φαινόμενο «σταδιακής διάχυσης», πράγμα που σημαίνει ότι η μεγαλύτερη ποικιλομορφία ως προς το φύλο σε επίπεδο ΔΣ, θα μεταφραστεί σε μεγαλύτερη ποικιλομορφία ως προς το φύλο και σε ολόκληρη την επιχείρηση. Ίσως αυτός να είναι ο μοχλός που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να κάνουν περισσότερες προσλήψεις γυναικών στο επίπεδο διοίκησης και, εν τέλει, να βελτιώσουν την ποικιλομορφία ως προς το φύλο σε ολόκληρη την επιχείρησή τους.

Υπάρχει κατά τη γνώμη σας γυάλινη οροφή; Υπάρχει όριο στο πόσο ψηλά στην ιεραρχία μπορεί αν φτάσει μια γυναίκα; Αμείβονται το ίδιο άνδρες και γυναίκες για την ίδια θέση με την ίδια εμπειρία;

Εμπόδια και προκαταλήψεις εξακολουθούν να συντηρούν σοβαρές συνθήκες έµφυλων διακρίσεων σε όλο το φάσμα της αγοράς εργασίας, από τα επίπεδα της ανεργίας και απασχόλησης μέχρι τις μισθολογικές διαφορές, τη συγκέντρωση σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους και τις προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξης. Οι γυναίκες έχουν περιορισμένη συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων, καλύπτουν μεγάλο μέρος των θέσεων εργασίας στη μερική απασχόληση και στην παραοικονομία και αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της ‘γυάλινης οροφής’ καθώς η επαγγελματική τους σταδιοδρομία ανακόπτεται ή εξελίσσεται µε πολύ βραδύτερους ρυθμούς από αυτή των ανδρών για να ασχοληθούν µε τους λοιπούς ρόλους που αναλαμβάνουν λόγω φύλου (μητρότητα, φροντίδα ηλικιωμένων προσώπων, κλπ.). Παρά την εφαρμογή διεθνών προγραμμάτων και εθνικών σχεδίων υπέρ της ισότητας, οι διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών εξακολουθούν να είναι σημαντικές.

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα Γυναίκες που μας εμπνέουν