Τη στιγμή που το σχέδιο του ΣΕΒ για στήριξη από το κράτος του ενεργειακού κόστους των επιχειρήσεων…ακόμη εξετάζεται, έρχονται τα στοιχεία της Eurostat να αποδείξουν αυτό που ισχυρίζονται οι επιχειρήσεις. Το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων στην Ελλάδα αυξάνεται και επηρεάζει την ανταγωνιστικότητά τους.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Eurostat για την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, στην Ελλάδα σημειώθηκε ρεκόρ στην αύξηση της τιμής ενέργειας για τα επαγγελματικά τιμολόγια ρεύματος, με αύξηση 26,9%.

1

Όπως αναφέρει, στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για μη οικιακούς καταναλωτές, οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα (26,9%), στη Δανία (17,2%) και στην Πορτογαλία (15,1%). Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (-13,3%), στη Σλοβενία (-9,9%) και στη Γαλλία (-9%).

Συνολικά, αυξήσεις σημειώθηκαν σε 11 χώρες της Ε.Ε., μειώσεις σε 12, ενώ σε 4 χώρες οι τιμές έμειναν σταθερές.

Κατά μέσο όρο, η τιμή ηλεκτρικού ρεύματος για μη οικιακούς καταναλωτές στο πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν 0,1902 €/KWh στην Ε.Ε. Οι υπολογισμοί αυτοί βασίζονται σε σταθμισμένους μέσους όρους, λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση κάθε χώρας. Οι υψηλότερες τιμές σημειώθηκαν στην Ιρλανδία (0,2726 €/KWh) και στην Ιταλία (0,2336 €/KWh), ενώ οι χαμηλότερες στη Φινλανδία (0,0804 €/KWh) και στη Σουηδία (0,0964 €/KWh).

Οι μη οικιακοί καταναλωτές ορίζονται ως οι μεσαίου μεγέθους καταναλωτές με ετήσια κατανάλωση μεταξύ 500 MWh (Μεγαβατώρες) και 2.000 MWh. Γι αυτούς οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν υψηλότερες στην Ιρλανδία (0,2726 € ανά KWh) και την Ιταλία (0,2336 € ανά KWh). Οι χαμηλότερες τιμές παρατηρήθηκαν στη Φινλανδία (0,0804 € ανά KWh) και τη Σουηδία (0,0964 € ανά KWh). Η μέση τιμή στην ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν 0,1902 € ανά KWh. Τα συγκεντρωτικά μεγέθη είναι σταθμισμένοι μέσοι όροι που λαμβάνουν υπόψη τη μέση κατανάλωση σε κάθε ζώνη.

Μέχρι το 2016, οι μη οικιακοί καταναλωτές ορίζονταν ως «βιομηχανικοί», αλλά ο κανονισμός εισήγαγε ενιαία ορολογία και μεθοδολογία για όλα τα κράτη μέλη, περιλαμβάνοντας και άλλους επαγγελματικούς καταναλωτές πέρα από τη βιομηχανία. Οι αρμόδιες αρχές άρχισαν να υποβάλλουν στοιχεία υποχρεωτικά για τους μη οικιακούς καταναλωτές, ενώ για τα νοικοκυριά τα δεδομένα ήταν αρχικά προαιρετικά έως το 2017.

Σταθεροποίηση μετά την κρίση

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, η μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά στην ΕΕ παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό σταθερή στα 28,72 € ανά 100 kWh, με μείωση -0,5% από 28,87 € που ήταν  το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Αυτό συνεχίζει την περίοδο σταθερότητας των τιμών, αν και οι τιμές εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλότερες από τα επίπεδα πριν από την ενεργειακή κρίση του 2022.

Το μερίδιο των φόρων και των εισφορών στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε από 24,7% το δεύτερο εξάμηνο του 2024 σε 27,6% το πρώτο εξάμηνο του 2025. Ως αποτέλεσμα, η μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας προ φόρων δεν έχει ακόμη αντικατοπτριστεί στις τελικές τιμές για τους καταναλωτές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά αυξήθηκαν σε 12 κράτη-μέλη της Ε.Ε., μειώθηκαν σε 13 και παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες σε 2. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στο Λουξεμβούργο (31%), ενώ η μεγαλύτερη μείωση στη Σλοβενία (-13%). Οι τιμές για τους μη οικιακούς καταναλωτές αυξήθηκαν κατά 0,9% στο πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2024, αλλά μειώθηκαν κατά 2% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Η Γερμανία ανέφερε τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, στα 38,35 € ανά 100 kWh, ακολουθούμενη από το Βέλγιο (35,71 €) και τη Δανία (34,85 €). Στην Ελλάδα η τιμή για τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε κοντά στον μέσο όρο στα 27,85 ευρώ/100 KWH.

Αντίθετα, οι χαμηλότερες τιμές καταγράφηκαν στην Ουγγαρία (10,40 €), τη Μάλτα (12,44 €) και τη Βουλγαρία (13,00 €).

Σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2024, σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις τιμών στο Λουξεμβούργο (+31,3%), την Ιρλανδία (+25,9%) και την Πολωνία (+20,0%). Εν τω μεταξύ, οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφηκαν στη Σλοβενία ​​(-13,1%), τη Φινλανδία (-9,8%) και την Κύπρο (-9,5%).

Εκφρασμένες σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ), οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ήταν οι υψηλότερες για τα νοικοκυριά στην Τσεχία (39,16), την Πολωνία (34,96) και την Ιταλία (34,40). Οι χαμηλότερες τιμές με βάση τα PPS παρατηρήθηκαν στη Μάλτα (13,68), την Ουγγαρία (15,01) και τη Φινλανδία (18,70).

Παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της τιμής ενέργειας

Συνολικά, τα στοιχεία της Eurostat για την πορεία των τιμών ενέργειας δείχνουν ότι  βρισκόμαστε σε μια φάση  σταδιακής σταθεροποίησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. μετά την έντονη κρίση των ετών 2021–2022, με ελαφρές μειώσεις για τα νοικοκυριά και μικρές αυξομειώσεις για τις επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει τη σημαντική επίδραση της φορολογίας, των επιδοτήσεων και των κρατικών μέτρων στις τελικές τιμές του ρεύματος, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τους μη οικιακούς καταναλωτές.

Η εξέλιξη των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος  μελετάται στις χώρες της Ευρώπης και  σε ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες εκτός Ε.Ε., όπως η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Σερβία, η Τουρκία και η Ουκρανία.

Το κείμενο εξηγεί ότι η τιμή της ενέργειας στην Ε.Ε. εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η γεωπολιτική κατάσταση, το ενεργειακό μείγμα κάθε χώρας, το επίπεδο εισαγωγών, τα κόστη δικτύου, οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις, οι καιρικές συνθήκες και οι φόροι. Οι τιμές που παρουσιάζονται περιλαμβάνουν φόρους, επιβαρύνσεις και ΦΠΑ για τα νοικοκυριά, αλλά εξαιρούν επιστρεφόμενους φόρους για τις επιχειρήσεις.

Η τιμή χωρίς φόρους, δηλαδή το καθαρό κόστος ενέργειας, προμήθειας και δικτύου, παρέμεινε σταθερή την περίοδο 2016–2020, αλλά αυξήθηκε απότομα το 2022, φτάνοντας στο υψηλότερο σημείο το πρώτο εξάμηνο του 2023 στα 0,2385 €/KWh. Έπειτα άρχισε σταδιακή μείωση και σταθεροποίηση, με τιμή 0,2244 €/KWh στο δεύτερο εξάμηνο του 2023 και 0,2079 €/KWh στο πρώτο εξάμηνο του 2025, παραμένοντας πάντως υψηλότερη από τα προ κρίσης επίπεδα.

Οι τιμές που περιλαμβάνουν φόρους για τα νοικοκυριά αυξάνονταν σταθερά μετά το 2021, εκτός από μια μικρή πτώση στο δεύτερο εξάμηνο του 2023. Η τιμή κορυφώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2024 στα 0,2916 €/KWh, μειώθηκε οριακά στα 0,2887 €/KWh το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και έπεσε ελαφρώς στα 0,2872 €/KWh το πρώτο εξάμηνο του 2025, δηλαδή 1,5% χαμηλότερα από την κορύφωση του 2024.

Αναλυτικότερα, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία και η Πολωνία είχαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών (31,3%, 25,9% και 20% αντίστοιχα), ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις σημειώθηκαν στη Σλοβενία (-13,1%), στη Φινλανδία (-9,8%) και στην Κύπρο (-9,5%). Οι αυξήσεις αποδόθηκαν κυρίως στην αύξηση του κόστους δικτύου και στη μείωση των κρατικών επιδοτήσεων και επιδομάτων.

Πόσο επηρεάζουν οι φόροι

Όσον αφορά τη φορολογική επιβάρυνση, το μερίδιο των φόρων στις τιμές του ρεύματος ήταν χαμηλότερο στις Κάτω Χώρες, όπου ήταν μάλιστα αρνητικό (-13,6%) λόγω των επιδοτήσεων. Αρνητικοί φόροι καταγράφηκαν επίσης στην Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και την Αυστρία. Το υψηλότερο ποσοστό φόρων εμφανίστηκε στη Δανία, όπου έφτασε το 47,7% της συνολικής τιμής.

Ο μέσος όρος φόρων και επιβαρύνσεων στην Ε.Ε. το πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν 27,6%, αυξημένος κατά 3,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2024 και κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση των επιδοτήσεων και κρατικών ενισχύσεων. Ο ΦΠΑ αντιπροσώπευε κατά μέσο όρο το 15% της τελικής τιμής, με χαμηλότερη τιμή στη Μάλτα (4,7%) και υψηλότερη στην Ουγγαρία (21,3%).

Η εξέλιξη των φόρων από το 2008 δείχνει ότι το ποσοστό τους αυξήθηκε από 31,2% στο πρώτο εξάμηνο του 2008 σε 41% στο δεύτερο εξάμηνο του 2019, πριν αρχίσει να μειώνεται έντονα έως το 2022, όταν έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο (14,7%). Από το 2023 και μετά σημειώθηκε σταδιακή άνοδος, με τις τιμές να φτάνουν το 27,6% το πρώτο εξάμηνο του 2025. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τη σταδιακή άρση των μέτρων κρατικής στήριξης που είχαν θεσπιστεί το 2022 για να περιορίσουν το κόστος ηλεκτρικού ρεύματος των νοικοκυριών. Η μείωση των επιδοτήσεων οδήγησε σε αύξηση των φόρων και σε μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ των τιμών με και χωρίς φόρους.

Σχετικά με την Ελλάδα, αναφέρει ότι για το 2025, τα μέτρα κρατικής στήριξης εφαρμόστηκαν μόνο για το πρώτο τρίμηνο του έτους. Για τα νοικοκυριά, προβλέφθηκαν επιδοτήσεις μόνο για όσους είχαν κυμαινόμενο τιμολόγιο και τιμή άνω των 140 €/MWh. Το ύψος της επιδότησης εξαρτιόταν από την πραγματική κατανάλωση. Για ορισμένες επιχειρήσεις θεσπίστηκαν αποζημιώσεις για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2025, με τους δικαιούχους να κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τα έσοδα του 2023 ή με βάση τον οικονομικό τους κλάδο. Οι αποζημιώσεις αυτές καταβλήθηκαν μέχρι τον Ιούλιο του 2025.