Η δημόσια διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ για τα «Ευέλικτα Τιμολόγια» ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή τα νέα προϊόντα που δεν συνδέονται με τη χονδρεμπορική αγορά, έχει ανοίξει έναν πλούσιο διάλογο στον κλάδο.

Εκτός από τη ΔΕΗ, σειρά τοποθετήσεων κατέθεσαν και οι υπόλοιποι μεγάλοι προμηθευτές (VOLTON, Ήρων, NRG, Φυσικό Αέριο, ΖΕΝΙΘ και ΕΛΙΝ), φωτίζοντας τις διαφορετικές αλλά και συγκλίνουσες προσεγγίσεις τους.

1

Η διαβούλευση εστιάζει σε δύο βασικές παρεμβάσεις: την εισαγωγή τέταρτης κατηγορίας Σήμανσης Διαφάνειας στον Χρωματικό Κώδικα για τα Ευέλικτα Προϊόντα, καθώς και στους κανόνες για τη διάθεση δεσμοποιημένων προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας μαζί με άλλες ενεργειακές ή μη ενεργειακές υπηρεσίες.

Κοινός παρονομαστής όλων των παρόχων είναι η αναγνώριση ότι η δημιουργία ξεχωριστής κατηγορίας Ευέλικτων Τιμολογίων είναι αναγκαία. Όπως τονίζουν, η επέκταση του Χρωματικού Κώδικα αντικατοπτρίζει το εύρος προϊόντων που ήδη υπάρχουν ή θα εμφανιστούν στην αγορά, ενώ παράλληλα ενισχύει τη συγκρισιμότητα και την πληροφόρηση του καταναλωτή. Εντούτοις, και σχεδόν ομόφωνα, οι εταιρείες εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για το προτεινόμενο κόκκινο χρώμα, θεωρώντας ότι παραπέμπει σε κίνδυνο και θα αποθαρρύνει τους πελάτες.

Οι παρεμβάσεις των προμηθευτών δείχνουν ότι η αγορά αντιμετωπίζει τα νέα τιμολόγια ως ευκαιρία αλλά και ως πρόκληση. Από τη μία, ανοίγει ο δρόμος για περισσότερες επιλογές και ανταγωνισμό· από την άλλη, οι υπερβολικά αυστηροί κανόνες μπορεί να περιορίσουν την καινοτομία και να μειώσουν την ελκυστικότητα των προϊόντων.

Η ΡΑΑΕΥ καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην προστασία του καταναλωτή και την ανάγκη των εταιρειών για εμπορική ευελιξία. Το αποτέλεσμα θα καθορίσει όχι μόνο τα μελλοντικά τιμολόγια, αλλά και τον ρυθμό με τον οποίο η ελληνική αγορά ενέργειας θα εκσυγχρονιστεί και θα γίνει πιο ανταγωνιστική.

Η ΔΕΗ στη διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ:  Προτείνει 3μηνη σταθερή τιμή και λέει όχι στο κόκκινο χρώμα

Την ανάγκη τα ευέλικτα τιμολόγια ρεύματος να μπορούν να είναι ακόμη και με τρίμηνη σταθερή τιμή, να είναι ανοιχτά στις παραμέτρους ευελιξίας πέρα από την κατανάλωση αλλά και να αποφευχθεί το κόκκινο χρώμα, επισημαίνει η ΔΕΗ στην τοποθέτησή  της στη δημόσια διαβούλευση που άνοιξε η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) αναφορικά με τα συμπληρωματικά μέτρα για τη λιανική αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ΔΕΗ θεωρεί κρίσιμη την αναγνώριση της ευελιξίας των προμηθευτών να αναπτύσσουν καινοτόμα προϊόντα, στο πλαίσιο της εμπορικής τους στρατηγικής. Όπως επισημαίνει, αυτό μπορεί να αποδώσει οφέλη στους καταναλωτές μόνο εφόσον αποφευχθεί η υπερβολική τυποποίηση των τιμολογίων και διατηρηθεί χώρος για διαμόρφωση συμβατικών όρων που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς. Το ζητούμενο είναι η διαφάνεια και η επαρκής ενημέρωση του πελάτη, χωρίς όμως να περιορίζεται η εμπορική πρωτοβουλία.

Η επιχείρηση χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Αρχής να εντάξει τα Ευέλικτα Προϊόντα στον Χρωματικό Κώδικα, αναγνωρίζοντας ότι αυτά μπορούν να συνδυάζουν σταθερότητα και προσαρμοστικότητα στην τιμολόγηση. Ζητά όμως η ρύθμιση να γίνεται με τρόπο που να εξασφαλίζει ισορροπία ανάμεσα σε προμηθευτές και καταναλωτές, ενισχύοντας ταυτόχρονα τον ανταγωνισμό.

Ευέλικτα προϊόντα: Ορισμοί και παραδείγματα

Σύμφωνα με το υπό διαβούλευση κείμενο, τα Ευέλικτα Προϊόντα περιλαμβάνουν ένα εκ των προτέρων καθορισμένο «ευέλικτο στοιχείο», το οποίο μπορεί να μεταβάλλεται με βάση παράγοντες όπως η κατανάλωση ενέργειας ή η χρήση σε ώρες αιχμής και μη αιχμής. Η ΔΕΗ τονίζει ότι αυτά τα παραδείγματα πρέπει να θεωρούνται ενδεικτικά, χωρίς να περιορίζεται η ελευθερία των προμηθευτών να σχεδιάζουν προϊόντα με ποικίλα χαρακτηριστικά. Στόχος είναι να προσφέρεται στον καταναλωτή μια μεγάλη γκάμα επιλογών σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού.

Στο ίδιο πλαίσιο, η επιχείρηση προτείνει να εξεταστεί η δυνατότητα μικρότερων περιόδων ισχύος σταθερής τιμής μέσα στη διάρκεια μιας σύμβασης – όχι μόνο εξάμηνο, αλλά και τρίμηνο. Εφόσον υπάρχει σαφής ενημέρωση και συμφωνία του καταναλωτή, η ΔΕΗ θεωρεί ότι δεν υπάρχει λόγος διατήρησης αυστηρών χρονικών περιορισμών.  Προτείνει, επίσης, να διευκρινιστεί σαφώς, για λόγους ασφάλειας συναλλαγών, ότι ο καθορισμός των περιόδων εκκαθάρισης των οφειλόμενων ποσών κατά τη διάρκεια της Σύμβασης όπως και η δυνατότητα και οι όροι
επιλογής ή/και εναλλαγής μεταξύ κλιμακίων χρέωσης (εφόσον προβλέπονται στο εκάστοτε προϊόν) εναπόκειται στη συμφωνία των μερών.

Χρωματική σήμανση: Επιφυλάξεις για το «κόκκινο»

Αν και η ΔΕΗ στηρίζει γενικά τον Χρωματικό Κώδικα, εκφράζει έντονο προβληματισμό για την πρόταση να χρησιμοποιηθεί κόκκινο χρώμα στη σήμανση των Ευέλικτων Προϊόντων. Όπως σημειώνει, το κόκκινο παραπέμπει διαισθητικά σε υψηλό κίνδυνο και ενδέχεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τον μέσο καταναλωτή. Προτείνει, αντίθετα, να εξεταστούν άλλες επιλογές, όπως το μωβ, που δεν έχουν αρνητικούς συνειρμούς.

Εκπτώσεις και προωθητικές ενέργειες

Η ΔΕΗ ζητά ενιαίο πλαίσιο για την εφαρμογή εκπτώσεων και προωθητικών ενεργειών σε όλα τα τιμολόγια, ανεξαρτήτως σήμανσης. Υπογραμμίζει ότι οι προωθητικές ενέργειες είναι εξ ορισμού επωφελείς για τους καταναλωτές και πρέπει να προβλεφθεί ρητά η δυνατότητα χρήσης τους και στα Ευέλικτα Προϊόντα, με σαφή όρους στη σύμβαση. Η επιχείρηση τονίζει ότι, με δεδομένες τις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, πρέπει να αναγνωριστεί η δυνατότητα μονομερούς τροποποίησης συμβάσεων προμήθειας και για τα Ευέλικτα Προϊόντα, τουλάχιστον όταν η αλλαγή είναι προς όφελος του καταναλωτή ή επιβάλλεται από το ρυθμιστικό πλαίσιο.

Ενημέρωση για τη λήξη συμβάσεων

Η ΔΕΗ προτείνει να προβλεφθεί ότι κατά την υπογραφή σύμβασης, ο πελάτης θα επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα ενημερώνεται για τη λήξη της και τη μετάπτωση σε άλλο προϊόν. Αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα όπως email, SMS ή μηνύματα μέσω εφαρμογών (π.χ. Viber), ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια και η ασφάλεια συναλλαγών.  Τέλος, αναφορικά με τα δεσμοποιημένα προϊόντα, η ΔΕΗ σημειώνει ότι βάσει του Οδικού Χάρτη για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, είναι πιθανό να παρέχονται μέσω των προμηθευτών υπηρεσίες ενεργειακής αναβάθμισης. Προτείνει να εξεταστούν μέτρα για τον περιορισμό του ρίσκου και την παροχή κινήτρων προς τις εταιρείες, ώστε να καταστούν οι υπηρεσίες αυτές ελκυστικές και αποτελεσματικές.

Η ΔΕΗ υπογραμμίζει ότι έχει παρέλθει δεκαετία από την υιοθέτηση του Κώδικα Προμήθειας και στο διάστημα αυτό η ενεργειακή αγορά έχει υποστεί τεκτονικές αλλαγές. Γι’ αυτό ζητά την επικαιροποίησή του, με βάση τις νέες συνθήκες, αλλά και σε εναρμόνιση με το ενωσιακό δίκαιο (Οδηγία 2019/944, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2024/1711). Ο εκσυγχρονισμός θεωρείται αναγκαίος για να αρθούν κανονιστικές εκκρεμότητες και να ενισχυθεί η λειτουργικότητα της αγοράς.

VOLTON, Ήρων, NRG, Φυσικό Αέριο: έμφαση στην καινοτομία

Το κοινό υπόμνημα των τεσσάρων εταιρειών (VOLTON, Ήρων, NRG και Φυσικό Αέριο) τοποθετείται θετικά στην εισαγωγή της νέας κατηγορίας, αλλά ζητά προσαρμογές.

  • Κατά του κόκκινου χρώματος: προτείνουν εναλλακτικά το γαλάζιο, το μωβ ή το ροζ.
  • Ενσωμάτωση πολλών «ευέλικτων στοιχείων»: θεωρούν ότι δεν πρέπει να υπάρχει περιορισμός σε ένα μόνο, ώστε να μην μπαίνουν φραγμοί στην εμπορική φαντασία των παρόχων.
  • Διαφάνεια και σύμβαση: ζητούν να είναι σαφές ότι το ευέλικτο στοιχείο μπορεί να προκύπτει είτε από επιλογές του προμηθευτή είτε από εξωγενείς παράγοντες, αρκεί να καταγράφεται στη σύμβαση.
  • Αναπροσαρμογές συμβολαίων: εκφράζουν αντίθεση στην πλήρη απαγόρευση μονομερών αλλαγών. Υποστηρίζουν ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο περιορίζει κάτι τέτοιο μόνο στις σταθερές συμβάσεις, ενώ στην ευμετάβλητη ενεργειακή αγορά είναι απαραίτητη η ευελιξία.
  • Διαδικασίες λήξης συμβάσεων: θεωρούν υπερβολικό να απαιτείται νέα σύμβαση σε κάθε μετάπτωση τιμολογίου. Αρκεί σχετικός όρος στους ειδικούς όρους.

Με τον τρόπο αυτό, οι τέσσερις εταιρείες επιχειρούν να διασφαλίσουν ότι τα νέα τιμολόγια θα ενθαρρύνουν την καινοτομία αντί να τη φρενάρουν.

ΖΕΝΙΘ: υπέρ της ρήτρας πρόωρης αποχώρησης και μεγαλύτερης ελευθερίας

Η ΖΕΝΙΘ τονίζει τον ρεαλισμό: οι τιμές λιανικής πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη μεταβλητότητα της αγοράς και τις ανάγκες διαχείρισης κινδύνου από τους προμηθευτές.

  • Ρήτρα πρόωρης αποχώρησης: τη θεωρεί θεμιτή και αναγκαία, καθώς αποτρέπει τις αδικαιολόγητες απώλειες για τις εταιρείες όταν ένας πελάτης αποχωρεί πρόωρα. Προτείνει μάλιστα σαφείς και αναλογικούς τρόπους υπολογισμού, χωρίς ανώτατα όρια.
  • Ελευθερία σχεδιασμού προϊόντων: ζητά οι πάροχοι να έχουν μέγιστη δυνατή ελευθερία ώστε να προσφέρουν νέες επιλογές στους πελάτες.
  • Χρωματική σήμανση: αντιτίθεται στο κόκκινο και προτείνει ουδέτερα ή θετικά χρώματα.
  • Ευθυγράμμιση με άλλα τιμολόγια: ζητά οι κατηγορίες να είναι σαφώς διακριτές και να μην υπάρχει σύγχυση με τα Μεικτά (κίτρινα).
  • Μονομερής τροποποίηση: τάσσεται υπέρ της δυνατότητας αλλαγής όρων για σπουδαίο λόγο, με διαφάνεια και έγκαιρη ενημέρωση.

Η εταιρεία δίνει ιδιαίτερο βάρος στη συνέπεια με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και στην αποφυγή υπερβολικών περιορισμών που, όπως λέει, θα μείωναν την ανταγωνιστικότητα της αγοράς.

ΕΛΙΝ: προσοχή στην εκκαθάριση και τις εκπτώσεις

Η ΕΛΙΝ επικεντρώνεται σε πιο τεχνικά ζητήματα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη προβλεψιμότητας.

  • Σαφείς μηχανισμοί εκκαθάρισης: όταν ένα τιμολόγιο συνδυάζει περισσότερα ευέλικτα χαρακτηριστικά (π.χ. βαθμίδες κατανάλωσης και χρέωση εκτός βαθμίδας), οι εκκαθαρίσεις πρέπει να γίνονται εντός του επόμενου μήνα και με τιμές γνωστές εκ των προτέρων.
  • Διάρκεια και ρήτρα αποχώρησης: δέχεται την 12μηνη διάρκεια. Θεωρεί ότι αν υπάρχει ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, ο πάροχος δεν μπορεί να αλλάξει μονομερώς τη σύμβαση. Αν δεν υπάρχει, τότε ο πάροχος μπορεί να την τροποποιήσει υπό όρους και με δίμηνη προειδοποίηση.
  • Διαχωρισμός χρεώσεων: ζητά σαφή διάκριση μεταξύ χρεώσεων προμήθειας και ρυθμιζόμενων χρεώσεων, ώστε να μην συγχέονται.
  • Εκπτώσεις συνέπειας: θεωρεί ότι πρέπει να έχουν αναλογικό χαρακτήρα και όχι να ξεπερνούν το πραγματικό κόστος καθυστέρησης πληρωμών. Προτείνει ανώτατο όριο για να αποφευχθούν φαινόμενα «παραπλανητικών» εκπτώσεων που φτάνουν το 50%.
  • Χρωματικός κώδικας: αντιτίθεται στο κόκκινο, ζητά απόχρωση συγγενή με τις άλλες κατηγορίες.

Κοινές γραμμές και αποκλίσεις

Παρά τις διαφορετικές αποχρώσεις, όλες οι εταιρείες ζητούν:

  • Να αποφευχθεί το κόκκινο χρώμα.
  • Να διατηρηθεί η εμπορική ελευθερία και η δυνατότητα καινοτομίας.
  • Να επιτραπεί, υπό όρους, η μονομερής τροποποίηση συμβάσεων.
  • Να ενισχυθεί η διαφάνεια, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει εκ των προτέρων όλες τις παραμέτρους.

Η βασική απόκλιση εντοπίζεται στη στάση απέναντι στη ρήτρα πρόωρης αποχώρησης: ενώ η ΖΕΝΙΘ και η ΕΛΙΝ τη στηρίζουν ρητά, οι τέσσερις εταιρείες (VOLTON, Ήρων, NRG, Φυσικό Αέριο) εστιάζουν περισσότερο στη γενική ευελιξία και λιγότερο στην πρόβλεψή της.

Διαβάστε επίσης

Έρχεται το «γαλλικό μοντέλο» στην ελληνική φορολογία – Πώς θα ελαφρυνθούν χιλιάδες οικογένειες

Χριστοδουλίδης: Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ξεκινήσει έρευνα για τo GSI

Trade Estates: Στις ράγες οι επενδύσεις των 250 εκατομμυρίων – Ποια έργα καθυστερούν