Απολιγνιτοποίηση: Πού θα απασχοληθούν αύριο όσοι σήμερα απασχολούνται στο λιγνίτη

Το μεγάλο ερώτημα, για την επόμενη μέρα της απασχόλησης, και της οικονομίας στη Δυτική Μακεδονία με την ολοκλήρωση της απολιγνιτοποίησης, που σύμφωνα με το Εθνικό  Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) θα γίνει ως το 2028, καλείται να απαντήσει η κυβέρνηση.

Κι αυτό γιατί ενώ η λιγνιτική ενέργεια είναι εντάσεως εργασίας, η πράσινη ενέργεια δημιουργεί θέσεις εργασίας μόνο κατά τη φάση των επενδύσεων, ενώ μετά τόσο τα αιολικά πάρκα όσο και τα φωτοβολταϊκά ή οι επενδύσεις αποθήκευσης δεν χρειάζονται εργαζόμενους.

Όπως αναφέρθηκε χθες από τον υφυπουργό κ. Γεράσιμο Θωμά, θα δημιουργηθούν νέες δομές ώστε οι εργαζόμενοι να απασχοληθούν στον πρωτογενή και το δευτερογενή τομέα.

Για το λόγο αυτό, και υπό την αιγίδα μιας διυπουργικής επιτροπής, θα εκπονηθεί και θα παρουσιαστεί στα μέσα του 2020 ένα ολοκληρωμένο, πολυδιάστατο και εμπροσθοβαρές Master Plan – Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης  που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη στην μετά τον λιγνίτη εποχή.

Όπως αναφέρει η διαδικασία εκπόνησης του [Master Plan – Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης] θα είναι συντονισμένη και ανοιχτή στις τοπικές κοινωνίες. Η διαβούλευση θα διεξαχθεί σε θεσμικό επίπεδο με όλους του εμπλεκόμενους τοπικούς φορείς (περιφέρειες, δήμοι, επιμελητήρια), η ενεργή συμμετοχή των οποίων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή κατάληξη του εγχειρήματος.

Το Master Plan – Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης θα περιλαμβάνει ένα πλέγμα μέτρων και προβλέψεων που θα αφορούν, μεταξύ άλλων: επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, την στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, την μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και την δημιουργία νέων μέσω ενός ευέλικτου αναπτυξιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης όλων των τομέων της παραγωγής.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, θα αξιοποιηθούν μελέτες και εμπειρογνωμοσύνες από διαφορετικούς ανεξάρτητους φορείς με εμπειρία και εξειδίκευση στα θέματα αυτά προκειμένου να υπάρξει η βέλτιστη δυνατή σύνθεση των συνεισφορών.

Αξιοποίηση πόρων

Όπως αναφέρει το ΕΣΕΚ, το γεγονός ότι η παρουσίαση του [Master Plan – Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης] θα γίνει μέσα στο 2020 δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν έχουν ήδη γίνει στοχευμένες παρεμβάσεις προς όφελος των υπό μετάβαση περιοχών. Η Ελληνική Κυβέρνηση διαθέτει και την πολιτική βούληση και την απαραίτητη τεχνογνωσία προκειμένου να αξιοποιήσει τους πόρους που είναι άμεσα διαθέσιμοι σε εθνικό επίπεδο αλλά και να διεκδικήσει αυξημένα κεφάλαια από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά ταμεία.

Έχουν ληφθεί οι απαραίτητες πρωτοβουλίες για να αποδοθεί στις ενεργειακές περιοχές το τέλος  ανάπτυξης της ΔΕΗ, ένα ποσό κοντά στα 130 εκατομμύρια ευρώ που τους οφείλεται από το 2014, ενώ οι περιοχές αυτές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τα έσοδα πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω του Πράσινου Ταμείου.

Παράλληλα, στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027, θα διεκδικηθεί η αυξημένη εισροή κεφαλαίων από το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Fund) διασφαλίζοντας ότι οι περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης θα
πληρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης διαθέτοντας έργα σε προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης.

Σημαντικός προς αυτήν την κατεύθυνση θα είναι και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που φιλοδοξεί να μετατραπεί σε μια «Κλιματική Τράπεζα». Επιπροσθέτως, κονδύλια από προγράμματα όπως το Horizon, το Connecting Europe Facility και το Invest EU θα υποστηρίξουν αυτήν την προσπάθεια.