Αγορά ενέργειας: Θύμα της αγοράς Εξισορρόπησης και οι Ανανεώσιμες- Νέοι κίνδυνοι για το ΕΛΑΠΕ

Τεκτονικές αλλαγές στην αγορά ενέργειας και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) φέρνει η λειτουργία του target model, μέσω του τρόπου που λειτουργεί η Αγορά Εξισορρόπησης.

Η Αγορά Εξισορρόπησης ανεβάζει πολύ ψηλά τα κόστη για όσους δεν είναι καθετοποιημένοι και έχουν αποκλίσεις στις εκτιμήσεις για την παραγωγή ή την κατανάλωσή τους. Κάνοντας πολύ ακριβή τη χονδρεμπορική αγορά, μέσω του υψηλού κόστους της αγοράς εξισορρόπησης, οι καθετοποιημένοι όμιλοι γίνονται όχι μόνο ανταγωνιστικότεροι αλλά και οι μόνοι βιώσιμοι. Αντίθετα, πολύ υψηλά κόστη, σε βαθμό που να απειλείται η βιωσιμότητά τους, αντιμετωπίζουν οι μη καθετοποιημένες εταιρείες προμήθειας  και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Γιατί οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι οι μόνοι παραγωγοί ενέργειας που πληρώνουν την Αγορά Εξισορρόπησης.

Πλεονέκτημα έχουν οι ΑΠΕ των καθετοποιημένων ομίλων που μπορούν να απορροφήσουν το κόστος των αποκλίσεων. Έτσι αν η πίεση της Αγοράς Εξισορρόπησης φέρει συγκέντρωση στην αγορά προμήθειας, την οποία θα ακολουθήσει ανάλογο κύμα συγκέντρωσης και στην αγορά των ΑΠΕ.

Το πρόβλημα των ΑΠΕ και νέες πιέσεις στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ)

Ο ΕΛΑΠΕ την εβδομάδα από 30/11 ως 6/12 για όλο το ρεύμα που έγχυσε στο σύστημα από τις ΑΠΕ, ισχύος 5.000 MW, που έχει στο χαρτοφυλάκιό του δεν θα πληρωθεί τίποτα, θα πληρώσει κιόλας! Ο λόγος είναι ακόμη ένα παράδοξο της αγοράς Εξισορρόπησης.

Το κόστος των αποκλίσεων ήταν τόσο υψηλό, που ήταν μεγαλύτερο από τα έσοδα που είχε από την πώληση ενέργειας στην ημερήσια αγορά! Αν δηλαδή τη μία μέρα έχει έσοδα από την ενέργεια που δίνει στην αγορά με 60 ευρώ/Mwh, αλλά δεν προβλέψει σωστά την ακριβή ποσότητα, τότε θα πληρώσει στους παραγωγούς θερμικών μονάδων, την ενέργεια που δεν προέβλεψε σωστά  σε πολλαπλάσια τιμή, την οποία θα καθορίσουν οι παραγωγοί θερμικών μονάδων.

Οι ΑΠΕ είναι οι μόνοι παραγωγοί που δεν μπορούν να προβλέψουν την παραγωγή τους στο 100%. Και αυτό που ζητείται δεν είναι απλά να προβλέψουν την ποσότητα που μπορούν να εγχύσουν στην ημέρα, αλλά ανά δεκαπεντάλεπτο.

Ο χρονισμός της αγοράς εξισορρόπησης είναι τα 15 λεπτά και αν η πρόβλεψη δεν είναι ακριβής ανά δεκαπεντάλεπτο, οι ΑΠΕ πληρώνουν το κόστος που προσδιορίζουν οι παραγωγοί ανά Mwh απόκλισης. Δηλαδή αν έχουν εκτίμηση για παραγωγή 100 MWh σε μία ώρα, πρέπει να παράξουν ακριβώς 25 MWh ανά δεκαπεντάλεπτο για να μη χρεωθούν απόκλιση! Αν το ένα δεκαπεντάλεπτο παράξουν λιγότερο από 25 MWh θα πληρώσουν την απόκλιση, και αν το επόμενο παράξουν περισσότερο από 25MWh πάλι θα πληρώσουν την απόκλιση!

Το αίτημα προς το ΔΑΠΕΕΠ να κάνει μελέτες και υπεύθυνες προβλέψεις

Ο ΔΑΠΕΕΠ παραμένει ο υπεύθυνος φορέας εκπροσώπησης των μονάδων ΑΠΕ, ισχύος περίπου 5.000 MW που έχουν συμβάσεις, δηλαδή τα έργα από το 2006 ως το 2016 και τα έργα μετά το 2016 που έχουν σύμβαση σταθερής τιμής. Ωστόσο αν και είναι ο διαχειριστής των ΑΠΕ δεν κάνει ο ίδιος τις προβλέψεις για την παραγωγή τους.

Ο ΔΑΠΕΕΠ  λαμβάνει «έτοιμες» από τον ΑΔΜΗΕ τις προβλέψεις για την παραγωγή της επόμενης ημέρας του χαρτοφυλακίου  του  και ό,τι αστοχία κάνει ο ΑΔΜΗΕ στην πρόβλεψη, τη χρεώνεται ο ΔΑΠΕΕΠ και θα την πληρώσει ο λογαριασμός των ΑΠΕ ο ΕΛΑΠΕ.

Σημειώνεται, ότι ανάλογα με τις προβλέψεις έγχυσης που υποβάλλονται καθημερινά  και των διορθώσεων των επιμέρους θέσεων καθαρής έγχυσης,  καθορίζονται οι ανάγκες εξισορρόπησης του χαρτοφυλακίου και εν τέλει το κόστος αποκλίσεων, που ήδη υφίσταται από 1/11/20 ο ΕΛΑΠΕ.

Ο ΔΑΠΕΕΠ γι αυτό και δέχεται πιέσεις, από την αγορά,  να αγοράσει μελέτες για να κάνει δικές του προβλέψεις για να βελτιώσει τη διαχείρισή του και να μην πληρώνουν οι ΑΠΕ υψηλό κόστος αποκλίσεων.

Το κόστος της αγοράς Εξισορρόπησης

Η αγορά Εξισορρόπησης έχει κοστίσει ήδη 128 εκατ. ευρώ στις 40 ημέρες που λειτουργεί το νέο σύστημα όταν για το σύνολο του 2019 το κόστος της ήταν 200 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα την 5η εβδομάδα λειτουργίας του Τarget Μodel, το κόστος της αγοράς Εξισορρόπησης εκτοξεύτηκε στα 57 εκατ. ευρώ, όταν και τις τέσσερις πρώτες εβδομάδες μαζί είχε φτάσει αθροιστικά στα 71 εκατ. ευρώ.

«Αν συνεχίσουμε έτσι, θα χρειαστεί να πληρώσουμε, οι εταιρείες προμήθειας, 1 δισ. ευρώ το χρόνο για τις αποκλίσεις των εκτιμήσεών μας. Όχι δηλαδή για το κόστος της ενέργειας, αλλά γιατί δεν προβλέψαμε με ακρίβεια τις ανάγκες μας!», σημειώνει εκπρόσωπος εταιρείας του κλάδου.

Τι άλλαξε και γιατί χάνονται δεκάδες εκατομμύρια

Το παράδοξο στον τρόπο που λειτουργεί το νέο σύστημα, είναι ότι πλέον κοστίζει πολύ ακριβά η αγορά Εξισορρόπησης και οι εταιρείες προμήθειας πληρώνουν όχι μόνο το κόστος για την ενέργεια που αγοράζουν, αλλά και το “πρόστιμο”, το πολύ υψηλό κόστος για τις αποκλίσεις, τη διαφορά της πραγματικής ενέργειας που αγόρασαν σε σχέση με αυτό που είχαν προβλέψει στην προημερήσια αγορά.

Αγορά Εξισορρόπησης υπήρχε και στο προηγούμενο μοντέλο, πριν το target model,  αλλά με πολύ χαμηλότερο κόστος. Για παράδειγμα, πριν από την 1η Νοεμβρίου η αγορά εξισορρόπησης επιβάρυνε με 4,67 ευρώ / Mwh επιπλέον την Οριακή Τιμή Συστήματος.

Όπως φαίνεται στην εβδομαδιαία εκκαθάριση, του ΑΔΜΗΕ, για την εβδομάδα 30 Νοεμβρίου – 6 Δεκεμβρίου,  το συνολικό κόστος εξισορρόπησης ήταν στα 43,37 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν η αντίστοιχη μεσοσταθμική τιμή στην προημερήσια αγορά (DAM) είχε διαμορφωθεί την ίδια περίοδο στα 66,18 ευρώ.

Δηλαδή το κόστος στην Αγορά Εξισορρόπησης (Balancing Market) αντιστοιχούσε σε περίπου το 66% της αξίας στην Ημερήσια Αγορά ( DAM), ενώ το χονδρεμπορικό κόστος για τις εταιρείες προμήθειας αποτελεί το άθροισμα των δύο ποσών.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση