Bloomberg: Οι πέντε παλιές προκλήσεις της νέας κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να αντιμετωπίσει μια σειρά από παρατεταμένα οικονομικά προβλήματα, όταν ορκιστεί πρωθυπουργός τη Δευτέρα.

Οι επενδυτές αναμένουν ότι ο 51χρονος ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας, του οποίου οι συντηρητικοί εξασφάλισαν αυτοδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις εθνικές εκλογές της Κυριακής, θα αποδείξει ότι είναι άξια η φήμη του ότι είναι φιλικός προς τις επιχειρήσεις. Ο πρώην τραπεζίτης και σύμβουλος θα πρέπει να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις του για την αντιμετώπιση ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων οικονομικών, των κόκκινων δανείων και της γραφειοκρατίας, δουλεύοντας μέσα στα αυστηρά δημοσιονομικά όρια που έχουν θέσει οι πιστωτές για τη χώρα.

Παρόλο που έχει κληρονομήσει μια οικονομία σε ανάνηψη και μια χρηματιστηριακή αγορά που εκτοξεύεται, η εκτόξευση αυτή γίνεται από πολύ συρρικνωμένες βάσεις. Ο Μητσοτάκης πρέπει να διασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να προσελκύσει τις επενδύσεις που χρειάζεται απεγνωσμένα και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, καθώς η χώρα βγαίνει από μια χρηματοπιστωτική κρίση η οποία διήρκεσε πάνω από μία δεκαετία και έπληξε το βιοτικό επίπεδο.

«Το βάρος της ευθύνης είναι μεγάλο», δήλωσε ο Μητσοτάκης στη νικητήρια ομιλία του στην Αθήνα την Κυριακή το βράδυ. «Αναλαμβάνω το βάρος με πλήρη επίγνωση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα».

Η οικονομία της Ελλάδας αναπτύχθηκε κατά 1,9% το 2018 και βρίσκεται σε καλό δρόμο για ανάπτυξη περίπου 2% φέτος. Μετά τη νίκη του Μητσοτάκη στις ευρωεκλογές στις 26 Μαΐου, ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών ενισχύθηκε περισσότερο από 20%, ενώ οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων μειώθηκαν σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Η Ελλάδα σχεδιάζει μια νέα πώληση ομολόγων μέχρι το τέλος του μήνα για να αξιοποιήσει αυτή τη δυναμική για να εξασφαλίσει τη διατηρήσιμη πρόσβασή της στις χρηματοπιστωτικές αγορές που χάθηκε το 2010.

Ακολουθούν τα πέντε κύρια θέματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση του Μητσoτάκη από την πρώτη μέρα:

1. Δημοσιονομική σταθερότητα

Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης που συνεδριάζουν για τελευταία φορά τη Δευτέρα πριν από τις καλοκαιρινές τους διακοπές θα έχουν το βλέμμα τους στην Ελλάδα. Αν και η νέα κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αναλάβει, οι πιστωτές της χώρας θέλουν να της στείλουν ένα σαφές μήνυμα ότι πρέπει να τηρήσει τη δέσμευσή της να επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ετησίως έως το 2022.

Η απόφαση του απερχόμενου πρωθυπουργού Αλεξή Τσίπρα να διανείμει «δώρα» πριν από τις ευρωεκλογές, δημιούργησε αμφιβολίες για την ικανότητα της Ελλάδας να επιτύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι τα «δώρα» αυτά θα οδηγήσουν σε δημοσιονομικό κόστος 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, τόσο για το 2019 όσο και για το 2020, πράγμα που σημαίνει ότι οι πιστωτές μπορούν να ζητήσουν από τη νέα κυβέρνηση πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Η κυβέρνηση Τσίπρα είπε ότι μετά τα νέα «δώρα», η Ελλάδα θα εκπληρώσει τις υποσχέσεις της για το τρέχον έτος, αλλά ίσως να χάσει τον στόχο για το 2020 κατά περίπου 400 – 600 εκατομμύρια ευρώ.

Ο Μητσοτάκης σχεδιάζει να νομοθετήσει ταχέως περικοπές φόρων που θα τεθούν σε ισχύ από το 2020 για να ωθήσουν την οικονομική δραστηριότητα και να δείξουν στους επενδυτές ότι η Ελλάδα δημιουργεί ένα πιο φιλικό περιβάλλον. Μένει να δούμε πώς θα αντιδράσουν οι πιστωτές, δεδομένου ότι θέλουν να διαφυλάξουν τα επιτεύγματα που έχουν γίνει έως τώρα όσον αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους.

2. Κόκκινα δάνεια

Η αντιμετώπιση των περίπου 80 δισ. ευρώ των επισφαλών δανείων είναι μια κληρονομιά της κρίσης και η μεγαλύτερη πρόκληση της χώρας. Οι τράπεζες επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για να μειώσουν το συσσωρευμένο χρέος με την πώληση χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, αλλά πιθανότατα θα χρειαστούν περισσότερα εργαλεία για να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους τους για μονοψήφιους δείκτες μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μέχρι το 2021.

Οι ελληνικές αρχές διεξάγουν συνομιλίες με την Κομισιόν για ένα μοντέλο ιταλικού τύπου για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, αλλά οι συζητήσεις πηγαίνουν αργά. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει επίσης ένα σχέδιο που προβλέπει τη μεταφορά των επισφαλών δανείων σε φορέα ειδικού σκοπού. Η κυβέρνηση του Τσίπρα δεν έχει υποβάλει την πρόταση της κεντρικής τράπεζας στις ευρωπαϊκές αρχές, αλλά η νέα κυβέρνηση αναμένεται να το πράξει σύντομα, σύμφωνα με ένα πρόσωπο εξοικειωμένο με το θέμα.

Ο ελληνικός τραπεζικός δείκτης έχει ενισχυθεί φέτος κατά 90%, αλλά οι επενδυτές ανησυχούν ότι η αποτυχία μείωσης των επισφαλών δανείων μπορεί να αναγκάσει ορισμένες τράπεζες να αναζητήσουν πρόσθετα κεφάλαια.

3. Επενδύσεις

Ο στόχος του Μητσoτάκη: Διπλασιασμός του ρυθμού ανάπτυξης της Ελλάδας στο 4% το 2020. Για να το επιτύχει, χρειάζεται επενδύσεις. Για να πείσει τους επενδυτές ότι μπορούν να εμπιστευθούν ξανά τη χώρα, θέλει να προχωρήσει αμέσως το έργο στο Ελληνικό, το οποίο έχει καθυστερήσει. Το εμβληματικό έργο οραματίζεται τον μετασχηματισμό του πρώην αεροδρομίου της Αθήνας – υπερδιπλάσιο σε μέγεθος από το Central Park της Νέας Υόρκης – σε μητροπολιτικό πάρκο, συμπεριλαμβανομένων πολυτελών ξενοδοχείων, καζίνο, μαρίνων και διαμερισμάτων.

Αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη γραφειοκρατία, το αργό δικαστικό σύστημα και τη διαφθορά, καθώς και την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, ιδίως στον ενεργειακό τομέα.

4. Χάος στη ΔΕΗ

Η ΔΕΗ, ο μεγαλύτερος πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, ζορίζεται. Οι ελεγκτές τον Απρίλιο αμφισβήτησαν την ικανότητα της κρατικής εταιρείας να συνεχίσει τις δραστηριότητές της μετά την απώλεια περισσότερων από 500 εκατομμυρίων ευρώ το 2018. Η τάση συνεχίστηκε το πρώτο τρίμηνο φέτος, με τις καθαρές ζημίες να διευρύνονται στα 205,1 εκατομμύρια ευρώ από 12,6 εκατομμύρια ευρώ την ίδια περίοδο του 2018.

Το νούμερο ένα πρόβλημα που αφήνει πίσω της η απερχόμενη κυβέρνηση είναι η ΔΕΗ, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Άδωνις Γεωργιάδης, τον Ιούνιο. «Δεν είναι απλά μια εταιρεία. Εάν πέσει η ΔΕΗ, πέφτει η χώρα», δήλωσε ο Γεωργιάδης, ο οποίος εμφανίζεται ως πιθανός υπουργός Ενέργειας στη νέα κυβέρνηση.

Η επόμενη κυβέρνηση της Ελλάδας πρέπει να επιτρέψει στη ΔΕΗ «να ενεργεί και να λειτουργεί ως εταιρεία σύμφωνα με καθαρά επιχειρηματικά κριτήρια», δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Εμμανουήλ Παναγιωτάκης στους μετόχους στα τέλη Ιουνίου. Η είσοδος ενός στρατηγικού εταίρου είναι μια επιλογή για να μπορέσει η εταιρεία να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό της, είπε.

5. Διοίκηση, Ασφάλεια

Το πρώτο νομοσχέδιο του Μητσoτάκη θα αφορά στη δομή και τη λειτουργία της κυβέρνησης. Θα περιλαμβάνει επίσης την ανατροπή της νομοθεσίας που επιτρέπει στην αστυνομία να εισέλθει σε πανεπιστημιακούς χώρους μόνο όταν κληθεί. Αυτό θα έπληττε ένα ταμπού, καθώς δεν επιτρέπεται η πρόσβασή της σε τοποθεσίες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μετά τη διάλυση μιας φοιτητικής εξέγερσης εναντίον των τότε στρατιωτικών ηγετών της χώρας το 1973.

Η νομοθεσία για τη θέσπιση φορολογικών περικοπών αναμένεται να ακολουθήσει λίγο αργότερα – λίγο πριν το κλείσιμο του κοινοβουλίου για ένα σύντομο διάλειμμα τον Αύγουστο.

Ο στόχος του Μητσοτάκη είναι να σηματοδοτήσει την αλλαγή από τις πρώτες μέρες του στην εξουσία.

«Από αύριο ο ουρανός θα είναι πιο μπλε και ο ήλιος θα είναι φωτεινότερος», δήλωσε στην Αθήνα την Κυριακή το βράδυ. «Μια νέα μέρα ανατέλλει για τη χώρα».